عاقبت سیاسی‌‍‌کاری در آمارهای اقتصادی / رشد اقتصادی چطور مثبت شد؟
درحالی مرکز آمار برخلاف تقویم آماری و ۵۰ روز بعد از فصل پاییز از رشد اقتصادی مثبت ۹ دهم درصدی رونمایی کرد که متخصصان حوزه آماری می گویند انتشار زودهنگام این آمار صحت و سقم رشد مثبت اقتصادی را زیر سوال می برد.
به گزارش پایگاه خبری صبح اقتصاد، رشد افسارگسیخته قیمت‌ها در کشور طی سال‌های قبل موجب شد تا بانک مرکزی هم برای انتشار آمارهای مربوط به شاخص‌های اقتصادی به مشکل بخورد! البته مشکل در تهیه آمار نیست بلکه مشکل در انتشار این آمارهاست که رقم‌های‌شان نجومی شده است.
بعد از آنکه تورم ۴۲ درصد آذرماه سال ۹۷ برای دقایقی روی سایت بانک مرکزی قرار گرفت و بلافاصله برداشته شد، دیگر آماری از تورم و سایر شاخص‌های مهم اقتصادی از سوی این بانک منتشر نشد الّا آمار مربوط به مسکن و اجاره‌بها. البته در هفته جاری بعد از مدت‌ها سرانجام بانک مرکزی گزیده آمارهای اقتصادی را منتشر کرد.
عدم‌انتشار آمارهای اقتصادی از سوی بانک مرکزی در حقیقت حرکت خلاف قانون است چراکه طبق بند پ ماده ۱۰ قانون احکام دائمی کشور، بانک مرکزی موظف به انتشار آمارهای ماهانه تورم و رشد اقتصادی و… است.
اما علت واقعی عدم انتشار آمار از سوی بانک مرکزی، مخالفت رئیس جمهور است؛ آقای روحانی آن‌طور که محمدباقر نوبخت می‌گوید از تناقض‌های آماری بین مرکز آمار و بانک مرکزی ناراحت است.
نوبخت می‌گوید: مرکز آمار ایران دقیقاً روز اول هر ماه آمار شاخص قیمت‌ها و تورم را منتشر می‌کند و بانک مرکزی نیز با تأخیر دوسه‌روزه آمار تورم را اعلام می‌نماید که در یک ماه دو عدد ارائه می‌شود که این تفاوت قابل ملاحظه است و به‌اصطلاح آماری بسیار معنی‌دار است. مطلع باشید که این بحث در دولت بارها مطرح شده و باعث ناراحتی رئیس جمهور هم شده است، در تیم اقتصادی تصمیم‌گیری شد که آمار نرخ تورم و رشد اقتصادی صرفاً از سوی مرکز آمار ایران تهیه و اعلام شود، که متفاوت با قانون نمی‌باشد.
گذشت زمان و مرور سخنان دولتی‌ها نشان داده که اختلاف آماری نه تنها ملاکی برای سانسور آمارهای اقتصادی است بلکه در مواردی نیز مشاهده شده که مسئولان از بین آمار مرکز آمار و بانک مرکزی، به آماری استناد می کنند که بهتر باشد!
در یک نمونه می توان به حضور وزیر اقتصاد در گفت وگوی ویژه خبری اشاره کرد؛ دژپسند در این برنامه در تشریح وضعیت اقتصادی کشور به تقویت رشد اقتصادی اشاره و با استناد به آمار بانک مرکزی اعلام کرد: بر اساس آمار بانک مرکزی، سه ماهه اول امسال خوشبختانه رشد اقتصادی غیر نفتی کشورمان، مثبت چهار دهم و در نیمه اول سال، مثبت نیم درصد و در ۹ ماهه امسال، مثبت ۹ دهم درصد بود.
