تفاوت دوپینگ در ایران و آلمان!

به گزارش واحد ورزشی خبرگزاری صبح اقتصاد در طرح پژوهشی مقایسه نگرش به مواد ارتقاء دهنده عملکرد، بررسی تشابهات و اختلاف ‌های فرهنگی در ورزش و زندگی روزمره دانشجویان ورزشکار ایرانی و آلمانی مشخص شد که بین نگرش ضمنی و آشکار به مکمل‌های غذایی مجاز (مواد توسعه ‌دهنده قانونی) و مکمل‌های تغذیه‌ای (فروش آزاد) در دانشجویان ایرانی و آلمانی تفاوت معناداری وجود ندارد اما در نگرش ضمنی و آشکار به دوپینگ و همچنین داروهای تجویزی در بین دو گروه تفاوت معناداری است.

امروزه استفاده از مواد ارتقاء دهنده عملکرد در ورزش و مکمل‌های غذایی به دلایل مختلفی توسط ورزشکاران رو به افزایش است و استفاده از مواد تقویت‌کننده عملکرد، داروها و روش‌های مرتبط با آن‌ها یکی از چالش‌های اساسی جامعه ورزش برای چندین دهه اخیر بوده است چراکه استفاده از این مواد تقویت‌ کننده عملکرد برای ورزشکاران، آسیب‌های متعددی را به دنبال دارد.

در این پژوهش که از سوی علیرضا آقابابا، عضو هیات علمی گروه روان‌شناسی ورزشی پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی انجام شده و در اختیار ایسنا قرار گرفته، آمده است: همیشه پیشگیری مقدم بر درمان است و در خصوص تمایل و استفاده از مواد غیرمجاز هم این امر صدق می‌کند، در این راستا مراکز مبارزه با دوپینگ، آموزش را برای افراد در معرض سوء استفاده از این مواد در اولویت قرار داده اند.

برای اینکه مشخص شود کدام فرد و یا گروه تمایل به استفاده از این مواد را دارند، به وسیله پرسشنامه‌های استاندارد مورد بررسی قرار می‌گیرند تا نگرش فرد را نسبت به این ‌گونه مواد تشخیص دهند که در مواردی هم مؤثر بوده است. اما نکته حائز اهمیت این است که اکثر افرادی که به صورت عمدی به استفاده از این موارد روی می‌آورند در پاسخ به سؤالات پرسشنامه‌ها صادق نیستند و طبیعی است که پاسخ واقعی را ندهند، بنابراین آگاهی درست و واقعی تمایل به این مواد ممکن است با خطا همراه باشید.

هدف از این پژوهش، بررسی نگرش ضمنی و آشکار در استفاده از مواد قانونی و ممنوع برای تقویت عملکرد در ورزش و زندگی روزمره در بین ورزشکاران زن- مرد ایرانی و آلمانی بود که  شامل شباهت‌ها و تفاوت‌های بین فرهنگی است و مواد توسعه‌دهنده در این پژوهش به دو بخش مجازها (مورد مصرف در زندگی روزمره) و غیرمجازها (مورد استفاده در ورزش) تقسیم ‌شده‌اند.

نتایج آزمون نشان داد بین نگرش ضمنی و آشکار به مکمل‌های غذایی مجاز (مواد توسعه ‌دهنده قانونی) و مکمل‌های تغذیه‌ای (فروش آزاد) در دانشجویان ایرانی و آلمانی تفاوت معناداری وجود ندارد، اما در نگرش ضمنی و آشکار به دوپینگ و همچنین داروهای تجویزی در بین دو گروه تفاوت معناداری است، به این ترتیب که اگرچه در نگرش آشکار تمایل به استفاده از این ‌گونه مواد وجود ندارد، ولی نگرش ضمنی نشان می‌دهد که در واقع تمایل به استفاده از این مواد وجود دارد که نشان از پنهان‌کاری افراد در آشکارسازی تمایل آن ها به مواد غیرمجاز است.

به نظر می‌رسد تفاوت فرهنگی از یک‌ سو و دسترسی آسان به مکمل‌های غذایی و مواد ممنوعه به ‌خصوص در ایران می‌تواند در گرایش افراد به مصرف این مواد دخیل باشد، بنابراین آموزش و فرهنگ‌سازی می‌تواند از مصرف بی‌رویه مواد توسعه‌دهنده عملکرد پیشگیری کند. بنابراین پیشنهاد می شود نگرش ضمنی در آشکارسازی تمایل به استفاده از این مواد به ‌صورت وسیعی استفاده گردد تا ورزشکارانی که تمایل و نگرش مثبتی به استفاده از این مواد دارند شناسایی ‌شده و آموزش‌های مربوطه به افراد ذی نفع و با اثربخشی بیشتری در دستور کار مسئولان، دانشگاه‌ها و فدراسیون‌های ورزشی قرار گیرد.