روایت نوروز و شاهنامه در دل اروپا/ خردورزی و صلح‌طلبی بنیان شاهکار فردوسی است
به گزارش واحد فرهنگی خبرگزاری صبح اقتصاد بهاره جهاندوست، نقال و شاهنامه‌خوان ایرانی که این روزها در قالب برنامه‌های فرهنگی به مناسبت نوروز و صدمین سالگرد روابط دیپلماتیک ایران و مجارستان، در بوداپست مشغول اجراست در گفت‌وگو با ایرنا درباره این سفر و فعالیتش اظهار کرد: امسال صدمین سالگرد برقراری روابط میان ایران و مجارستان است. به همین مناسبت، سفارت ایران در بوداپست با همکاری سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، از من دعوت کردند تا همزمان با جشن نوروز، اجرای نقالی در این کشور داشته باشم.
وی اظهار داشت: در مجموع سه اجرا در بوداپست داشتم. نخسیتن اجرا در سفارت ایران برگزار شد که سفیران، مقامات دیپلماتیک، چهره‌های فرهنگی و دانشگاهی و خانواده‌های ایرانی مقیم مجارستان میهمانان اصلی آن بودند. اجرای دوم در دانشگاه «الته» توسط بخش ایران‌شناسی این دانشگاه و با همکاری پرفسور ایوان سانتو، ایران‌شناس برجسته مجارستانی برگزار شد. سومین اجرا هم در دانشگاه علوم پزشکی سملوایز مجارستان برای دانشجویان این دانشگاه انجام شد.
جهاندوست درباره بازخورد مخاطبان، گفت: من به صورت دوزبانه، فارسی و انگلیسی اجرا می‌کنم تا مخاطبان، به‌ویژه غیرایرانی‌ها، هم با زبان فارسی و فضای نقالی آشنا شوند و هم خط داستان را بهتر دنبال و ارتباط خوبی با نقل‌ها برقرار کنند. از طرفی، روایت داستان‌ها در کنار آیین نوروز، باعث شد مخاطبان نگاهی تازه به فرهنگ ایرانی پیدا کنند. بعد از اجراها، بسیاری از حاضران به زبان فارسی، ادبیات کهن ایران و نوروز ابراز علاقه کردند.
این نقال شاهنامه درباره تجربه اجرا در فضای دانشگاه‌های خارجی بیان کرد: برخلاف تصور اولیه‌ام که فکر می‌کردم اجرای نقالی در فضای دانشگاهی چالش‌برانگیز باشد، فضا بسیار دلنشین و پذیرای نقل شاهنامه بود، پیش از آغاز اجرا، و همین موضوع به ایجاد زمینه ذهنی برای مخاطب کمک کرد.
جهاندوست اضافه کرد: شاهنامه یک شاهکار بی نظیر ادبی است که داستان های حماسی، بزمی و اساطیری دارد. الگوی داستان سرایی شاهنامه با زبان روایتگری در دنیا تطابق کامل دارد و به خوبی نمایان‌گر فرهنگ، هنر و حتی شیوه حکمرانی و سیاست ورزی حاکمان ایران زمین بوده است. از جنبه زبان شناسی فارسی نیز منحصربه‌فرد است و وزن آهنگین اشعار آن را در قالب نقالی تبدیل به یک روایتگری درجه یک جهانی می‌کند. من به عنوان یک خانم نقال که اجراهای بسیاری در کشورهای مختلف دنیا داشته‌ام، تلاش کرده ام که برای روایتگری داستان‌هایی که انتخاب می کنم، زبان آن را با اساس فرهنگ مردم آن کشورها تنظیم کنم تا ارتباط‌گیری مخاطبان با داستان‌ها راحت‌تر باشد.
وی در پاسخ به این که آیین‌های نوروزی را چگونه در قالب نقالی شاهنامه، ارائه داده است، گفت: بله، برای معرفی یکی دیگر از آیین‌های ایرانی، در پایان برنامه‌ها مخاطبان را با سنت «فال حافظ» آشنا کردم. نکته جالب این بود که در مجارستان، شاعری به نام میهای چوکونائی ویتِز (۱۷۷۳ تا ۱۸۰۵) می زیسته که سروده‌های وی در ستایش حافظ منتشر شده است. همین نکته باعث شد فال حافظ برای حاضران جذاب و ملموس باشد و استقبال گرمی از آن داشته باشند.
نسیم نوروزی بر فراز دانوب دمیده شد
همزمان با ایام نوروز و به مناسبت آغاز سال نو شمسی و همچنین در راستای بزرگداشت یکصدمین سالگرد روابط دیپلماتیک ایران و مجارستان، مراسمی ویژه همراه با اجرای نقالی و موسیقی سنتی در سفارت جمهوری اسلامی ایران در بوداپست با حضور مقامات بلندپایه و شخصیت‌های برجسته مجارستانی، سفرا و دیپلمات های کشورهای حوزه فرهنگی نوروز، اساتید دانشگاه‌ها، افراد فرهیخته و ایرانیان مقیم مجارستان در فضایی صمیمی و فرهنگی برگزار گردید.
