جامعه اطلاعاتی آمریکا در گزارش سالانه خود آورده «ایران در حال انجام فعالیتهای اصلی در زمینه تولید تسلیحات که برای تولید یک سلاح اتمی قابل آزمایش مورد نیاز است، نیست».
به گزارش ایسنا، جامعه اطلاعاتی آمریکا روز دوشنبه، گزارش سالانه خود درباره «ارزیابی تهدیدات بینالمللی» را در وبگاه خود منتشر کرد.
ایران
جامعه اطلاعاتی آمریکا در این گزارش ۴۱ صفحهای درباره ایران آورده است: «ایران در حال حاضر، در حال انجام دادن فعالیتهای اصلی در زمینه تولید تسلیحات که برای تولید یک سلاح اتمی قابل آزمایش مورد نیاز است، نیست».
مقامات ایران بارها تاکید کردهاند تولید و بهکارگیری تسلیحات اتمی جایی در برنامه دفاعی ایران ندارد و ماهیت برنامه هستهای ایران، با وجود پیشرفتهایی که در آن وجود دارد، صرفا، صلحآمیز است.
در ادامه این گزارش آمده است: «اگرچه از سال ۲۰۲۰، تهران اعلام کرده دیگر پایبند به هیچ یک از محدودیتهای برجام(توافق هستهای) نیست، تا اندازه زیادی برنامه هستهای خود را گسترش داده، نظارت آژانس را کاهش داده و فعالیتهایی را انجام داده که اگر تصمیم به تولید یک سلاح هستهای داشته باشد، این کشور را در این موقعیت قرار میدهد».
ادعا درباره عدم پایبندی ایران به تعهدات برجامی از سال ۲۰۲۰ در حالی بدون اشاره به دلیل آن مطرح میشود که ایران با گذشت یک سال و نیم پس از خروج یکجانبه دولت پیشین آمریکا از توافق هستهای در سال ۲۰۱۸ و بازگردانی تحریمها توسط آن، متحمل شدن تحریمهای تازه و بدعهدی شرکای اروپایی برجام در عمل به وعدههای خود در زمینه کاهش تاثیر تحریمهای آمریکا از طریق ایجاد سازوکارهایی برای عادیسازی روابط تجاری با ایران، اعلام کرد که مطابق بند ۳۶ برجام از تعهدات داوطلبانه خود در توافق، در چند گام تدریجی فاصله میگیرد.
اگرچه، مقامات ایران تاکید داشتند که این اقدامات بازگشتپذیر است و به محض بارگشت تمامی اعضای اصلی توافق به پایبندی کامل به تعهداتشان، این اقدامات را به حال قبل باز میگرداند. این امر تا کنون محقق نشده است.
هر چند دولت «جو بایدن» مذاکرات غیرمستقیم با ایران در وین را با مشارکت دیگر اعضای برجام برای احیای این توافق در مارس ۲۰۲۱ از سر گرفت و پیشرفتهایی نیز در این توافق انجام شد، این مذاکرات به دلیل مطرح شدن مسائل فرابرجامی از سوی شرکای غربی، از جمله مسائل داخلی ایران و اتهام حمایت نظامی تهران از مسکو در جنگ اوکراین، ادعایی که از سوی ایران و روسیه رد شده است، مدتی طولانی است که با وقفه مواجه شده است.
با این حال، ایران تاکید کرده است اگر طرفین توافق حسن نیت و اراده سیاسی لازم را نشان دهند، آماده نهایی کردن توافقی خوب در وین برای لغو کلیه تحریمها است که در راستای منافع ملی کشور باشد.
در بخش دیگری از این گزارش با اشاره به نقش منطقهای ایران ادعا شده است: «قدرتهای بومی و منطقهای نیز در تلاش هستند گاهی حتی به ضرر همسایگان و نظم جهانی نفوذ و قدرت خود را افزایش دهند. ایران یک تهدید منطقهای با فعالیتهای مخرب گستردهتر باقی میماند و کره شمالی نیز که بازیگری اخلالگر در عرصه منطقهای و جهانی است، فعالیتهای خود در زمینه تولید تسلیحات کشتار جمعی را ادامه خواهد داد».
