همزمان با پایان یافتن مهلت ۶۰ روزه ایران به کشورهای اروپایی، تصمیمات جدید کشورمان در خصوص کاهش تعهدات برجامی فردا در نشست خبری سخنگوی دولت با همراهی عراقچی معاون سیاسی وزارت خارجه و کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی اعلام می‌شود.
بیانیه مهم شورای عالی امنیت ملی خطاب به کشورهای عضو برجام / توقف برخی اقدامات ایران در برجام
شورای عالی امنیت ملی کشورمان هجدهم اردیبهشت ماه با صدور بیانیه‌ای «تصمیمات جمهوری اسلامی ایران مبنی بر توقف اجرای برخی تعهدات ایران ذیل برجام» را اعلام کرد.
در این بیانیه آمده بود: شورایعالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در راستای صیانت از امنیت و منافع ملی مردم ایران، و در اِعمالِ حقوق جمهوری اسلامی ایران مندرج در بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام، امروز ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸ دستور توقف برخی اقدامات ایران در توافق برجام را صادر نمود.
این تصمیم طی نامه مهمی از سوی دکتر روحانی رئیس جمهور و رئیس شورایعالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران به سران کشورهای عضو برجام شامل آلمان، انگلیس، چین، روسیه و فرانسه اعلام شده است. متأسفانه این حسن نیت و خویشتن داری هوشمندانه مردم ایران بی پاسخ مانده و غیراز صدور بیانیه‌های سیاسی، هنوز هیچ ساز و کار عملیاتی برای جبران تحریم‌های آمریکا مستقر نشده است.
بنابراین، جمهوری اسلامی ایران برای تأمین حقوق خود و بازگرداندن توازن به مطالبات طرفین در این توافق، گزینه‌ای غیر از «کاهش تعهدات» ندارد. از این جهت، اعلام می‌نماید که جمهوری اسلامی ایران در مرحله فعلی دیگر خود را متعهد به رعایتِ محدویت‌های مربوط به نگهداری ذخایر اورانیوم غنی شده و ذخایر آب سنگین نمی‌داند.
به کشورهای باقی مانده در برجام شصت روز فرصت داده می‌شود تا تعهدات خود به ویژه در حوزه‌های بانکی و نفتی را عملیاتی نمایند. چنانچه در این مهلت کشورهای مزبور قادر نباشند مطالبات ایران را تأمین کنند، در مرحله بعدی جمهوری اسلامی ایران رعایت محدودیت‌های مربوط به سطح غنی سازی اورانیوم، و اقدامات مربوط به مدرن سازی رآکتور آب سنگین اراک را نیز متوقف خواهد کرد.
در هر زمان که خواسته‌های ما تأمین شوند، ما نیز به همان میزان اجرای مجدد تعهدات متوقف شده را از سر خواهیم گرفت اما در غیر این صورت، جمهوری اسلامی ایران مرحله به مرحله اجرای تعهدات دیگر را متوقف خواهد کرد.
ایران ۶ تیرماه از سقف ۳۰۰ کیلو اورانیوم غنی‌شده عبور می‌کند
در همین راستا بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی ۲۷ خرداد سال جاری در نشست خبری که در مجتمع هسته‌ای آب سنگین اراک برگزار شد، اظهار داشت: ششم تیرماه (۲۷ ژوئن) از مرز تولید ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شده عبور خواهیم کرد و علاوه بر آن، افزایش تولید به شدت بالا خواهد رفت و ما بعد از عبور از ۳۰۰ کیلوگرم، سرعت افزایش اورانیوم غنی شده با درجه پایین را از ۳.۶۷ درصد بیشتر خواهیم کرد.
کمالوندی در پاسخ به سوالی مبنی بر خروج ایران از برجام نیز گفت: اگر به این سبک ادامه بدهیم و خُرد- خُرد تعهدات را کنار بگذاریم، عملاً از برجام خارج می‌شود. البته خارج شدن یا نشدن مورد بحث نیست ولی اگر این شرایط از سمت دو طرف ادامه پیدا کند، برجامی نمی‌ماند که بخواهیم در مورد داخل یا خارج بودن از آن صحبت کنیم.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی افزایش ذخایراورانیوم ایران را تأیید کرد
در همین رابطه آژانس بین المللی انرژی اتمی ۱۰ تیر ماه افزایش ذخایر اورانیوم ایران از ۳۰۰ کیلوگرم را تأیید کرد. سخنگوی آژانس بین المللی انرژی اتمی تأئید کرد که ذخیره اورانیوم غنی شده ایران با غنای کم از میزان مجاز در توافق هسته‌ای بیشتر شده است.
راکتور اراک را از ۱۶ تیر به شرایط سابق برمی‌گردانیم / به مقداری که دلمان خواست غنی‌سازی می‌کنیم
رئیس جمهور چهارشنبه هفته گشته خطاب به غربی‌ها گفت: از ۱۶ تیر اگر طرف‌های مقابل به تمامی تعهدات خود طبق زمان‌بندی عمل نکنند، رآکتور اراک به شرایط سابق یعنی شرایطی که آنها ادعا می‌کردند خطرناک بوده و می‌تواند پلوتونیوم تولید کند، بازخواهد گشت؛ مگر اینکه در مورد رآکتور اراک آنها به تمامی تعهدات خود عمل کنند.
