«یکشنبه سیاه»؛ این عنوانی بود که به جلسه استیضاح عبدالرضا شیخ‌الاسلامی وزیر وقت تعاون، کار و رفاه اجتماعی دولت دهم -که در روز یکشنبه ۱۵ بهمن ماه سال ۹۱ برگزار گردید- داده شد؛ قصه از این قرار بود که استیضاح کنندگان وزیر کار، یکی از دلایل اقدام خود را انتصاب غیرقانونی سعید مرتضوی به مدیرعاملی سازمان تامین اجتماعی عنوان کردند؛ نمایندگان مجلس نهم البته اقدام خود را مستند به داوری دیوان عدالت اداری می دانستند؛ با این حال، آقای وزیر، خیال کنارگذاشتن قاضی مرتضوی را نداشت.

پادرمیانی افرادی نظیر غلامعلی حدادعادل رئیس فراکسیون اصولگرایان مجلس در کنار رفتن مرتضوی هم راه به جایی نبرد، تا استیضاح شیخ‌الاسلامی به جریان بیفتد. تا اینجای ماجرا، همه چیز طبیعی جلوه می کرد؛ وزیری، مدیر زیر دستش را نمی خواست کنار بگذارد و برای همین، نمایندگان دست به استیضاح آن وزیر زدند. این قصه اما حامل فصل تاریکی هم بود!

وجه تاریک این استیضاح بازمی‌گشت به درگیری لفظی رئیس دولت دهم و رئیس مجلس. محمود احمدی نژاد که ظاهرا برای دفاع از وزیر استیضاح شده اش به بهارستان پای گذاشته بود، ترفند دیگری در آستین داشت. آن ترفند، روکردن فیلمی از دیدار ظاهرا سری فاضل لاریجانی برادر کوچک تر رئیس مجلس با مدیرعامل جنجالی سازمان تامین اجتماعی یعنی سعید مرتضوی بود. این فیلم که به نظر می رسید بدون اطلاع فاضل و توسط شخص مرتضوی طراحی شده، با هماهنگی قبلی به دست رئیس جمهور رسید؛ ناظران سیاسی  تا بلکه وی بتواند با انتشار آن در صحن علنی، مسیر استیضاح را تغییر دهد.

احمدی نژاد همزمان با پخش فیلم در صحن علنی مجلس، در حالیکه صدای آن کاملا نامفهوم بود، اقدام به خواندن سخنان رد و بدل شده میان آن دو نفر یعنی فاضل لاریجانی و مرتضوی کرد. در این میان، اظهارات احمدی‌نژاد با اعتراضات نمایندگان همراه شد و رییس مجلس هم در پاسخ به این ادعاهای رییس دولت دهم گفت: «اولاً بحثی ایشان دارند راجع به اینکه تنظیم قوا بهم خورده، آقای رئیس‌جمهور! این سلیقه شماست که یک جایی نظر شورای نگهبان را به عنوان مفسر قانون اساسی قبول ندارید.»

علی لاریجانی در واکنش به پخش فیلم از برادرش توسط رئیس جمهور گفت: «رئیس‌جمهور ادبیات اخلاقی را رعایت نمی کند استیضاح یک چیز بود چرا این ها را مطرح کردید؟ اما خوب شد شما که مرتب در جامعه «بگم بگم» راه انداخته اید این فیلم را پخش کردید و حرفتان را زدید تا مردم شخصیت شما را بیشتر بشناسند.»

چندی پس از استیضاح جنجالی وزیر کار، حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی، در روز ۲۸ بهمن ۱۳۹۱ در دیدار هزاران نفر از مردم تبریز و آذربایجان شرقی به مناسبت سالروز قیام ۲۹ دی مردم تبریز، با اشاره به ناراحتی ملت و نخبگان از تنش دولت و مجلس فرمودند: «این قضیه‌ بد و نامناسب، بنده را نیز از دو جهت ناراحت و متأثر کرد؛ یکی از بابت اصل وقوع ماجرا و دیگری بابت ناراحتی مردم از این قضیه…اینجور کارها، هم خلاف شرع است، هم خلاف قانون است، هم خلاف اخلاق است، هم تضییع حقوق اساسی مردم است».

