در هفته گذشته شاهد تحولات دیپلماتیک مهمی در عرصه سیاست خارجی ایران در حوزه روابط با پنج کشور حاشیه خلیج فارس بودیم؛ چنان‌که در ابتدای هفته گذشته بعد از ۱۷ سال” فیصل بن فرحان” وزیر امورخارجه عربستان به تهران آمد و با همتای ایرانی خود و همچنین «ابراهیم رئیسی» رئیس‌جمهوری ایران دیدار و رایزنی کرد و در اواسط هفته نیز«حسین امیرعبداللهیان» وزیر خارجه ایران به چهار کشور قطر، عمان، کویت و امارات سفر کرد.
به گزارش ایسنا، بعد از تصمیم تهران و ریاض برای از سرگیری رسمی روابط در ۱۷ فروردین ماه ۱۴۰۲ و دیدار وزیران امورخارجه دو کشور در پکن، شاهد شتاب گرفتن تحولات دیپلماتیک و رفت و آمدهای سیاسی بین دو کشور بودیم چنان که در ابتدا هیات‌هایی از دو کشور برای بررسی آخرین وضعیت نمایندگی‌های دو کشور و فراهم کردن مقدمات بازگشایی آنها به تهران و ریاض سفر کردند و در نتیجه این فعالیت‌ها و در آستانه برگزاری ایام حج تمتع در عربستان و اعزام زائران ایرانی به مکه و مدینه، سفارت ایران در ریاض در تاریخ ۱۶ خردادماه بعد از ۸ سال به صورت رسمی بازگشایی شد و یک روز بعد از آن نیز کنسولگری ایران در جده و دفتر نمایندگی دائم ایران در نزد سازمان همکاری اسلامی در جده عربستان به صورت رسمی افتتاح شد، همچنین بر اساس آنچه شبکه العربیه عربستان اعلام کرده، قرار است سفارت ریاض در تهران و نمایندگی این کشور در مشهد نیز بعد از عید قربان در ایران به صورت رسمی فعالیت خود را آغاز کنند.
تقریبا ۱۰ روز بعد از بازگشایی سفارت ایران در عربستان، براساس هماهنگی‌های انجام شده بین مقامات تهران و ریاض در روز شنبه ۲۷ خردادماه فیصل بن فرحان وزیر امور خارجه عربستان برای سفری یک روز راهی تهران شد و در محل وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران مورد استقبال حسین امیرعبداللهیان همتای ایرانی خود قرار گرفت تا اولین وزیر خارجه عربستان باشد که بعد از ۱۷ سال برای دیداری دو جانبه به ایران سفر می‌کند.
در جریان این سفر بعد از دیدار هیات‌های ایرانی و عربستانی و رایزنی خصوصی دو وزیر امور خارجه، نشست مطبوعاتی مشترک حسین امیرعبداللهیان و فیصل بن فرحان با حضور خبرنگاران برگزار شد.
در این نشست مطبوعاتی که تغییر سالن برگزاری آن باعث ایجاد حاشیه ها و گمانه زنی ها در رسانه ها و فضای مجازی کشور شد، وزیر امور خارجه عربستان ابراز امیدواری کرد که هرچه زودتر رئیس جمهور ایران به ریاض سفر کند.
در این نشست که طبق برنامه ریزی انجام شده از قبل، وزیران امور خارجه دو کشور صرفا به خواندن بیانیه های خود از نتایج این سفر بسنده کردند و پاسخ و پرسشی بین آنها و خبرنگاران صورت نگرفت، حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز در اظهاراتی گفت: در دیدار امروز درباره ضرورت همکاری‌های پایدار اقتصادی و تجاری و سرمایه‌گذاری مشترک به ویژه تحرک بیشتر در بخش خصوصی دو کشور رایزنی کردیم. ما درباره همکاری‌ها در حوزه حمل و نقل، گردشگری، فناوری و سایر زمینه‌های مورد علاقه طرفین اتفاق نظر داریم.
وزیر امور خارجه عربستان در پایان سفر خود به ایران به ساختمان پاستور رفت و با رئیس جمهور ایران دیدار و رایزنی کرد. بر اساس اخبار منتشر شده به نظر می‌رسد که احتمالا وزیر امور خارجه عربستان در جریان دیدار با ابراهیم رئیسی، پیام مقامات عالی‌رتبه این کشور در مورد روابط دو جانبه را به وی ارائه کرده است.
در ادامه تحرکات دیپلماتیک بین ایران و کشورهای حاشیه خلیج فارس، حسین امیرعبداللهیان شامگاه دوشنبه سفر دوره‌ای خود را به تعدادی از کشورهای حاشیه خلیج فارس با سفر به قطر آغاز کرد و در روز سه‌شنبه ۳۰ خردادماه با امیر قطر و همچنین نخست وزیر این کشور عربی و اسلامی که با حفظ سمت، وزیر امور خارجه قطر نیز است، دیدار و رایزنی کرد.
