اکتشاف تاریخی بزرگ در آبدانان

به گزارش واحد فرهنگی خبرگزاری صبح اقتصاد  رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری دیروز (جمعه) اعلام کرد که طبق بررسی‌های اولیه، ممکن است معادن گمشده هخامنشی در دامنه‌های کبیرکوه آبدانان کشف شده باشد. محمدابراهیم زارعی در سفر خود به شهرستان آبدانان در استان ایلام با بیان اینکه این معادن به‌عنوان منبع اصلی تأمین سنگ‌های مورد استفاده در ساخت کاخ داریوش بزرگ در شهر باستانی شوش مطرح شده‌اند، افزود: در صورت قطعیت این موضوع، می‌توان این کشف را یکی از مهم‌ترین اکتشافات باستان‌شناسی در خاورمیانه در سال‌های اخیر عنوان کرد.

این فرضیه منحصربه‌فرد، نخستین بار توسط محمد حیدری، معلم آبدانانی، مطرح شده است.

حیدری در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا با اشاره به اینکه پژوهشکده میراث فرهنگی کل کشور این موضوع را تایید کرده است، گفت: هیچ حفاری تا کنون انجام نشده است اما بررسی، شناسایی، عکسبرداری و نمونه برداری صورت گرفته است.

وی در تشریح جزئیات معدن سنگ کشف شده، گفت: این کشف، ۳ معدن را شامل می‌شود که دومین معدن یا همان معدن وسطی که بزرگترین این معادن است در حدود ۲۰۰ متر از کوه تراش داده شده است. این معادن ابتدا به شکل مکعب و سپس به شکل استوانه‌های سنگی بزرگ جهت ستون‌ها، سرستون‌ها و پایه ستون‌ها برش خورده‌اند که قسمت‌هایی از ستون‌های برش خورده در محل موجود است. مقطع سنگ‌ها کاملا مشخص است و ارتفاع محدوده‌ای که تراش خورده است در بعضی نقاط به ۲۰ متر می‌رسد.

حیدری ادامه داد: در یکی از معادن،‌ تعدادی از استوانه‌های سنگی برش داده شده در صف حمل واقع شده‌اند ولی به هر دلیلی در همان محل باقی مانده‌اند. از طرفی بقایای سنگ آهن در کل منطقه مشهود است که به احتمال زیاد برای چفت و بست ستون‌ها یا در مورد حمل و نقل‌شان کارآیی داشته‌اند.

وی افزود: این پروژه در دوران خود پروژه‌ای سنگین و عظیم به شمار می‌رفته و مسیر حمل و نقل احتمالی آن از شهر آبدانان و مابین دو کوه کبیرکوه و دینارکوه در جهت شرق به سمت رود کرخه بوده است. به احتمال زیاد نیز ستون‌های سنگی پس از رسیدن به رود کرخه از مسیرهای آبی به شهر شوش انتقال داده شده‌اند.

حیدری گفت: بعد مسافت ۱۵۰ کیلومتری معادن با شهر شوش، عظمت این حمل‌ونقل را نشان می‌دهد. با توجه به وجود رودخانه آبدانان، احتمال جابجایی سنگ‌ها از این مسیر تا حد کمی محتمل بوده است.

وی اظهار امیدواری کرد که با ثبت این اثر زمینه مطالعه و محافظت از آن بیشتر فراهم شود.

دیروز، رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری با اشاره به کتیبه یادبود بنیاد کاخ آپادانا در شوش، گفته بود: داریوش بزرگ در این کتیبه به محل تأمین سنگ‌های استفاده‌شده در این کاخ با نام «ابیرادوش» اشاره کرده است، اما محل دقیق این معدن تاکنون ناشناخته مانده بود. کشف معادن در دامنه‌های کبیرکوه در آبدانان می‌تواند این معمای تاریخی دوهزارساله را حل کند. این کشف نه تنها پنجره‌ای نو به فرایندهای ساخت و تأمین مصالح در امپراطوری هخامنشی می‌گشاید، بلکه می‌تواند به بازنگری در شبکه‌های حمل‌ونقل، مدیریت منابع و فناوری‌های سنگ‌تراشی دوران باستان کمک کند.