به گزارش صبح اقتصاد در روابط ايران و ازبکستان عليرغم اشتراکاتي که وجود داشت، متغيرهاي متعددي از جمله عوامل ژئوپليتيکي چون نبود مرز مشترک دو کشور و نيز نقش بازيگران خارجي موجب شده بود که دو کشور روابط رو به رشد و توسعه‌اي نداشته باشند، اما به نظر مي رسد ازبکستان به خوبي دريافته که بايد در شرايط فعلي روابط خود را با تهران بهبود بخشد . به گزارش ايسنا، ايران و ازبکستان به عنوان دو کشوري که از گذشته‌هاي دور با يکديگر روابط نزديکي داشته‌اند، براي سال‌هاي طولاني قريب به ۲۰ سال سطح روابط چندان گسترده اي نداشته‌اند لذا تحکيم روابط دو کشور در شرايط حساس منطقه‌اي و همگرايي کشورهاي همسايه مي‌تواند آينده بهتري را براي دو کشور رقم بزند. ازبکستان نمي‌خواهد از معادلات جديد منطقه‌اي و آسيايي دور بماند لذا به دنبال تغيير سياست خارجي خود است شوکت ميرضيائف، رئيس‌جمهور ازبکستان در شرايطي به تهران سفر کرد که به نظر مي‌رسد تاشکند هم نمي‌خواهد از معادلات جديد منطقه‌اي و آسيايي دور بماند، بنابراين تلاش دارد تا با تغيير نگرش در سياست خارجي خود چارچوب روابط خود را با ايران به گونه‌اي ديگر تعريف کند. در ديدار ميرضيائف، رئيس‌جمهور ازبکستان و حجت‌الاسلام رئيسي، رئيس جمهور کشورمان يک بيانيه مشترک و ۱۰ سند همکاري ميان ايران و ازبکستان به امضا رسيد. توافق‌نامه تجارت ترجيحي، حمل و نقل و ترانزيت، همکاري دارويي، برنامه همکاري در زمينه‌هاي استاندارد و بيمه، بررسي امکان ايجاد مناطق آزاد مشترک، برنامه اجرايي همکاري در حوزه فناوري و نوآوري و برنامه اجرايي همکاري در بخش کشاورزي از جمله محورهاي اسناد امضا شده ميان مقامات ايران و ازبکستان در حضور روساي جمهور دو کشور بود. سال گذشته رئيس‌جمهور کشورمان نيز براي شرکت در اجلاس شانگهاي و پيگيري امضاي تفاهم‌نامه عضويت ايران در اين سازمان به ازبکستان سفر کرد در حاشيه اين نشست گفت‌وگوهاي مهمي انجام شد. در جريان سفر رئيس‌جمهور ازبکستان به تهران و در ديداري که با مقام معظم رهبري داشت، ايشان به قرابت بي‌نظير تاريخي، فرهنگي و علمي دو کشور ايران و ازبکستان اشاره کرده و گفتند: بايد از اين زمينه‌هاي مشترک براي گسترش روابط در بخش‌هاي مختلف استفاده شود. رهبر انقلاب اسلامي با اظهار خرسندي از تجديد حيات ارتباط دو کشور بعد از يک وقفه طولاني افزودند: متاسفانه سال‌هاي متمادي روابط ايران و ازبکستان بسيار محدود بود و اميدواريم اين سفر و گفت‌وگوهاي انجام شده در تهران، سرآغاز يک آينده بهتر در روابط دو کشور باشد. مقام معظم رهبري همچنين تاکيد کردند که جمهوري اسلامي ايران توانايي اين را دارد که ازبکستان را از طريق ترکمنستان و افغانستان، به راحتي به آب‌هاي آزاد متصل کند ضمن آنکه زمينه‌هاي همکاري فراتر از تجارت و حمل و نقل است و مي‌توان با ابتکارات مختلف در بخش علم و فناوري و بخش‌هاي ديگر همکاري‌هاي بيشتري داشت. شوکت ميرضيائف، رئيس جمهور ازبکستان نيز ديدار خود با رهبر انقلاب را يک ديدار تاريخي خواند و گفت: ما هم از وقفه‌اي که در روابط دو کشور و کاهش همکاري‌ها وجود داشت متاسف بوديم و اميدواريم با گفت‌وگوهايي که در تهران انجام شد، گام‌هاي بلندي را برداريم و همکاري‌ها در زمينه‌هاي تجاري، حمل و نقل، علم و فناوري و گردشگري به سطح شايسته و مطلوب خود برسد. ازبکستان در تلاش است تا سطح همکاري‌هاي خود با ايران را گسترش دهد و در نظم جديد منطقه‌اي فعال حضور داشته باشد با توجه به اظهارات رئيس جمهور ازبکستان به خوبي مي‌توان دريافت که اين کشور آسياي مرکزي مي‌خواهد سطح همکاري‌هاي خود را با ايران به عنوان بازيگر فعال و موثر منطقه‌اي و داراي پتانسيل‌هاي بالاي اقتصادي گسترش دهد. طبيعي است در نظم جديد منطقه‌اي ازبکستان هم نمي‌خواهد از قافله کشورها براي اتخاذ سياست خارجي متعادل و همسو عقب بماند و تلاش مي‌کند تا اقداماتي را انجام دهد. نوذر شفيعي، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل سياسي در خصوص تعامل ايران با کشورهاي آسياي مرکزي ابراز داشت: اساسا ارتباط ما با کشورهاي اين منطقه به جاي اين که از دريچه فرهنگ باشد از دريچه سياست بود يعني ما يک حکومت اسلامگرا هستيم و حال اين که در آسياي مرکزي به شدت از اسلام گرايي پرهيز مي شد لذا آن ها رويکرد سياست خارجي ما را با آسياي مرکزي قبول نداشته و براي خود تهديد قلمداد مي کردند. اين استاد دانشگاه معتقد است: گفت‌وگوهاي انجام شده ميان مقامات دو کشور اميدوار کننده است، ضمن اينکه تحولات منطقه‌اي مانند گسترش روابط با عربستان و برخي ديگر از کشورهاي منطقه بر نوع روابط ما با ازبکستان تاثير گذار است. ايران و ازبکستان ظرفيت‌هاي بسيار بالايي براي گسترده‌تر شدن همکاري‌هاي اقتصادي دارند و بسترهاي لازم براي اين امر نيز وجود دارد و چه بسا با توجه به اين که ازبکستان نياز دارد و محصور در خشکي است مي‌توان در زمينه هايي چون ريلي و افزايش ظرفيت‌هاي حمل و نقل همکاري‌ها را توسعه داد. ضمن اين که ازبکستان به خريد نفت از ايران و همچنين همکاري‌هاي گازي نيز توجه ويژه‌اي دارد. بنابراين با توجه به ظرفيت‌ها و پتانسيل‌هايي که ميان دو کشور وجود دارد، تجديد روابط مي‌تواند آينده بهتري را در زمينه‌هاي اقتصادي، سياسي و فرهنگي رقم بزند . دو کشور ايران و ازبکستان در قالب سازمان هاي مختلف بين‌المللي از جمله سازمان همکاري اسلامي، سازمان همکاري شانگهاي ، همکاري‌هاي موثري خواهند داشت. در نتيجه زمينه‌ها و بسترهاي لازم براي هر دو کشور به منظور توسعه همکاري‌هاي منطقه‌اي و بين‌المللي وجود دارد.