امیر عبداللهیان بعدازظهر سه‌شنبه بعد از دیدار با مقامات قطری، در حالی از دوحه عازم مسقط شد که علی باقری معاون سیاسی وی و مذاکره کننده ارشد ایران در مذاکرات رفع تحریم‌ها، در همان روز در دوحه بود و با «انریکه مورا» معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در مورد برجام و دیگر تحولات بین المللی دیدار و رایزنی کرد.
سفر امیرعبداللهیان به عمان در موقعیتی انجام شد که «هیثم بن طارق» سلطان این کشور عربی در ۷ خردادماه سال جاری برای سفری دو روزه راهی تهران شده بود و در جریان این سفر با رئیس‌جمهوری و رهبری ایران دیدار و رایزنی کرده بود. در این سفر چهار سند در حوزه همکاری‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری، همکاری در مناطق آزاد و همکاری در حوزه انرژی به امضای مقامات دو کشور رسید و دو کشور توافق کردند که سندی تحت عنوان برنامه جامع همکاری‌های راهبردی دو کشور در آینده نزدیک تهیه و تصویب کنند.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز در حالی در روز چهارشنبه ۳۱ خردادماه با مقامات عمانی دیدار و رایزنی کرد که یکی از اهداف این رایزنی ها پی گیری روند اجرای توافقات دو کشور در جریان سفر مقامات عالی رتبه دو کشور به مسقط و تهران بود.
امیر عبداللهیان در دیدار با «السید بدر بن حمد البوسعیدی» وزیر امورخارجه عمان با اشاره به تاکید روسای ایران و عمان به وزرای امور خارجه دو کشور در مورد گسترش روابط تهران و مسقط، پیشنهاد کرد طی برگزاری دیدارهای تیم‌های مشترک کارشناسی، فنی و حقوقی دو کشور، متن سند همکاری‌های جامع بلند مدت دو کشور در سریعترین زمان ممکن آماده شده و به امضا برسد.
وی ضمن استقبال از ابتکار دبیرکل سازمان ملل متحد برای برگزاری نشست وزرای امور خارجه ۸ کشور ساحلی خلیج فارس در نیویورک در ماه سپتامبر آینده افزود: لازم است چنین ابتکارهایی در چارچوب ۸ کشور منطقه نیز مورد توجه و پیگیری قرار گیرد و در این راستا حتی از برگزاری نشست سران ۸ کشور حوزه خلیج فارس نیز استقبال می کنیم.
این دیپلمات عالی رتبه ایرانی همچنین در جمع خبرنگاران بعد از دیدار با همتای عمانی خود در مورد روند همکاری‌های تهران و مسقط نیز گفت: در یک سال و نیم گذشته مسیر پیگیری توافقات بین دو کشور به خوبی در حال پیشرفت است و گسترش همکاری‌ها در حوزه‌های اقتصادی، تجاری، ترانزیت، انرژی، علم و فناوری از موضوعات مورد توجه ما است.
امیرعبداللهیان همچنین گفت: ما از ابتکارات سلطان عمان در قبال مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی با هدف افزایش همکاری‌ها جهت ایجاد صلح و ثبات و توسعه در منطقه تشکر می‌کنیم.
به گزارش ایسنا، امیرعبداللهیان در حالی بعدازظهر روز چهارشنبه عازم کویت شد که این اولین سفر وی به عنوان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به این کشور جنوبی حاشیه خلییج فارس بود.
این سفر پس از آن صورت گرفت که سال گذشته کشور کویت تصمیم گرفت که بعد از ۷ سال بار دیگر روابط دیپلماتیک خود با ایران را به سطح سفیر ارتقا دهد و در همین چارچوب سفیر جدید خود را راهی تهران کرد از دیگر سو با توجه به بازنشسته شدن محمد ایرانی سفیر ایران در کویت در چند ماه گذشته، قرار است در آینده نزدیک “محمد توتونچی” به عنوان سفیر جدید ایران در کویت مشغول به فعالیت شود.
امیرعبداللهیان در جریان سفر به کویت و دیدار با «شیخ سالم عبدالله الجابر الصباح» وزیر امور خارجه این کشور عربی و اسلامی گفت: ما آماده توسعه روابط دوجانبه در زمینه‌های مختلف هستیم و در همین راستا آمادگی داریم که کمیسیون مشترک عالی دو کشور را برگزار کنیم.
امیرعبداللهیان با اشاره به اهمیت موضوعات زیست‌محیطی در منطقه، اظهار کرد: جمهوری اسلامی در ماه سپتامبر آینده میزبان نشست بین‌المللی مبارزه با گردوغبار با همکاری سازمان ملل متحد خواهد بود.
