فریدون برکشلی، رییس دفتر مطالعات انرژی وین درباره توافق دیروز اوپک اظهار کرد:  طی ماه های مارس و می سال ۲۰۱۸ از میان ٢۴ کشور عضو اوپک و خارج از اوپک، ١٧ کشور کمتر از سهمیه تعیین شده خود تولید می کردند، گفت: برخی کشورها مانند لیبی،٢-٣ ماه سطح تولید خود را افزایش دادند، اما چند ماه متوالی با فاصله نسبتا زیاد از سهمیه خود فاصله گرفتند.

وی ادامه داد: درواقع از میان کلیه کشورها، روسیه دارای توان تولید اضافی تا سطح یک و نیم میلیون بشکه در روز را داشته است . از سویی دیگر امارات متحده عربی تا سطح ۱.۴ یا ۱.۵ میلیون بشکه درروز و کویت تا سطح ٢ میلیون بشکه درروز امکان افزایش تولید داشته اند؛ در مورد عربستان سعودی، ادعای رسمی افزایش تولید تا بیش از ١٢ میلیون بشکه درروز اعلام می شود ولی تا به حال چنین ظرفیتی دیده نشده است. حداکثر تولید امتحان شده عربستان تا کنون ١١ میلیون بشکه در روز بوده که به احتمال قوی نوعی دوپینگ بوده است، زیرا پس از آن برای مدتی طولانی تولید به کمتر از ١٠ میلیون بشکه در روز پایین امده است. بنابراین کشورهای دارای ظرفیت مازاد قابل دوام، به سختی به ۴-۵ عضو می رسند و مابقی در بهترین شرایط فقط می توانند ظرفیت اختصاص یافته اوریل ٢٠١۵ به بعد را تولید کنند.

وی بازار جهانی نفت در طول پنج سال گذشته را به شدت تولید و عرضه محور دانست و افزود: طی چند سال اخیر تمام توجه بازار معطوف عرضه بوده است که البته یک دلیل مهم آن ظهور نفت شیل است. دل مشغولی و نگرانی اصلی معطوف مازاد عرضه بوده و اینکه نفت خام های غیر متعارف، نفت خام های متعارف را از بازار خارج خواهند کرد. درهمین حال کشورهای عمده مصرف کننده هم ذخیره سازی بالایی کرده بودند و در واقع خود به یک رقیب جدی برای تولید کنندگان نفت تبدیل شده بودند. عملکرد سه سال گذشته تولید کنندگان اوپک و غیر اوپک ثابت کرد که عملا نفت مازاد چندانی برای عرضه وجود ندارد و همین مساله قیمت ها را افزایش داد.

تقاضا هنوز چنگ و دندان خود را نشان نداده است

برکشلی تصریح کرد: حالا نکته اساسی اینجاست که تقاضا هنوز چنگ و دندان خود را نشان نداده است. تقاضای جهانی نفت، سالانه پنج میلیون بشکه در روز افزوده می شود. این یعنی دنیا سالیانه به یک کویت و یک امارات متحده عربی جدید نیازدارد. سال ها صنعت نفت از سرمایه گذاری جدید غفلت کرده است. امریکا با سیاست تحریم کشورهای نفت خیز، عملا مدیریت عرضه نفت را در اختیار گرفته و در ٣۵ سال گذشته، هفت کشور عمده نفت خیز را تحریم کرده است؛ درنتیجه تولید و عرضه نفت خام را در سطح مورد انتظار خود محدود ساخته است. با توجه به آنچه عنوان شد، بازار شاهد افزایش قیمت خواهد بود و اوپک کمک چندانی نمی تواند انجام دهد؛ البته نفت شیل تا حدی کمک خواهد کرد.

رییس دفتر مطالعات انرژی وین در پاسخ به اینکه نتایج نشست ۱۷۴ اوپک بر ایران چه اثری خواهد داشت، توضیح داد: کشورهای عربی و به خصوص عربستان کوشیدند تا مقوله باز بینی بازار جهانی نفت را که جزء وظایف اصلی اوپک است، با موضوع تحریم جمهوری اسلامی ایران گره بزنند و آن را تا حد امکان سیاسی کردند. عملکرد ایران معقول و قدرتمند بود. البته اصرار برای افزایش تولید تا مرز ۱.۸ میلیون بشکه در روز ابتکار و انتظار روسیه بود و در واقع عربستان در مورد احتمال افزایش تولید روی ارقام کمتری فکر می کرد.واقعیت امر این است که هدف سازمان اوپک باز گردادن ذخیره سازی ها در سطح متوسط پنج سال گذشته بود که اکنون حاصل شده است و لذا تولید کنندگان می توانند تولید را افزایش دهند.

به گفته رییس اسبق امور اوپک وزارت نفت، بحث تحریم ها مشکل بزرگی است که باید برای حل و فصل آن حداکثر کوشش را مبذول کرد، اما این به این معنا نیست که جمهوری اسلامی ایران از حقوق حقه خود در سازمان اوپک دست بردارد. ایران یکی از بنیان گزاران سازمان اوپک است و تحت هر شرایطی لازم است تا موقعیت خود را حفظ کند.

دیروز در نشست ۱۷۴ اوپک تلاش ایالات متحده آمریکا برای سیاسی کردن فضای یک سازمان مستقل اقتصادی، ناکام ماند و اعضای این سازمان بر پایبندی همه اعضا بر توافق ۱۰۰ درصدی سال ۲۰۱۶ درباره تولید نفت توافق کردند.