آیا حذف ۴ صفر از پول ملی تصمیم اقتصادیست؟
به گزارش پایگاه خبری صبح اقتصاد، نمایندگان در جلسه علنی دیروز مجلس شورای اسلامی کلیات لایحه یک فوریتی «اصلاح قانون پولی و بانکی کشور» در دستور کار خود قرار دادند.
به موجب این لایحه قرار است حذف چهار صفر از پول ملی و تبدیل واحد پولی کشور از «ریال» به «تومان» مد نظر قرار گیرد.فوریت لایحه «اصلاح قانون پولی و بانکی کشور» در مهرماه سال گذشته در مجلس به تصویب رسید.
حذف صفر در اقتصاد جهانی سابقه‌ی طولانی دارد که شروع آن از کشور آلمان پس از جنگ جهانی اول بود؛ کشور‌هایی مانند هلند و ترکیه تجربه موفقی در این زمینه داشتند، ولی کشور‌هایی مانند انگولا، جمهوری کنگو، نیکاراگوئه، زیمبابوه، برزیل و حتی المان را نمیتوان موفق دانست.حذف چهار صفر از پول ملی در ایران سابقه ۲۶ ساله دارد که در سال ۱۳۷۲ در بانک مرکزی مطرح شد و در سال ۱۳۸۶ در کمیسیون اقتصادی مجلس در دستور بررسی مجدد قرار گرفت؛ سپس کمیسیون مربوط اعلام کرد این طرح نیازبه گذر زمان دارد.
طبق طرح پیشنهادی بانک مرکزی واحد پولی ملی جدید تحت عنوان «تومان» تعریف می‌شود که هر «تومان» معادل ده هزار (۱۰۰۰۰) ریال فعلی و یکصد (۱۰۰) «ریال جدید» خواهد بود. اما هدف ازحذف این صفر‌ها چیست؟ آیا حذف ۴ صفر از پول ملی
تصمیم اقتصادیست؟
کارشناسان بر این باورند که تغییر واحد پول اقتصادی نیست و به یک کشور معمولا زمانی توصیه می‌شود که نرخ تورم ۱۰۰۰ یا ۱۵۰۰ درصد باشد و ارزش پول کشور طوری باشد که مردم حجم زیادی از اسکناس را بخواهند جابجا کنند و هزینه چاپ اسکناس شاید از ارزش چاپ شده روی اسکناس‌های با رقم کم بیشتر شود . به نظر می‌رسد دلایل ضرورت حذف صفر از پول ملی کاهش هزینه‌ها و اتلاف وقت، تسریع فعالیت‌های اقتصادی و ایجاد تناسب بین قدرت خرید پول ملی و حجم پول در گردش است که در صورت اجرای صحیح این طرح مانع ایجاد تورم و یا حتی کاهش آن می‌شود، ولی مسئله این است حذف صفر از پول ملی هم اکنون کار درستی است؟
حذف ۴ صفر زمانی می‌تواند روی معشیت افراد تاثیر بگذارد که درامدشان بالا باشد. حذف ۴ صفر علاوه بر ایجاد تورم روی معشیت افراد هم تاثیر بسزایی ندارد، هم چنین هزینه سنگینی از جمله ضرب سکه و چاپ اسکناس جدید همراه دارد که در حال حاضر بهتر است این درامد‌ها صرف کمک به معیشت مردم شود. به طور مثال اگر اگر فردی ماهیانه حدود ۱ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان حقوق دریافت کند، با حذف ۴ صفر این رقم به ۱۸۰۰ تومان می‌رسد، که این عدد برای مردم تفاوتی ندارد؛ درامد و هزینه‌های افراد باید باهم مطابقت داشته باشد.به عقیده بیشتر اقتصاددانان کشور، حذف ۴ صفر از پول ملی صرفا جنبه روانی دارد و برای اقتصاد کشور هیچ نفعی ندارد، برخی هم اعتقاد دارند حذف صفر از واحد پول ملی در صورتی که به درستی اجرا شود و پس از ان با سیاست‌های درست اقتصادی حمایت گردد، می‌تواند باعث نجات کشور از تورم شود، اما عده‌ای از ان‌ها هم بر این باورند که در شرایط فعلی نامناسب کشور نوعی سرگرمی برای فعالان اقتصادی فراهم شده تا مسئولین اقتصادی و سیاسی کشور از موضوعات اصلی و انتقادات در امان باشند. اما مخالفان حذف ۴ صفر از پول ملی چه میگویند در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
حذف چهار صفر مردم را دچار سرگردانی می‌کند
مهرداد لاهوتی در مخالفت با کلیات لایحه «یک فوریتی اصلاح قانون پولی و بانکی کشور» در صحن مجلس گفت: عملا این تصمیم اقتصادی تاثیری در زندگی مردم نخواهد گذاشت. ما در شرایط متزلزل تورمی هستیم و نباید ردر این شرایط سخت چنین تصمیماتی بگیریم. حذف چهار صفر سرگردانی در مردم ایجاد می‌کند.وی افزود: من شک ندارم این مسئله به افزایش قیمت‌ها کمک خواهد کرد. اجازه بدهید این کار به شرایط مناسب‌تری موکول شود.