همچنین در این گزارش درباره توانمندیهای نظامی ایران ادعا شده است: «رویکرد هیبریدی ایران نسبت به تسلیحات، یعنی هم توانمندیهای متعارف و هم نامتعارف، تا مدتها، تهدیدی برای منافع آمریکا در منطقه محسوب خواهد شد. عملیاتهای جنگی غیرمتعارف ایران و شبکه شرکای شبهنظامیان و نیروهای نیابتی آن، تهران را قادر میسازد که منافع خود را دنبال کرده و عمق راهبردی خود را حفظ کند».
این گزارش ادعا میکند که «ایران دریافت هواپیماهای آموزشی پیشرفته را آغاز کرده و احتمالا، به دنبال دستیافتن به سامانههای تسلیحاتی متعارف جدید، مانند هواپیماهای جنگنده پیشرفته، بالگرد و تانکهای رزمی اصلی خواهد بود.»
جامعه اطلاعاتی آمریکا با اشاره به توانمندیهای دفاعی ایران مدعی شد: «توانمندیهای موشکی، پهپادی، دفاع هوایی و دریایی ایران اموال تجاری و نظامی آمریکا و شرکایش در خاورمیانه را، همچنان تهدید خواهد کرد».
این نهاد اطلاعاتی درباره برنامه موشکی ایران نیز مدعی شد: «بزرگترین ذخایر موشکی منطقه متعلق به برنامه موشکی ایران است و تهران بر بهبود دقت، مرگآوری و قابل اطمینان بودن موشکهای خود تاکید دارد. در عین حال، فعالیت ایران در زمینه پرتاب موشکهای ماهوارهبر، از جمله موشک سیمرغ، چنانچه تهران تصمیم به تولید یک موشک قارهپیما داشته باشد، بازه زمانی آن را کوتاهتر میکند، چراکه فناوریهای بهکار رفته در آنها مشابه است».
طبق گزارش جامعه اطلاعاتی آمریکا، «ایران حمله ۷ اکتبر را ترتیب نداده و از پیش اطلاعی از آن نداشت.»
همچنین ادعا شده است که ایران و رژیم صهیونیستی در تلاش هستند اقداماتشان علیه یکدیگر را به گونهای تنظیم کنند تا از گسترش تنشها تا حد جنگی تمامعیار جلوگیری شود.
جامعه اطلاعاتی آمریکا درباره موضع ایران در قبال جنگ غزه نیز مدعی است که ایران تلاش خواهد کرد از جنگ غزه برای «متهم کردن اسرائیل، تقبیح نقش آن در منطقه استفاده کند و دیگر کشورهای خاورمیانه را از برقراری روابط نزدیک با اسرائیل منصرف و در عین حال، بر نقش خود ایران به عنوان قهرمان آرمان فلسطین تاکید کند.»
در این گزارش همچنین آمده است: ایران تا مدتها پس از جنگ غزه نیز تهدیدی برای اسرائیل و متحدان آمریکا و منافع آن خواهد بود و احتمالا به مسلح کردن و کمک به متحدانش برای تهدید آمریکا و حمایت از حماس و گروههای دیگری ادامه خواهد داد که تلاش میکنند در برقراری صلح میان اسرائیل و فلسطین مانع ایجاد کنند.
چین
در بخش دیگری از گزارش جامعه اطلاعاتی آمریکا آمده که «چین توان آن را دارد که به طور مستقیم به رقابت با آمریکا و متحدان آن بپردازد که نظم قانونمند جهانی را به گونهای تغییر بدهد که با غلبه بر آمریکا، در خدمت قدرت پکن و شیوه حاکمیتی آن باشد. چالشهای جدی چین در زمینه آمار جمعیت و اقتصاد ممکن است آن را به یک بازیگر جهانی متخاصمتر و غیرقابلپیشبینیتری نیز تبدیل کند».
این گزارش با طرح ادعاهایی علیه پکن میافزاید: «شیجینپینگ» رئیسجمهور چین، این کشور را قدرت سرآمد شرق آسیا و قدرتی پیشتاز در عرصه جهانی میداند. حزب کمونیست چین تلاش خواهد کرد با تضعیف نفوذ آمریکا، ایجاد اختلاف در روابط آمریکا و شرکایش و بدتر کردن آن و حمایت از هنجارهای جهانی که در راستای نظام خودکامه آن باشد، چالشهایی را که در زمینه اعتبار و مشروعیت مطرح است، برطرف کند. مهمتر از همه، جمهوری خلق چین تایوان را مجبور به وحدت با آن خواهد کرد، اقدامی که منجر به برانگیختن حساسیتهای مهمی در روابط آن با آمریکا خواهد شد».