وزیر اقتصاد درحالی با استناد از آمار بانک مرکزی به بیان ارقام رشد اقتصادی سال ۹۸ پرداخته که آمار سه ماهه اول و دوم از سوی رئیس کل بانک مرکزی اعلام شد ولی بر روی سایت بانک مرکزی قرار نگرفت، در خصوص آمار فصل سوم نیز نه تنها بانک مرکزی، حتی رئیس کل بانک هم آماری اعلام نکردند. بنابراین آمار مربوط به رشد اقتصادی سه ماهه سوم سال جاری برای بانک مرکزی نیست و ظاهراً این گزارش تلفیقی از آمارهای بانک مرکزی و مرکز آمار بوده است. به عبارتی دژپسند با تلفیق آمار مثبت مرکز آمار و بانک مرکزی از رشد اقتصادی سعی دارد به مردم نوید خروج از رکود و رشد اقتصادی را دهد!
شاید وزیر بازهم اشتباه لپی انجام داده و آمار سه ماهه سوم مرکز آمار را به اشتباه آمار نه ماهه بانک مرکزی اعلام کرده است.
باتوجه به دستور رئیس جمهور برای سانسور آمارهای بانک مرکزی و استفاده از آمارهای مثبت این بانک از سوی مسئولان دولت در ارائه گزارش به مردم، می توان به وضوح سیاسی شدن آمارهای اقتصادی را در دولت مشاهده کرد؛ البته این اولین بار نیست که دولت ها برای بیان گزارش های امیدوار کننده به مردم بازی سیاسی با آمارهای اقتصادی را در پیش گرفته باشند.
نکته دیگر که بیانگر نفوذ جو سیاسی در آمارهای اقتصادی است؛ گزارش اخیر مرکز آمار از رشد اقتصادی است, طبق اعلام مرکز آمار نرخ رشد اقتصادی بدون نفت در فصل پاییز ١٣٩٨ به عدد ۰٫۹ رسیده است.
جواد حسین زاده رئیس مرکز آمار با بیان این که میزان محصول ناخالص داخلی به قیمت ثابت سال ۱۳۹۰ در نه ماهه اول سال ١٣٩٨ ، به حدود ۵۰۰ هزار میلیارد تومان ( با نفت) و ۴۳۰ هزار میلیارد تومان ( بدون نفت) رسیده است، اینطور توضیح داده که: رشد اقتصادی ٩ ماه سال جاری (بدون نفت) نسبت به دو فصل قبل بهبود یافته و به عدد صفر درصد و در فصل پاییز سال ١٣٩٨ به عدد مثبت ۰٫۹ درصد رسیده است. همچنین رشد اقتصادی در ٩ ماهه سال١٣٩٨، در گروه کشاورزی، مثبت ٣.٢ درصد ، در گروه صنایع و معادن( بدون نفت)مثبت ٢ درصد، خدمات منفی ۰٫۲ درصد و بخش ساختمان مثبت ٩.٦ درصد بوده است.
مرکز آمار درحالی بعد از گذشت ۵۰ روز به انتشار رشد اقتصادی سه ماهه سوم امسال پرداخته که در ادوار قبل چنین سرعتی را نداشته است و معلوم نیست چقدر آمار بدست آمده در این مرکز از صحت لازم برخوردار است!
معمولاً در تمام دنیا محاسبه و انتشار آمار مربوط به رشد اقتصادی و … به سه ماه زمان نیاز دارد اما مشخص نیست که مرکز آمار از تکنولوژی جدیدی در حوزه آمار گیری و محاسبات استفاده کرده که توانسته با این سرعت رشد اقتصادی را محاسبه و منتشر کند؟
این درحالی است که طبق تقویم تاریخی مرکز آمار، زمان انتشار گزارش رشد اقتصادی ۲۸ اسفند ماه امسال درج شده ولی انتشار این گزارش در ۲۰ بهمن علامت سوال های زیادی را در صحت و سقم آمار محاسبه شده توسط مرکز آمار از رشد اقتصادی و وضعیت اقتصاد کشور به همراه داشته است.
گفتنی است، مرکز آمار گزارش مربوط به رشد اقتصادی را برای فصل اول و دوم امسال منتشر نکرد و برخلاف زمان بندی تقویم آماری خود پیش رفت؛ علت عدم انتشار این آمار هم احتمالاً منفی بودن شاخص ها بوده است و مشخص نیست که چطور از شاخص های منفی فصل اول و دوم به شاخص مثبت در فصل سوم رسیده و ۴۰ روز زودتر آمار را منتشر کرده است؟!
- منبع خبر : تسنیم