روحانی با بیان اینکه اگر امروز در غنی‌سازی از مرز ۳۰۰ کیلو عبور کرده‌ایم و ادامه خواهیم داد، تنها برای حفظ برجام است، خاطر نشان کرد: همانطور که اعلام کرده‌ایم، اگر طرف‌های مقابل به تعهدات خود بازگردند، بازگشت ایران به شرایط توافق به سرعت انجام خواهد شد و اگر تولید بالایی هم انجام دهیم در مدت کوتاهی آن را به کشوری دیگر مانند روسیه فروخته و در قبال آن کیک زرد دریافت می‌کنیم.
روحانی با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی ایران با ارسال نامه برای سران ۵ کشور اروپایی و انتشار بیانیه رسمی اعلام کرده که برای حفظ برجام تعهدات خود را کاهش می‌دهد، گفت: اقدام ایران در کاهش تعهدات برای ضربه زدن به برجام نیست، بلکه در راستای حفظ برجام است؛ چرا که معتقدیم که اگر اقدامی انجام ندهیم، برجام از بین خواهد رفت.
رئیس جمهور افزود: بخاطر آنکه طرف‌های مقابل به تعهدات خود عمل نکردند و به این ترتیب برجام از بین نرود، متقابلاً تعهدات خود را کاهش می‌دهیم تا این ساختمان بتواند متعادل بوده و حفظ شود.
روحانی با بیان اینکه اگر امروز در غنی‌سازی از مرز ۳۰۰ کیلو عبور کرده‌ایم و ادامه خواهیم داد، تنها برای حفظ برجام است، خاطر نشان کرد: همانطور که اعلام کرده‌ایم، اگر طرف‌های مقابل به تعهدات خود بازگردند، بازگشت ایران به شرایط توافق به سرعت انجام خواهد شد و اگر تولید بالایی هم انجام دهیم در مدت کوتاهی آن را به کشوری دیگر مانند روسیه فروخته و در قبال آن کیک زرد دریافت می‌کنیم.
رئیس جمهور با بیان اینکه ایران اعلام کرده در تولید آب سنگین به ۱۳۰ تن تعهدی ندارد و ممکن است افزایش داشته باشد، اظهار داشت: اگر شرایط توافق حاصل شود بازگشت به زیر ۱۳۰ تن هم خیلی سریع می‌تواند انجام شود.
رئیس جمهور با اشاره به اینکه اگر اقدام عملی از سوی طرف‌های مقابل انجام نشود، ایران از ۱۶ تیر اقدامات بعدی را انجام خواهد داد، گفت: در ۱۶ تیرماه سطح غنی‌سازی ایران دیگر ۳.۶۷ نخواهد بود و این تعهد را کنار گذاشته و به هر مقداری که ضرورت و نیاز ما باشد، ارتقا خواهیم داد.
هر اندازه که اروپا برجام را نقض کند ما هم واکنش نشان می‌دهیم
علی‌اکبر ولایتی، مشاور رهبر انقلاب اسلامی در امور بین‌الملل، روز گذشته و در پایان مهلت شصت روزه‌ی جمهوری اسلامی به اروپا برای جبران تعهدات برجامی آمریکا گفت: آمریکایی‌ها مستقیماً و اروپایی‌ها غیر مستقیم برجام را نقض کرده‌اند، به نسبتی که آنها در جهت نقض برجام پیش بروند، ما هم در همان جهت واکنش نشان می‌دهیم.
مشاور مقام معظم رهبری در امور بین الملل در خصوص اقدامات بایسته‌ی جمهوری اسلامی پس از انقضای مهلت اروپایی‌ها، می‌گوید: گام دوم نیز از شانزدهم تیرماه ۱۳۹۸ آغاز می‌شود و میزان غنی‌سازی اورانیوم از حد ۳/۶۷ (سه-ممیز-شصت‌وهفت صدم) درصد جلوتر خواهد رفت و تا هر جایی که مورد نیاز فعالیت‌های صلح‌آمیز ما باشد، خواهد رسید. مثلاً برای اینکه ما بتوانیم از اورانیوم در رآکتور بوشهر استفاده کنیم، باید غلظتش حدود ۵ درصد باشد و این کاملاً یک هدف صلح‌آمیز است که ما از رآکتور ساخته‌شده‌ی مشترک ایران و روسیه برق استحصال کنیم. همچنین برای دیگر نیازمندی‌های عادی، صنعتی و انرژی کشور که کاملاً برای ما حیاتی است. لذا این کار را ان‌شاءالله خواهیم کرد تا آن حدی که مصلحت بدانیم و برای کارهای صلح‌آمیز نیاز داشته باشیم.
ولایتی درباره خروج ایران از برجام نیز می‌گوید: به نسبتی که آنها در جهت نقض برجام پیش بروند، ما هم در همان جهت واکنش نشان خواهیم داد؛ یعنی اگر آنها از تعهدات خودشان کم کنند، ما هم کم می‌کنیم. درست در جهت عکس. اما اگر آنها برگشتند به انجام تعهداتی که قبول کرده بودند، ما هم برمی‌گردیم.