حذف صفر در کوتاه مدت مفید است
علی بختیار در موافقت با لایحه «یک فوریتی اصلاح قانون پولی و بانکی کشور» در صحن مجلس تاکید کرد: برای اصلاح اقتصادی کشور در وهله اول باید دست به اصلاحات پولی و اصلاح نظام بانکی زد و این اقدام هم در همین راستا انجام می‌شود.وی تاکید کرد: حذف صفر در کوتاه مدت مفید است. تقاضا دارم همکاران به این طرح در روزهای انتهایی مجلس رای داده و آن را تصویب کنند.
دولت به طور نمایشی به دنبال ارزش پول ملی است
نادر قاضی‌پور در مخالف با لایحه «یک فوریتی اصلاح قانون پولی و بانکی کشور» در صحن مجلس تاکید کرد: ارزش پول ملی یکی از مهمترین موضوعات کشور است.وی افزود: دولت به طور نمایشی به دنبال ارزش پول ملی است.قاضی‌پور تاکید کرد: آیا دولت قول می دهد که تورم را در ۱۵ الی ۲۰ درصد نگه دارد. کاهش صفر نه ثروت ملی را افزایش می‌دهد و نه تورم را کاهش می دهد . بازی با اعداد مشکل تورم را حل نخواهد کرد.این نماینده مجلس گفت: اگر دولت به گفتارش صادق بود باید تاکنون دست به بالابردن ارزش پول ملی می‌زد. به عنوان یک نماینده عنوان می‌کنم که سرپای این اقدام ظلم به مردم است.
اسکناس کارایی خود در اقتصاد را از دست داده است
صدیف بدری به عنوان آخرین موافق لایحه «یک فوریتی اصلاح قانون پولی و بانکی کشور» در صحن مجلس گفت: اسکناس کارایی خود را در اقتصاد از دست داده است. واحد پول – ریال ایران کاربرد خود را از دست داده است.وی افزود: این قانون قرار است در بازه زمانی پنج ساله استفاده شود. مخالفان محترم هم مخالفتی جدی نداشتند. تاکید می‌شود تصویب این لایحه هیچ تاثیری در رشد قیمت‌ها نخواهد داشت.
نظر کارشناسان در باره خذف ۴ صفر از پول ملی
داوود سوری، اقتصاددان و استاد اقتصاد دانشگاه شریف
حذف صفرفقط اثر روانی دارد
یک ضرب‌المثل قدیمی می‌گوید: «آرایشگر‌ها که بیکار می‌شوند، سر همدیگر را می‌تراشند.» این ضرب‌المثل مصداق بارز اقدامات بانک مرکزی است که گویا از سر ناتوانی یا بی‌توجهی به شرایط اقتصادی کشور، هر روز تصمیم جدیدی اتخاذ می‌کند در حالی که تصویب و اجرای این لایحه جز آنکه هزینه‌های سنگینی را به دولت، شرکت‌ها و بنگاه‌ها وارد می‌کند، هیچ نتیجه‌ای نخواهد داشت. مضاف بر اینکه درصد خطا و اشتباه در بستر این تغییرات نیز افزایش خواهد یافت و هزینه‌های جبران این اشتباهات بر هزینه‌های اصلی این تصمیم افزوده خواهد شد.شاید در نگاه اول حذف چهار صفر از نظر شمارشی، چشمگیر باشد، اما نباید فراموش کرد که عموم مردم جامعه مدت‌هاست که در گفتار و بیان خود چهارصفر را از معاملات خود حذف کرده‌اند؛ بنابراین حذف فیزیکی صفر از روی برگ‌های اسکناس، هیچ تاثیری بر اقتصاد کشور ندارد و تنها می‌تواند در کوتاه‌مدت اثر روانی اندکی بر جامعه باقی بگذارد.
حسین صمصامی، عضو هیات‌علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه شهیدبهشتی تهران
اولویت کشور حذف صفر از پول ملی نیست
حذف صفر از پول ملی کشور اگرچه برای اقتصاد‌هایی که با تورم‌های بیش از ۵۰۰ و ۱۰۰۰ درصد و کاهش شدید ارزش پول ملی روبه‌رو هستند نسخه درمانگری است، اما در شرایط فعلی اقتصاد ایران که با چالش‌های مهمی، چون افزایش نقدینگی، بی‌ثباتی نرخ ارز، تورم، بیکاری و معضلاتی از این دست مواجه است، هیچ دستاورد مثبتی در پی نخواهد داشت.
- منبع خبر : صبح اقتصاد