وزیر خارجه کویت نیز در این دیدار از دعوت بعمل آمده از وی توسط همتای ایرانی جهت سفر به ایران تشکر و استقبال کرد و علاقمندی خود را برای سفر به ایران اعلام کرد.
در جریان این سفر یک روزه، امیرعبداللهیان همچنین با «احمد نواف الاحمد الصباح» نخست وزیر کویت نیز دیدار و رایزنی کرد.
در این دیدار نخست وزیر کویت با بیان این که ما تلاش خواهیم کرد که زمینه‌های تقویت روابط میان کویت و ایران را تسهیل کنیم، گفت: کویت از ابتکارهای ایران برای تقویت روابط با کشورهای عربی استقبال می کند.
براساس این گزارش، بامداد پنج‌شنبه حسین امیرعبداللهیان پس از پایان سفرش به کویت، برای انجام اولین دیدار دوجانبه خود با مقامات امارات در سمت وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران راهی ابوظبی شد.
امیرعبداللهیان در حالی به امارات سفر کرد که به تازگی رضا عامری به عنوان سفیر جدید ایران در ابوظبی مشغول به فعالیت شده است و سال گذشته نیز امارات همچون کویت تصمیم گرفت که روابط خود را با تهران بعد از چندین سال به سطح سفیر ارتقاء دهد.
همچنین در جریان تعاملات ایران و امارات، علی باقری معاون سیاسی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در روز سه‌شنبه ۲۳ خردادماه به امارات سفر کرده و در جریان این سفر با همتایانی آلمانی، فرانسوی و انگلیسی خود در ابوظبی دیدار کرده بود. طرفین در این دیدار در مورد طیفی از موضوعات و نگرانی‌های متقابل با هم رایزنی و گفت‌وگو کردند.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در جریان سفر به امارات صبح روز پنج‌شنبه با «شیخ محمد بن زاید» رئیس دولت امارات متحده عربی دیدار و گفت‌وگو کرد، در این دیدار امیرعبداللهیان مراتب دعوت رئیس جمهور ایران از رئیس دولت امارات جهت سفر به تهران را به وی ابلاغ کرد.
شیخ محمد بن زاید نیز ضمن تشکر و استقبال از این دعوت و اعلام آمادگی جهت سفر به ایران، بطور متقابل مراتب دعوت خود از رئیس جمهور ایران جهت سفر به امارات را ابلاغ کرد.
حسین امیرعبداللهیان همچنین در دیدار با «شیخ عبدالله بن زاید» وزیر امور خارجه امارات با بیان این که جمهوری اسلامی ایران محدودیتی برای گسترش روابط با امارات قائل نیست، در این راستا زمینه‌سازی برای برگزاری کمیسیون مشترک دو کشور را خواستار شد.
همچنین مسائل مرتبط با جامعه بزرگ ایرانیان مقیم امارات و برخی مسائل و مشکلات کنسولی، خدماتی و آموزشی آنان توسط وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در این دیدار مطرح و جزئیات و نحوه حل و فصل آنها مورد بررسی مشترک قرار گرفت.
شیخ عبدالله بن زائد وزیر خارجه امارات نیز ضمن ابراز خرسندی از این دیدار، بر آمادگی وزارت خارجه کشورش برای کمک به پیشبرد روابط دوجانبه و تحقق نیات خوب رهبران دو کشور تاکید کرد.
در این دیدار ایده تشکیل کمیته های مشترک تخصصی بمنظور آماده سازی اسناد لازم برای امضا در چارچوب دیدار روسای دو کشور و کمک به پیشبرد روابط دوجانبه بویژه در زمینه های اقتصادی و تجاری مورد تاکید مشترک قرار گرفت.
به گزارش ایسنا در ساعات پایانی روز پنج‌شنبه وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران پیش از عزیمت به تهران و پایان سفر دوره‌ای خود به چهار کشور حاشیه خلیج فارس در جمع خبرنگاران در اظهاراتی با بیان این که ما معتقدیم در منطقه از مرحله گفت‌وگوهای محض عبور کرده‌ایم و وارد همکاری‌های متنوع و چند جانبه شده‌ایم، گفت: همکاری‌های جمهوری اسلامی ایران با کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس وارد یک فصل نوینی شده است.
امیرعبداللهیان همچنین اظهار کرد: در خصوص همکاری‌های منطقه‌ای بین کشورهای حاشیه شمالی و جنوبی خلیج فارس، ایده تشکیل مجمع گفت‌وگو و همکاری‌های منطقه‌ای مطرح شد و مورد استقبال یکایک این چهار کشور قرار گرفت.
