بازار ارز دوباره آشفته شد. همان بازاری که دو هفته آرام بود و البته برخی می‌گفتند که آرامشی پیش از طوفان است. موضوعی که البته مسئولان دولتی آن را رد کرده و بر این باورند که بازار را در کنترل خود دارند. واقعیت آن است که دلالان ارزی، دست از سر بازار برنمی‌دارند و به هر نحوی که شده، نبض بازار را به دست گرفته‌اند.

حال دیگر دلالی در بازار ارز، تنها به فاصله چهارراه استانبول تا میدان فردوسی ختم نمی‌شود؛ بلکه کافی است تا سری به گوشه و کنار شهر بزنیم تا مشخص شود که دلالان در صرافی‌ها چه می‌کنند و چقدر خرید و فروش بازار را به دست گرفته‌اند. آنگونه که فعالان بازار ارز می‌گویند، طی روزهای اخیر باز هم سر و کله دلالان معروف پیدا شده و هر یک تلاش می‌کنند تا به نوعی بازار را ملتهب کرده و سود بیشتری را از این بازار به دست آورند.

برخی از آنها، هر روز از ساعات ابتدایی صبح و حتی یکی دو ساعت قبل از شروع کار صرافی‌ها، به میدان فردوسی آمده و مراجعه‌کنندگان به بازار ارز را هدایت می‌کنند. برایشان صف درست می‌کنند و به آنها شماره می‌دهند و خود هم برای برخی خرید و فروش‌هایی که حاشیه این صفوف انجام می‌دهند، سود می‌برند.

نکته حائز اهمیت دیگر، ورود طیف‌های جدیدی به صف خریداران و فروشندگان ارز در بازار است. اکنون علاوه بر دلالان، واسطه‌ها، متقاضیان بخش‌خصوصی و کارخانه‌داران و حتی زنان خانه‌دار که به تازگی به جرگه خریداران ارز پیوسته‌اند، اکنون ردپای برخی کارمندان را هم می‌توان در این بازار دید که دلارفروشی را شغل دوم خود کرده‌اند.

یکی از دلارفروشان کارمند می‌گوید: روزها بعد از اتمام ساعت کار به بازار ارز می‌آیم و با توجه به آشنایانی که در این بازار دارم، اقدام به معامله ارز می‌کنم. به نظرم کار جذابی است و می‌تواند درآمدزایی خوبی برای من داشته باشد.

وی می‌افزاید: بعد از ساعت کار یا در حین کار گاهی سری به بازار ارز می‌زنم و حتی افرادی را سراغ دارم که شغل دوم خودشان را خرید و فروش ارز انتخاب کرده‌اند و به واسطه برخی زیرمجموعه‌هایی که دارند، کار خرید و فروش را انجام می‌دهند.

در این میان هستند زنان خانه‌داری هم که از جمله خریداران ثابت ارز شده‌اند؛ اما سرمایه‌هایشان اغلب خرد است و وقتی که وارد بازار می‌شوند، تاثیر زیادی شاید نداشته باشند، اما به طور قطع، تعدادشان وقتی بالا می‌رود در صف های خرید ارز مقابل صرافی‌ها، توجه بسیاری را به خود جلب می‌کنند؛ حتی اگر صف آنقدر طولانی باشد که شاید لازم باشد ساعتها را در صف بایستند؛ البته برای آن هم چاره اندیشی کرده اند و با خود، چهارپایه‌های همراه را حمل می‌کنند.

گزارش‌های میدانی خبرنگار مهر حکایت از آن دارد که باز هم بازار ارز به دست دلالان افتاده است و تکرار برخی سیاست‌های اشتباه در بازار ارز، همه را نگران کرده است. در این میان، حتی تدابیر دولتی هم دیگر جواب نمی‌دهد و بازار ارز تا حدود زیادی از کنترل دولت خارج شده است؛ اگرچه این امیدواری وجود دارد که در روزهای آینده، نرخ‌ها باز هم تعدیل شود و اثر خود را بر بازار بگذارد.

تمام اینها در شرایطی است که فعالان اقتصادی، بارها و بارها نسبت به وضعیت نگران کننده ارزی هشدار داده و توجه دولت و بانک مرکزی را به این موضوع معطوف کردند که باید از این پس که هزینه‌های جانبی نرخ ارز در بازار پوشش داده شده و به نظر می‌رسد تورم هم بر روی نرخ‌های تک رقمی، مربوط به خریدهای قبلی ارز در بازار بوده است، اقدام به واقعی سازی نرخ ارز کنند. فعالان اقتصادی بر این باورند که باید مابه التفاوت تورم داخلی و خارجی را محاسبه کرده و ماه به ماه و هفته به هفته، بر روی نرخ کنونی دلار در بازار اضافه کنند؛ اینجا است که دیگر تعیین نرخی برای ارز، تنها یک دستور نیست و به نظر می‌رسد که باید با روش‌های اقتصادی آن را جمع و جور کرد.

ولی الله سیف، رئیس کل بانک مرکزی نیز البته این موضوع تلویحا تایید کرده و بر این باور است که  نرخ ارز بستگی به دو گروه عوامل بنیادی و غیربنیادی دارد؛ به این معنا که عوامل غیربنیادی بحث انتظارات و باور مردم درباره آینده است یعنی این موضوع که آنها چه تصویری از آینده دارند، آیا خوش بین هستند و یا نگرانند.

وی با بیان اینکه متأسفانه شرایطی ایجاد می شود که این عوامل را تشدید می کند، اظهار داشت: این شرایط باعث التهاب در جامعه می شود، نمونه بارز این مطلب را در خرداد تا شهریور ۹۲ ببینید که چه اقداماتی انجام شد که قیمت ارز از ۳۹۰۰ تومان به ۳۱۰۰ و حتی ۳۰۰۰ تومان رسید.

سیف با اشاره به اینکه این کاهش قیمت نتیجه انتظارات مثبت بود، تصریح کرد: این مسیر قبلاً نیز طی می شد و اگر قرار بود مسیر عوض شود این تغییر از شهریور به بعد بود.

وی اظهار داشت: از بخش های مختلف به خصوص از رسانه ها تقاضا دارم در انعکاس مطالب خود، امید را ایجاد کنند زیرا امید آثار مثبتی بر امر اقتصاد ایجاد می کند و این مطلب که بانک مرکزی در کنترل ارز هیچ اختیاری ندارد یا کسی کمکش نمی کند و حامی چندانی ندارد، متأسفانه به صورت مستمر از داخل و خارج سمپاشی می شود.

سیف با اشاره به دیگر متغیر بنیادی در افزایش نرخ ارز گفت: مهم ترین عامل بحث تورم است و آنچه قدرت پول ملی را تقویت می کند همان اقدامی است که دولت از ابتدای دولت یازدهم به آن پرداخته است.

وی افزود: ما قیمت ارز را به صورت مصنوعی پایین نگه نداشته ایم و باید دید که قدرت پول ملی با تورم بالای ۴۰ درصد در حال حاضر تک رقمی شده و این خدمتی است که در اثر برنامه ریزی های دقیق انجام شده است.

به هر حال باید منظتر ماند و دید که در روزهای آینده، چه سرنوشتی برای بازار ارز رقم خواهد خورد.