ارزیابی جامعه اطلاعاتی آمریکا همچنین مطرح میکند که چین به دنبال تبدیل شدن به ابرقدرتی جهانی در زمینه علم و فناوری و استفاده از این برتری فنی برای اهداف اقتصادی، سیاسی و نظامی است.
در ادامه اشاره شد: «چین همچنان به دنبال تبدیل شدن به یکی از پیشتازان جهانی در عرصه فضاست و مهارتهای خود را از طریق بهکارگیری سامانههایی فضایی که قابلیتهایشان بیش از پیش افزایش مییابد، همچنین با فعالیت در راستای دستاوردهای بلندپروازانه علمی به نمایش میگذارد».
قفقاز
این مطلب درباره منطقه قفقاز نیز اشاره کرد: «خطرات کمی درباره در گرفتن جنگ تمامعیار میان ارمنستان و آذربایجان، برخلاف نبود معاهده صلح دوجانبه وجود دارد. ارزیابی جامعه اطلاعاتی این است که اگر درگیری نیز رخ بدهد، کوتاهمدت و کمشدت خواهد بود».
بالکان
نهادهای اطلاعاتی آمریکا همچنین به افزایش خطر درگیریهای قومیتی در بالکان غربی در کوزوو و بوسنی اشاره کرده و رهبران ملیگرای آن را مقصر استفاده از تنشهای قومیتی به نفع اهداف سیاسی دانستند که از نظر آن، تاثیری منفی بر منافع اتحادیه اروپا-ناتو در منطقه خواهد داشت.
در این گزارش ادعا شده است: «کشورهای خارجی در حال توسعه ابزارهای دیجیتال و فیزیکی برای سرکوب افراد منتقد و جوامع پراکنده خود در کشورهای خارجی، از جمله در آمریکا هستند تا نفوذ آنها در امور داخلی را کاهش دهند. کشورهای خارجی همچنین عملکرد پیچیدهتری در زمینه عملیاتهای نفوذ دیجیتال پیدا کردهاند که در تلاش است بر افکار عمومی و بر نظر رایدهندگان اثر بگذارد، سیاستها را تغییر دهند و هرج و مرج سیاسی ایجاد کنند».
روسیه
جامعه اطلاعاتی آمریکا همچنین با اشاره به جنگ اوکراین و روابط مسکو با شرکایی از جمله ایران مدعی شد: «جنگ متجاوزانه روسیه علیه اوکراین منجر به آسیبهای فراوان در داخل و خارج شده است، اما روسیه در طیف گستردهای از حوزهها، همچنین رقیبی توانمند بوده و به دنبال پیش کشیدن و حفاظت از منافع خود در سطح جهان و تضعیف آمریکا و غرب است. تقویت روابط روسیه با چین، ایران و کره شمالی برای تقویت تولیدات دفاعی و اقتصاد خود، چالشی عمده برای غرب و شرکای آن است. روسیه به دنبال کردن منافع خود به طور رقابتی و گاهی تقابلی و تحریکآمیز، همچنین تلاش برای نفوذ بر کشورهای زمان اتحادیه جماهیر شوروی ادامه خواهد داد».
در ادامه این گزارش آمده است احتمالا به طور قطعی، روسیه به دنبال درگیری مستقیم با آمریکا و نیروهای ناتو نیست و به فعالیتهای نامتقارنی ادامه خواهد داد که پایینتر از حدی است که بخواهد در سطح جهانی به درگیری نظامی منجر شود. «ولادیمیر پوتین» رئیسجمهور روسیه، احتمالا بر این باور است که تلاشهای اوکراین برای بازپسگیری مناطق مهم را تضعیف کرده و رویکردش نسبت به پیروزی در جنگ کارآمد بوده است و حمایتهای آمریکا و غرب از اوکراین، به ویژه با توجه به جنگ اسرائیل-حماس محدود است.
