اطلاعات مردم درباره «پاپیلوما» اندک است/واکسن ۴ ظرفیتی ایرانی در مرحله آزمایش بالینی
به گزارش واحد اجتماعی خبرگزاری صبح اقتصاد سیدمحمدجزایری پزشک و متخصص ویروس شناسی بالینی دانشگاه علوم پزشکی تهران، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و رئیس مرکز تحقیقات ویروس شناسی بالینی است؛ او به گفته خود از سال ۱۳۹۴ تاکنون، تمام زندگی حرفه‌ای خود را وقف شناخت ویروس پاپیلوما و بیماری‌های ناشی از آن کرده است.
او می‌افزاید: تزریق واکسن روش موثری است که در دنیا علیه این بیماری به کار می‌رود. این واکسن سالهاست که در برنامه واکسیناسیون ۱۵۲ کشور قرار گرفته اما در ایران اجرا نمی‌شود؛ ما از این بابت نگرانیم و نسبت به عواقب این بیماری و ایجاد سرطان‌های ناشی از آن در آینده هشدار می‌دهیم.
متن گفت‌وگوی ایرنا با این ویروس شناس در پی می‌آید:
برای شروع بفرمایید ویروس پاپیلومای انسانی چیست و چه اهمیتی دارد؟
این ویروس (اچ پی وی) چند دهه است که توسط بشر مورد شناسایی قرار گرفته و عامل بروز برخی سرطان‌ها از جمله سرطان‌های مرتبط با دستگاه تناسلی در زنان و مردان است؛ ابتلا به سرطان با منشاء ویروس پاپیلوما در دهه اخیر در دنیا رشد فزاینده‌ای داشته و این به خاطر تغییراتی است که در نوع عادات بشر رخ داده است به طوری که باید گفت ابتلا به این ویروس به خصوص در سنین میانسالی نگران کننده است.
آیا همه افراد به این بیماری مبتلا می‌شوند؟
طبق اظهار نظر مجامع علمی دنیا هر فردی که در سن باروری قرار دارد، حداقل یک بار به این ویروس مبتلا می‌شود و این اتفاق اجتناب ناپذیر است؛ این موضوع ارتباط چندانی هم ربطی به فرهنگ و منطقه جغرافیایی ندارد ولی در برخی مناطق درصد ابتلا و شیوع این بیماری بیشتر است.
البته باید گفت که همه موارد این بیماری به زگیل و سرطان منتهی نمی‌شود. یعنی اشتباه است فکر کنیم هر کسی بیمار شد زگیل هم خواهد گرفت؛ حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد مبتلایان به این بیماری، زگیل ندارند.
اینکه می‌گویند این ویروس تهدیدی برای فرزندآوری و جوانی جمعیت است، صحت دارد؟
بله. مطالعات نشان داده است زنانی که پاپیلومای مثبت هستند ۶ برابر دیگر زنان، شانس باروری کمتری دارند. در مورد آقایان هم این عدد به ۲ و نیم برابر می‌رسد و در بسیاری از مردان نابارور می‌توان ردپای این ویروس را یافت.
وقتی زوجین به ویروس پاپیلوما مبتلا می‌شوند که عمدتاً مربوط به گرفتاری با تیپ‌های پرخطر این ویروس است و همچنین در مواردی که به زگیل تناسلی مبتلا می‌شوند، شروع به متهم کردن یکدیگر می‌کنند که این کانون گرم خانواده‌ها را متشنج می‌کند و امکان ادامه زندگی مشترک و باروری را از بین می‌برد. در نهایت مجموعه این عوامل دست به دست یکدیگر می‌دهد و فرزند آوری را از اولویت خارج می‌کند.
علایم این بیماری چیست؟
تنها علائم بالینی قابل مشاهده این بیماری، ایجاد زگیل است؛ اما علامت دیگری که با چشم دیده نمی‌شود تغییرات سلولی است که از نوع خفیف تا شدید در بافت‌های مختلف بدن بیمار است و می‌تواند نشانه تغییرات پیش سرطانی یا سرطان باشد. البته این تغییرات در آزمایشگاه و در زیر میکروسکوپ قابل مشاهده است.
راه پیشگیری از این ویروس چیست؟
اول از همه افزایش آگاهی اطلاع و آگاهی مردم است. وقتی شخص درجه خطرناکی این ویروس و راههای انتقال آن را بداند طبعا هر رفتاری از او سر نمی‌زند. متاسفانه اطلاعات صحیح مردم راجع به این ویروس خطرناک در دنیا بسیار کم است و در فضای مجازی نیز اخبار نادرست به ظاهر علمی درباره پاپیلوما فراوان است.
دوم تصحیح رفتارهای جنسی پرخطر و سوق دادن به رفتار معقول یعنی رعایت بهداشت جنسی و محافظت شده است؛ وفاداری به همسر از مهمترین اصولی است که حتی در کشورهایی با فرهنگ‌های باز هم مورد تاکید قرار گرفته است.
سوم تزریق واکسن موثری است که در دنیا علیه این بیماری ساخته شده؛ این واکسن سالهاست که در برنامه واکسیناسیون ۱۵۲ کشور قرار گرفته است اما متاسفانه در ایران اجرا نمی‌شود. ما از این بابت نگرانیم و نسبت به عواقب این بیماری و ایجاد سرطان‌های ناشی از آن (بخصوص سرطان‌های سر و گردن) در آینده هشدار می‌دهیم.
