سرمایه‌ای شدن مسکن ، بلای جان مردم
به گزارش پایگاه خبری صبح اقتصاد، هزینه مسکن ۷۰ درصد سبد خانوارهای کم درآمد را تشکیل می‌دهد، بازار مسکن از بازار ارز پیروی می‌کند و سرمایه‌ای شدن بازار مسکن بلای جان مردم شده است.
اگر پای صحبت مردم در گوشه و کنار نشسته باشید، به دفعات بسیار، کلید واژه‌هایی نظیر فشار اقتصادی، دشواری شرایط معیشت، تراز نبودن دخل و خرج شنیده‌اید.در این بین توجه به آمار ارائه شده از سوی مرکز آمار ایران، در ارتباط با سبد هزینه خانوار نیز به وضوح این فشار اقتصادی وارد شده به اقشار مختلف را نمایان می‌سازد.به عنوان مثال براساس آخرین اطلاعات ارائه شده از سوی مرکز آمار ایران، کالای مسکن بیش از ۳۳ درصد از سبد هزینه خانوارهای شهری کشور را به خود اختصاص داده است. این آمار زمانی جالب‌تر می‌شود که بدانیم، بیش از ۷۰ درصد از هزینه‌های ماهانه خانوارهای شهری دهک درآمدی ۱ تا ۳ نیز مرتبط با بخش مسکن است.توجه به نقش مسکن در فهرست هزینه کرد، خانوارهای کشور بیش از هر چیز دیگری از میزان اثرگذاری این کالا در معیشت مردم خبر می‌دهد. در حقیقت افزایش قیمت و نابه‌سامانی بازار در حوزه مسکن بیشتر از هر کالای دیگری می‌تواند توانمندی اقتصادی مردم را تحت تاثیر قرار دهد.
افزایش ۶۲۰درصدی قیمت مسکن در طول ۷ سال گذشته
اهمیت بازار مسکن و نقش آن در توانمندی اقتصاد خانوار، بیانگر این امر است که این کالا باید مورد توجه جدی نهادهای حاکمیتی واقع شود، اما در طول ۷ سال گذشته، توجه آمار و ارقام مرتبط با حوزه مسکن خبر از شرایط نابه‌سامان این حوزه می‌دهد.به طور کلی، قیمت هر متر مربع واحد مسکونی یکی از شاخص‌هایی است که شرایط بازار مسکن را به وضوح مشخص می‌کند.بر همین اساس به استناد آمار منتشر شده از سوی بانک مرکزی، قیمت هر متر مربع واحد مسکونی در شهر تهران در طول ۷ سال گذشته با افزایش نجومی ۶۲۰ درصدی مواجه شده است.
تغییرات قیمت مسکن پایتخت به نرخ دلار، تنها ۷ درصد در طول ۵ سال
در این بین یکی از مسائل مورد توجه در بخش مسکن، تغییر قیمت هر متر مربع واحد مسکونی در پایتخت به نرخ دلار است. بر این اساس قیمت مسکن شهر تهران از مهر ماه سال ۹۴ تا مرداد ماه ۹۹ تنها ۷ درصد رشد را تجربه کرده و در این مدت به جز در بازه‌های تاریخی کوتاهی سیر ثابتی را طی کرده است.بررسی نمودار قیمت هر متر مربع واحد مسکونی در پایتخت به نرخ دلار، بیانگر این است که در بازه تاریخی مهر ماه ۹۴ تا اسفند ماه ۹۶، قیمت مسکن به نرخ دلار دچار نوسان قابل توجهی نشده است.پس از اسفندماه ۹۶ و به دلیل جهش ارزی، این نمودار سیر کاهشی را در پیش گرفته است. از مهر ۹۷ تا شهریور ۹۸ نیز، نمودار به شیبی اندک کاهش قیمت بازه زمانی قبلی را جران کرده است. از شهریورماه ۹۹ تا کنون نیز شاهد ثبات قیمت مسکن به نرخ دلار در شهر تهران بوده‌ایم.
رفتار مشابه بازار مسکن و ارز، نشان‌دهند تغییر ماهیت بازار مسکن است
در همین راستا و به منظور بررسی بیشتر تغییرات شاخص قیمت مسکن به نرخ دلار به سراغ یکی از کارشناسان حوزه مسکن رفته‌ایم.در همین راستا، حمید بهزادی، کارشناس حوزه مسکن در تشریح دلیل ثبات قیمت مسکن به نرخ دلار، گفت:« این امر بیش از هر بحث دیگری از تشابه رفتار دو بازار مسکن و ارز خبر می‌دهد. در حقیقت زمانی که شما شاهد تغییر تنها ۷ درصدی قیمت مسکن در بازه زمانی ۵ ساله هستید، یعنی نسبت تغییر قیمت مسکن به قیمت دلاری تقریبا ثابت بوده است.»این کارشناس حوزه مسکن، در تشریح رفتار مشابه بازار مسکن و بازار ارز در کشور، اظهار داشت:« ماهیت بازار ارز سرمایه‌ای است و تقاضای سرمایه‌ای تعیین کننده قیمت آن است و تشابه رفتار این بازار با بازار مسکن خبر از سرمایه‌ای شدن بازار مسکن می‌دهد.»
مالیات‌های تنظیمی تنها راه جلوگیری از ورود تقاضاهای سرمایه‌ای
وی، در بیان نکات منفی سرمایه‌ای شدن بازار مسکن، افزود:« زمانی که مردم برای حفظ ارزش سرمایه خود به بازار مسکن روی آورند، شاهد افزایش قیمت این کالا در کشور هستیم.این در حالیست که بخش اعظمی از معیشت خانوارهای کشور به بخش مسکن تعلق داشته و افزایش قیمت آن می‌تواند توانمندی اقتصادی مردم را به خطر بیندازد.»بهزادی، ضمن اشاره به اینکه بیش از ۷۰ درصد تقاضاهای فعلی بازار مسکن، تقاضاهای سرمایه‌ای است، گفت:« مسکن در هیچ جای دنیا کالای سرمایه‌ای نیست و راه ورود تقاضاهای سرمایه‌ای با استفاده از مالیات‌های تنظیمی نظیر مالیات بر عایدی سرمایه گرفته می‌شود تا سبب نابه سامانی بازار خانه به وجود نیاید.»بررسی اظهارات کارشناسان حوزه مسکن نشان می‌دهد، یکی از اساسی‌ترین مشکلات موجود در بازار مسکن ناشی از حجم بالای تقاضاهای سرمایه‌ای موجود در این بازار است.مسئله‌ای که تقاضای مصرفی این بازار را به تقاضایی غیر موثر تبدیل کرده و توانمندی اقتصادی خانوارهای کشور را تحت تاثیر قرار داده است.
جلوگیری از افزایش قیمت هر متر مربع واحد مسکونی ناشی از سرمایه‌ای شدن بازار مسکن به وسیله مالیات‌های تنظیمی قابل انجام است. در حقیقت این مالیات‌ها با کاهش حاشیه سود سرمایه‌گذاران مسکن، سبب خروج سرمایه و کاهش تقاضای سرمایه‌ای در بازار راه مهیا می‌سازد.