به بازخوانی سخنان رهبر معظم انقلاب در خصوص ماجرای «یکشنبه سیاه مجلس» پرداخته ایم:

«یک نکته هم راجع به مسائل داخلی کشورمان عرض کنم، که این هم مسئله‌ی مهمی است. قضیه‌ای در مجلس پیش آمد؛ قضیه‌ی بدی بود، قضیه‌ی نامناسبی بود؛ هم ملت را ناراحت کرد، هم نخبگان را ناراحت کرد. بنده‌ی حقیر هم از دو جهت ناراحت شدم: هم خودم در مقابل این قضایا احساس تأثر میکنم؛ هم به خاطر ناراحتی مردم، انسان احساس تأثر میکند. خب، رئیس یک قوه به استناد یک اتهامِ ثابت نشده و مطرح نشده‌ای در دادگاه، دو قوه‌ی دیگر را متهم کرد؛ این کار بدی بود، این کار نامناسبی بود؛ اینجور کارها، هم خلاف شرع است، هم خلاف قانون است، هم خلاف اخلاق است، هم تضییع حقوق اساسی مردم است. یکی از حقوق اساسی مهم مردم این است که در آرامش روانی و در امنیت روانی زندگی کنند؛ در کشور امنیت اخلاقی برقرار باشد. اگر یک فردی متهم به فساد است، نمیشود به خاطر او انسان دیگران را متهم کند؛ حتّی اگر ثابت هم میشد، چه برسد به اینکه ثابت نشده است، دادگاهی نرفته، محاکمه‌ای نشده. به استناد متهم کردن یک نفر، انسان بیاید دیگران را، مجلس را، قوه‌ی قضائیه را متهم کند؛ این کار درست نیست، این کار غلط است. بنده فعلاً نصیحت میکنم. این کار، کار شایسته‌ای برای نظام جمهوری اسلامی نیست. آن طرف قضیه هم، اصل این استیضاحی که در مجلس انجام گرفت، غلط بود. خب، استیضاح باید یک فایده‌ای داشته باشد. چند ماه به پایان کار دولت، استیضاح یک وزیر، آن هم باز با یک علت و دلیلی که مربوط به خود آن وزیر نیست، چه معنی دارد؟ چرا؟ این هم غلط بود. این هم که شنیدم در داخل مجلس کسانی حرفهای نامناسبی بر زبان آوردند، این هم غلط است. همه‌ی این قضایا، قضایای نامتناسبی است با نظام جمهوری اسلامی؛ نه آن متهم کردن، نه آن برخورد کردن، نه آن استیضاح. دفاعی هم که رئیس محترم قوه از خودش کرد، آن هم یک قدری زیاده‌روی بود؛ لزومی نداشت.

وقتی ما همه با هم برادریم، وقتی دشمن مشترک جلوی روی ما هست، وقتی توطئه را میبینیم، چه کار باید بکنیم؟ تا امروز مسئولین در مقابل توطئه‌های دشمن همیشه کنار هم ایستاده‌اند، حالا هم باید همین جور باشد، همیشه هم باید همین جور باشد.

من از مسئولان قوا و مسئولان کشور همیشه حمایت کردم؛ باز هم هر کسی که مسئولیتی بر دوش دارد، بنده از او حمایت میکنم، به او کمک میکنم؛ اما این کارها را نمیپسندیم؛ این کارها متناسب با تعهدها نیست؛ با سوگندهائی که خورده شده، مناسب نیست. این ملت عظیم را ببینند؛ شایسته‌ی این ملت، رفتار دیگری است. امروز مسئولان باید همه‌ی تلاششان را بکنند برای اینکه گره‌های اقتصادی را باز کنند، مشکلات را برطرف کنند. بنده سه چهار سال قبل از این، در صحبت اول سال صریحاً به مردم و به مسئولین گفتم که نقشه‌ی دشمنان ملت ایران از حالا به بعد، بیش از همه، نقشه‌ی اقتصادی است. خب، میبینید که همین جور شد. هم دولت، هم مجلس، همه‌ی نیرویشان را، همه‌ی فکر و ذکرشان را متمرکز کنند بر روی سیاستهای درست اقتصادی. چند سال قبل از این، بنده درباره‌ی فساد اقتصادی، به رؤسای قوا نامه دادم. خب، با فساد اقتصادی مبارزه کنید. به زبان گفتن که مطلب تمام نمیشود؛ عملاً با فساد مبارزه کنید. هی بگوئیم مبارزه با فساد اقتصادی. خب، کو؟ در عمل چه کار شد؟ چه کار کردید؟ اینهاست که انسان را متأثر میکند.

