عبدالرحیم گواهی در گفت و گو با ایسنا درباره برگزاری پانزدهمین اجلاس سران اکو و نتایج این اجلاس برای پیشبرد اهداف با توجه به شرایط منطقه ای گفت: اوضاع منطقه و جهان از زمان تاسیس اکو خیلی فرق کرده است. یک روزی این سازمان و سه کشور ایران، ترکیه و پاکستان بازوی آمریکا در منطقه بودند اما اکنون این سه کشور چیزی به اسم اشتراک کامل در دوستی با آمریکا ندارند، ایران که مطلقا ارتباطی نداشته و حتی خصومت هم دارد.

وی تصریح کرد: دو کشور دیگر یعنی ترکیه و پاکستان نیز به نحوی رویکردهایشان متفاوت است. از مسائل سوریه در نظر بگیرید تا عرب هایی که خیلی از آنها با ما دوستی ندارند و همچنین نزدیکی غیر قابل انکار پاکستان با طالبان و… همه اینها باعث شده که به طور کلی شرایط فرق داشته باشد.

این دیپلمات پیشین کشورمان همچنین بیان کرد: در مورد اجلاس سران اکو نیز به نظر می رسد بستر سیاسی فراهم نیست، درواقع آنجایی که بستر سیاسی فراهم است تبعات اقتصادی و تجاری نیز وجود دارد. به نظر میرسد اکنون خروجی خاصی دیده نشود برای مثال ما می خواهیم با ترکیه یا پاکستان در چارچوب اکو روابط برقرار کنیم اما آنها سیاست خودشان را دارند، کشورهای استقلال یافته روسیه نیز همین طور هستند.

دبیرکل اسبق اکو در ادامه خاطر نشان کرد: در هر حال اگر همه سران کشورهای عضو در سطح روسای جمهور شرکت کنند و نخست وزیر و معاون اول نفرستند فرصت خوبی است تا بتوانند در مورد مسائل دو جانبه نیز رایزنی و گفت وگو کنند، مثلا رئیس کشورمان در مدت برگزاری اجلاس فرصت پیدا می کند تا با علی اف رئیس جمهور آذربایجان نیز درباره مسائل به وجود آمده گفت و گو کند.

گواهی خاطر نشان کرد: بنابراین اجلاس سران اکو فرصت خوبی است که به بهانه آن کشورهای بزرگ منطقه گردهم آمده و رایزنی کنند، در واقع اصل اجلاس را در جهت اهداف اکو آن قدر مهم نمی دانم که جلسات جانبی نشست در راستای کم کردن تنش بین اعضا اکو می تواند موثر و مفید باشد.

وی درباره این که چرا تاکنون اکو نتوانسته جایگاه و دستاوردهای قابل قبولی در سطح جهان داشته باشد، گفت: حجم روابط اقتصادی خودمان با کشوری مثل ترکیه یا آذربایجان را با حجم روابط امارات و آمریکا مقایسه کنید. چرا باید حجم روابط ما با ترکیه با این همه امکاناتی که داریم در این سطح باشد یک کالا از ایران به ترکیه رفته بعد از آنجا با تغییر اسم به کشور دیگری ارسال می شود در حالی که باید تفاهم منطقی وجود داشته باشد.

دبیر کل اسبق اکو در ادامه ابراز عقیده کرد: این ها قطب بندی هایی است که وجود دارد. خیلی از کشورها مستقیم و غیر مستقیم قطب آمریکا هستند، ایران کشور مذهبی و با ایدئولوژی خود می باشد و آن ها ایران قوی با ایدئولوژی اش را نمی خواهند.

این دیپلمات پیشین کشورمان همچنین اظهار داشت: بنده در یک دوره دبیرکل اکو بودم واقعیت این است که ترک ها و پاکستانی ها نمی گذاشتند فعالیت ها منطقی انجام شود، معتقدم ما باید کلان اندیشی کنیم. اکو یکی از جاهایی است که کلان اندیشی می خواهد، باید در این رویکرد جدی باشیم، در منطقه ای قرار داریم که همسایگان خواه ناخواه رویکردی به غرب دارند و هنوز غربی ها و در رأس آنها آمریکا در تصمیمات حساس حضور دارند، تعاملات هند با آمریکا را ببینید.

گواهی تصریح کرد: با این شرایط قدرت مانور ما کم می شود، آمار ما با همسایگان دور دست و همچنین برخی از همسایه ها با آمریکا نشان می دهد مشکل کار جای دیگری است، باید در تصمیمات مان بازنگری و تعدیل کنیم. دو کشور ویتنام و کامبوج را ببینید، سنگین ترین جنگ ها را با آمریکا داشتند و گوش به حرفش نمی دهند اما ده ها میلیارد دلار اجناس این دو کشور به اروپا می رود.

دبیرکل سابق اکو در پایان خاطر نشان کرد: اگر بخواهیم اکو را فعال کنیم و سیاست خارجی و تجارت خارجی مان را رونق دهیم باید به نوع رفتار اعتدال گرایانه برسیم. مگر در دوره ریاست جمهوری احمدی یا روحانی نمی خواستیم این کارها را انجام دهیم، اکنون که آمار مقابل چشم مان است طی ۱۶ سال چه کار کردیم؟ البته تا حدودی در دوره آقای خاتمی و مرحوم هاشمی رفسنجانی شرایط بهتر بود ولی تا وقتی سیاست ها بر مبنای نگاه سخت ایدئولوژیک باشد جایگاه مان خیلی رونق پیدا نمی کند، با تغییر رویکرد ها رونق و توسعه به وجود می آید و سرمایه گذاری ها افزایش پیدا می‌کند.