خوشبختانه شرکت‌های تولید کننده داخلی این واکسن را ساخته‌اند و ایران جزو پنج کشور سازنده این واکسن در دنیاست.
آیا این واکسن اعتبار لازم را جلوگیری از ابتلا به سرطان دارد؟
من از شما سوال می‌کنم آیا در ایران و در طی۶۰ یا ۷۰ سال اخیر واکسنی داشته‌ایم که کارنامه قابل قبولی نداشته باشد؟ پاسخ این سوال منفی است؛ ایران جزو کشورهای بسیار پیشرفته در زمینه تولید و استفاده از واکسن است. واکسن پاپیلومای ۲ ظرفیتی ایرانی ساخته شده و مورد تایید سازمان غذا و دارو قرار گرفته است.
واکسن ۴ ظرفیتی ایرانی هم توسط ۲ کارخانه در کشور ساخته شده و الان آزمون‌های بالینی آن زیر نظر سازمان غذا و دارو در حال انجام است. احتمال دارد این واکسن تا آخر سال ۱۴۰۳ خورشیدی تمام تاییدیه‌های لازم را از سازمان غذا و دارو بگیرد و وارد بازار شود. واکسن ۹ ظرفیتی ایرانی هم در حال شروع مرحله مقدماتی خود است.
واکسیناسیون یکی از بهترین راهها برای مقابله با پاپیلوما به شمار می‌رود اما یک شرط بزرگ دارد و آن اینکه باید زمانی تزریق شود که فرد هنوز وارد روابط جنسی نشده است یعنی در دختران در سن ۹ تا ۱۱ سالگی و در پسران در سن ۱۱ تا ۱۳ سالگی باید تزریق شود. بعد از ۱۵ سالگی اگر کسی به هر دلیلی واکسن نزد باید تا ۲۶ سالگی آن را تزریق کند. اما از ۲۶ سالگی تا ۴۵ سالگی برای تزریق واکسن باید با پزشک مشورت کند.
رسانه‌ها در زمینه آگاهی بخشی به مردم در مورد زگیل‌های تناسلی چقدر موفق عمل کرده‌اند؟
آنها اصلا کاری را در این زمینه شروع نکرده‌اند که بخواهیم آن را مورد ارزیابی قرار دهیم.
مسئولان چه اقداماتی در این رابطه انجام داده‌اند؟
مسئولان هم واقعاً کم کاری کرده‌اند، به خصوص مسئولان سابق که اساساً منکر واقعیت‌های قابل مشاهده در سطح جامعه و نیز شیوع بالای این ویروس در اجتماع بودند. امید داریم در دولت جدید اقدامات جدی در خصوص آموزش هدفمند برای گروه‌های مختلف و واکسیناسیون پاپیلوما در دستور کار قرار گیرد که طبق اطلاعات دریافتی از این جهات می‌توان امیدوار بود.
چه افرادی باید این واکسن را دریافت کنند؟
در درجه اول افراد زیر ۱۵ سال؛ در مرحله بعد افرادی که سیستم ایمنی آنها مشکل دارد مانند بیمارانی که از داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی (مانند بیماران پیوندی) استفاده می‌کنند و گروه سوم هم افرادی هستند که صرف نظر از سن، رفتارهای جنسی پرخطر دارند.
چه افرادی نباید این واکسن را دریافت کنند؟
غیر از موارد بسیار بسیار نادر در بیماری‌های بسیار خاص، همه افراد می‌توانند واکسن دریافت کنند. حتی افرادی که سیستم ایمنی آنها به وسیله دارو یا عوامل اکتسابی سرکوب شده باشد هم می‌توانند این واکسن را تزریق کنند از جمله مبتلایان به ایدز.
این واکسن چه عوارض جانبی دارد؟
این واکسن جزو کم عارضه‌ترین واکسن‌های دنیاست؛ آخرین مطالعه‌ای که در دنیا روی ۷۰ هزار زن و دختر انجام شد، حتی یک مورد مرگ و میر و عارضه قابل توجه در اثر تزریق این واکسن دیده نشد.
عوارض شایع این واکسن مثل درد موضعی و تورم و قرمزی محل تزریق واکسن و تهوع و تب با درجه نسبتا پایین است که همه گذرا هستند و به سرعت فرد به حالت عادی بر می‌گردد. غش کردن (سنکوپ) هم وجود دارد که ما این را عمدتاً در دختران لاغر اندام و ریز جثه‌ای دیده‌ایم که معمولا صبح‌ها آمده‌اند و صبحانه هم نخورده‌اند و واکسن زده‌اند. آنها ممکن است پس از تزریق تعادل خود را برای مدت ۱ تا ۲ دقیقه از دست بدهند، ولی وقتی در حالت درازکش و تحت مراقبت پزشکی قرار می‌گیرند پس از چند دقیقه با پای خود درمانگاه را ترک می‌کنند.
توصیه می‌شود مردم این واکسن از محل مطمئن تهیه و برای تزریق آن به کلینیک پاپیلوما بیمارستان لولاگر (تحت نظر دانشگاه علوم پزشکی ایران) مراجعه کنند؛ البته بیمارستان برای بازسازی تعطیل است ولی درمانگاه آن برای ارائه خدمات همه روزه به جز ایام تعطیل تا ساعت ۱۳ فعال است.
- منبع خبر : ایرنا