توقع بنده از مسئولین این است که حالا که رفتار دشمن شدت پیدا کرده است، شما هم رفاقتهاتان را با هم شدت بدهید و بیشتر با هم باشید. تقوا، تقوا، تقوا، صبر، میدان ندادن به احساسات سرکش، ملاحظه‌ی مصالح کشور، متمرکز کردن همه‌ی توان و نیرو برای حل مشکلات مردم و مشکلات کشور؛ این توقع ماست. امیدواریم ان‌شاءاللّه این نصیحتِ خیرخواهانه و مشفقانه مورد توجه مسئولین محترم، بخصوص مسئولین بالا قرار بگیرد؛ به این مسئله پایبند باشند.

این را هم عرض بکنیم؛ این حرفی که من امروز زدم و از بعضی از مسئولان و سران کشور گله‌گزاری کردم، موجب نشود که حالا یک عده‌ای راه بیفتند، بنا کنند علیه این و آن شعار دادن؛ نه، بنده با این کار هم مخالفم. اینکه شما یک نفر را به عنوان ضد ولایت، ضد بصیرت، ضد چه، مشخص کنید، بعد یک عده‌ای راه بیفتند علیه او  شعار بدهند، مجلس را به هم بزنند، بنده با این کارها هم مخالفم؛ این را من صریح بگویم. این کارهائی که در قم اتفاق افتاد، بنده با اینجور کارها مخالفم. آن کارهائی که در مرقد امام اتفاق افتاد، بنده با اینجور کارها مخالفم. بارها به مسئولین و کسانی که میتوانند جلوی این چیزها را بگیرند، تذکر داده‌ام. آن کسانی که این کارها را میکنند، اگر واقعاً حزب‌اللّهی و مؤمنند، خب نکنند. میبینید که تشخیص ما این است که این کارها به ضرر کشور است، این کارها به نفع نیست. با احساساتشان راه بیفتند اینجا، آنجا، علیه این شعار بدهند، علیه آن شعار بدهند؛ این شعاردادن‌ها کاری از پیش نمی‌برد. این خشمها را، این احساسات را برای جای لازم نگه دارید. در دوران دفاع مقدس اگر بسیجیها میخواستند همین طور بروند یک جائی، طبق میل خودشان حمله کنند، که خب پدر کشور در میآمد. نظمی لازم است، انضباطی لازم است، مراعاتی لازم است. اگر چنانچه به این حرفها اعتنائی ندارند، آنها که خب حسابشان جداست؛ اما آن کسانی که به این حرفها اعتناء دارند و مقیدند که برخلاف موازین شرع حرکت نکنند، باید مراقبت کنند، از این کارها نکنند.

البته ملت ایران به لطف الهی، به هدایت الهی، ملت بصیری است. من به شما عرض بکنم جوانها! آن روزی که ما نیستیم و شما هستید، بدانید آن روز ملت ایران وضعش، افقش، زندگی مادی و معنویاش، بمراتب از امروز بهتر خواهد بود. حرکت ملت ایران به سمت روشنی است، افقها روشن است. ما یک قدری باید مراقب خودمان باشیم.»

حادثه تلخ و عبرت آموز یکشنبه سیاه، شاید به کار سیاست ورزی این روزهای سیاست ورزان هم بیاید. قرار است حسن روحانی رئیس جمهور روز ۶ شهریور با حضور در مجلس، به سوالات تعدادی از نمایندگان پاسخ بگوید. امری که به اعتقاد بسیاری از تحلیل گران باید به دور از هر گونه تشنج، غوغاسالاری، و صرفا جهت طرح مشکلات و معضلات واقعی مردم و تلاش برای حل آن ها باشد. یقینا اگر این جلسه با آرامش و صرفا با هدف بازتاب دغدغه های مردم برگزار شود، می تواند گامی موثر در جهت حل مشکلات روز کشور باشد.