کاهش ذخایر آبهای زیرزمینی و افزایش آلودگیها پتانسیل استفاده از آبهای زیرزمینی برای مصارف مختلف را به میزان قابل توجهی کاهش داده است. در این شرایط برنامه پایش کیفیت منابع آب زیرزمینی میتواند کیفیت مناسب منابع آب را برای کاربریهای مختلف تضمین کند.
به گزارش صبح اقتصاد کاهش ذخایر آبهای زیرزمینی و افزایش آلودگیها، پتانسیل استفاده از آبهای زیرزمینی برای مصارف مختلف را به میزان قابل توجهی کاهش داده است. علل اصلی افت کیفیت آبهای زیرزمینی عبارتند از: نفوذ زهآبهای کشاورزی ناشی از مصرف بیرویه کود و سموم و آلودگی شدید این زهآبها، صنایع که در بسیاری موارد آبهای زیرزمینی را با آلایندههای شیمیائی و هیدروکربنی خود که بعضاً غیر قابل تصفیه بهصورت طبیعی هستند، آلوده کردهاند و دفع فاضلابها در شهرها و روستاها از طریق چاههای جاذب که از انواع ویروسها و باکتریها تشکیل شدهاند.
اثرات بهداشتی تداوم وضعیت فعلی غیر قابل جبران خواهد بود. این اثرات گذشته از شیوع انواع بیماریها، میزان ابتلا به سرطان و بیماریهای کشنده را افزایش خواهد داد و اثرات دراز مدت ژنتیک به دنبال دارد. در این شرایط برنامه پایش کیفیت منابع آب زیرزمینی میتواند کیفیت مناسب منابع آب را برای کاربریهای مختلف تضمین کند.
بر اساس اعلام پایگاه اطلاعرسانی سازمان حفاظت محیط زیست بدون پایش اطلاع مستمر از کیفیت منبع آب، روند تغییرات آن، برنامهریزی برای تخصیص بهینه برای کاربریهای گوناگون، ارزیابی اثر توسعههای جدید و طراحی و اجرای برنامههای مدیریتی امکان پذیر نیست. بهطور کلی پایش کیفیت آب، یک سامانه حیاتی پشتیبان برای تصمیم گیری در برنامه مدیریت آب به حساب میآید بهعلاوه در طراحی سیستم پایش مؤثر آب زیرزمینی رعایت نکات زیر ضروری است:
۱- کنترل عدم ایجاد شهرک صنعتی در بالادست محل تغذیه آبخوانها
۲- شناخت مکانیک و دینامیک گسترش و انتشار آلایندهها از قبیل جریان مواد محلول یا جریان چند فازی
۳- شناخت نوع مکانیسم جریان، اشباع یا غیراشباع
۴- مشخصات آبخوان مثل نفوذپذیری و ضریب تخلخل و …
۵- گسترش مطالعات کیفیت آب زیرزمینی منطقه برای درک بهتر رژیم آب زیرزمینی و مدیریت منابع آب زیرزمینی جهت تشخیص تغییرات طولانی مدت کیفیت آبهای زیرزمینی طی فعالیتهای انسانی
۶- شناسایی و نظارت بر محلهای اصلی ایجاد آلودگی مانند محلهای دفن پسماند، معادن و یا محل تخلیه فاضلابها، حرکت آلودگی در آبخوان و شرایط آبخوان
۷- شناسایی روشهای موثر در کنترل آلودگی مانند نواحی حفاظت شده جهت تعیین قوانین و استانداردها
۸- تعیین تغییرات ناحیهای آبهای زیرزمینی و شرایط گذشته به منظور بررسی تغییرات در طول یک دوره طولانی مدت
۹- تعیین جهت و سرعت جریان آب زیرزمینی و انتقال آلایندهها
۱۰- بررسی وقوع حوادث ناگهانی و انتشار آلودگی در آبخوان