همچنین درباره تاثیر تلاش روسیه برای تقویت توانمندیهای نظامی خود بر جنگ اوکراین آمده است: «صنایع نظامی روسیه به طور چشمگیری در حال ارتقای تولید طیفی از تسلیحات حمله دوربرد، مهمات توپخانهای و دیگر توانمندیها است که به آن اجازه میدهد در صورت لزوم، جنگی با شدت بالا را ادامه بدهد. در عین حال، مسکو از اواخر ۲۰۲۳، دستاوردهایی جزئی در میدان داشته است و از ابهاماتی که درباره آینده کمکهای نظامی غرب وجود دارد، به نفع خود بهره میبرد».
این گزارش اشاره میکند که «تعاملات اقتصادی عمیق مسکو با پکن، بازار بزرگی برای انرژی و کالاهای روسیه، حفاظت بیشتر در قبال تحریمهای آتی در اختیار آن میگذارد و شریکی در مقابله با آمریکا به آن میدهد.»
این نهاد اطلاعاتی آمریکا همچنین درباره تولیدات انرژی روسیه گفت: «روسیه برتری قابل توجهی را در زمینه انرژی حفظ میکند. این کشور در نیمه اول ۲۰۲۳، هنوز دومین تامینکننده گاز مایع طبیعی برای اروپا بود و ذیل بخشی از تعهداتش نسبت به اوپک پلاس، اعلام کرد که صادرات نفت خام خود را کاهش میدهد».
این گزارش اشاره میکند که روسیه به واسطه توسعه روابط با چین، ایران، کره شمالی و کشورهای مهم جنوب جهانی، در حال جبران روابطش با غرب است.
جامعه اطلاعاتی آمریکا همچنین درباره فعالیتهای هستهای روسیه گفت: «روسیه به نوسازی توانمندیهای خود در زمینه تسلیحات اتمی ادامه خواهد داد و بزرگترین و متنوعترین ذخیره تسلیحات اتمی را در اختیار دارد».
در این گزارش درباره توانمندیهای روسیه در زمینه فعالیتهای سایبری، با اشاره به این که روسیه «یک تهدید پایدار جهانی در حوزه سایبری» ایجاد میکند، آمده است: روسیه توان هدف قرار دادن زیرساختهای مهم، از جمله کابلهای زیردریایی و سامانههای کنترل صنعتی در آمریکا و متحدان و شرکا را دارد.
رژیم صهیونیستی
در این گزارش اشاره شده است در حالی که رژیم صهیونیستی بر «نابود کردن حماس» با حمایت گسترده جمعیت اراضی اشغالی متمرکز است، «اعتبار نتانیاهو به عنوان یک رهبر و ائتلاف راستگرای افراطی حاکم در دولت او که متشکل از احزاب ارتدوکس است و سیاستهایی افراطی را در زمینه فلسطین و مسائل امنیتی دنبال میکند، ممکن است به مخاطره افتاده باشد.»
این مطلب میافزاید: «بیاعتمادی به توان نتانیاهو برای حکمرانی، حتی بیش از سطح بالای آن پیش از جنگ، در میان عموم مردم عمیقتر شده و گسترش یافته است و ما انتظار داریم که اعتراضات گستردهای برای مطالبه استعفای او و برگزاری انتخابات تازه برگزار شکلبگیرد. امکان تشکیل دولتی متفاوت و میانهروتر وجود دارد.»
حزبالله لبنان
جامعه اطلاعاتی آمریکا درباره نقش حزبالله لبنان در جنگ غزه اشاره کرد که تصمیمگیران آن، احتمالا، «بر اساس عملکرد اسرائیل، طیفی از گزینههای تلافیجویانه را طی سالهای پیش رو بررسی خواهد کرد.»
انصارالله یمن
این نهاد اطلاعاتی همچنین هشدار داد که حملات انصارالله یمن «خطر واقعی بروز یک درگیری گستردهتر را ایجاد میکند و رخدادهای هفتم اکتبر انگیزهای برای القاعده و داعش ایجاد کرده است تا حامیان خود را نسبت به حمله به منافع اسرائیل و آمریکا و انجام دادن فعالیتهای تروریستی یهودیستیزانه و اسلامهراسانه در سراسر جهان ترغیب کنند».
گروههای مقاومت عراق
همچنین در این گزارش عنوان شده مقاومت عراق به حملات خود علیه نیروهای آمریکا در سوریه و عراق ادامه خواهد داد.