در این مراسم، ابتدا سفیر جمهوری اسلامی ایران در مجارستان، ضمن خوشامدگویی و تبریک سال نو به همه حاضران، به اهمیت روابط تاریخی ایران و مجارستان اشاره کرد.
مرتضی مرادیان با اشاره به یکصدمین سال برقراری روابط دیپلماتیک میان دو کشور تصریح کرد که جشن نوروز فرصتی است تا روابط فرهنگی و اقتصادی میان ایران و مجارستان بیش از پیش تقویت شود.
در ادامه این مراسم پیتر یاکاب مدیرکل بخش خاورمیانه و شمال آفریقا وزارت امور خارجه مجارستان، در سخنان کوتاهی ضمن تبریک سال نو، سابقه روابط دو کشور را چندین قرن دانست.
وی روابط تهران – بوداپست را در زمینه های مختلف را خوب توصیف و بر اهمیت ادامه همکاری‌های میان دو کشور در حوزه‌های مختلف به ویژه در زمینه‌های فرهنگی، اقتصادی و علمی تأکید کرد.
یاکاب خاطرنشان کرد: ایران و مجارستان به عنوان دو کشور با تاریخ و فرهنگ غنی، باید از این فرصت ها برای گسترش همکاری‌های متقابل استفاده کنند.
در جشن نوروز امسال که با حضور سفرای کشورهای حوزه نوروز همچون پاکستان، ترکیه، قرقیزستان، ازبکستان و همچنین سفرای روسیه، چین، بلاروس و ژاپن برگزار شد، اجرای نقالی دو زبانه توسط بهاره جهاندوست، نقال و شاهنامه خوان ایرانی برای اولین بار در مجارستان برگزار شد که مورد استقبال مخاطبان قرار گرفت.
جهاندوست روایت نام‌گذاری نوروز توسط جمشید و داستان بیژن و منیژه را از شاهنامه به زبان فارسی و انگلیسی نقل کرد که مورد استقبال میهمانان قرار گرفت.
نیما سعیدمقدم از دانشجویان ایرانی مقیم بوداپست نیز با تک نوازی کمانچه، این روایتگری را همراهی کرد.
همچنین در این مراسم، مهمانان با سفره هفت سین ایرانی، حکمت و آداب آن آشنا شدند و در انتها حافظ خوانی و تفال به حافظ توسط بهاره جهاندوست انجام شد.
در این برنامه‌ها، مهمانان با آیین‌های نوروزی، سفره هفت‌سین، و دیگر رسوم ایرانی آشنا شدند.
این مراسم به عنوان نمادی از پیوندهای فرهنگی و تمدنی میان ایران و مجارستان، در فضای دوستانه و صمیمی برگزار شد و نقطه عطفی در روابط دو کشور در قرن بیست و یکم به شمار می‌آید.
سفارت جمهوری اسلامی ایران در مجارستان اعلام کرد برنامه‌های مشابهی را در آینده برای تقویت بیشتر روابط فرهنگی و دیپلماتیک میان دو کشور در نظر دارد.
نغمه نوروزی شاهنامه در میان دانشجویان و اهالی علم و هنر
در مراسم جداگانه دیگری، نقالی توسط بهاره جهاندوست در دانشگاه دولتی الته مجارستان برگزار شد که مورد استقبال گسترده دانشجویان ایران شناسی و رشته های مختلف این دانشگاه کهن و معتبر بوداپست قرار گرفت.
پروفسور ایوان سانتو، استاد دانشگاه و رئیس بخش ایران شناسی دانشگاه الته، به تمجید از شاهنامه و نوروز پرداخت و خواستار توجه بیشتر دانشگاه های غربی به ادبیات غنی ایران شد.
جهاندوست نیز در این مراسم علاوه بر نقالی، از صلح‌گرایی و فرامرز بودن اشعار فردوسی به عنوان مهم‌ترین عناصر فرهنگی و ادبی ایران نام برد.
همچنین اشعاری از دیوان «تربت حافظ» سروده چوکونایی ویتز خوانده شد.
با توجه به استقبال جامعه هنری و علمی مجارستان از نقالی و شاهنامه و نوروز، مراسم دیگری در دانشگاه سملویز که بزرگترین دانشگاه علوم پزشکی مجارستان است و میزبان تعداد زیادی از دانشجویان ایرانی است، برگزار شد.
در اقدامی دیگر و به مناسبت نوروز، موزه قوم شناسی بوداپستیک سفره قلمکاری شده ایرانی از دوره قاجار را به نمایش عمومی گذاشت.
- منبع خبر : ایرنا
