ماسک‌های دوهزار ساله مردگان، اسرار اقوام باستانی سیبری را برملا کرد

به گزارش واحد فرهنگی خبرگزاری صبح اقتصاد  از پایگاه اطلاع‌رسانی آرکئونیوز، این ماسک‌ها که به تازگی با کمک هوش مصنوعی و ابزار دیجیتالی بازسازی شده است، یکی از یافته‌های جدید و متعدد مرتبط با فرهنگ تاشتیک/ Tashtyk است که بین قرن اول و هفتم پیش از میلاد مسیح در جنوب سیبری شکوفا شد.

این ماسک‌ها که اغلب از گچ یا ساروج ساخته می‌شدند، بخش جدایی‌ناپذیری از آیین‌های تشییع جنازه‌ پیچیده‌ای بودند که قوم باستانی تاشتیک مقید به انجام آن بود. برخلاف بسیاری فرهنگ‌های باستانی که اجساد مردگان خود را دفن می‌کردند، تاشتیک‌ها مانند اقوام و ادیان مختلف دیگر در نقاط زیادی از جهان اجساد مردگان خود را می‌سوزاندند. خانواده‌ متوفی بعد از سوزاندن یک ماسک تشییع جنازه دست‌ساز را روی تمثالی ساخته‌شده از فرد متوفی قرار می‌دادند. این ماسک بسیار به فرد شبیه بود و در مراسم یادبود و عزاداری‌هایی قرار داده می‌شد که ماه‌ها یا حتی سال‌ها به طول می‌انجامید.

این ماسک‌ها اغلب به شکل ظریفی نقاشی‌ و گاهی با مو، جواهرات یا پارچه تزئین می‌شدند. محققان معتقدند آنها نماد تکریم اجداد و تداوم زندگی پس از مرگ بودند و همین امر باعث می‌شد فقط شیء هنری نباشند بلکه به نمادی مقدس برای خاطره و هویت جمعی یا فردی تبدیل شوند.

قوم تاشتیک همچنان به عنوان رازی قلمداد می‌شوند. تحقیقات باستان‌شناختی نشان می‌دهد آنها یک جامعه چندقومیتی بودند که تحت تأثیر گروه‌های عشایری مختلفی چون سکاها قرار داشتند، در سکونتگاه‌های محکمی زندگی می‌کردند، امورات خود را از راه کشاورزی می‌گذراندند و صنعتگران ماهری بودند؛ به ویژه در فلزکاری و تولید پارچه. فرهنگ آنها حدود قرن هفتم میلادی توسط مهاجران ترک‌ به سیبری از بین رفت.

با وجود این، شواهد مادی قابل توجهی از آنها بر جای مانده است که ماسک‌های تشییع جنازه از نمادین‌ترین نمادهای تمدن آنها هستند. بسیاری از این ماسک‌ها حالات چهره دقیق افراد این قوم و و بینش‌های انسان‌شناسی منحصر به فردی را در مورد ظاهر فیزیکی و ارزش‌های فرهنگی مردمان سیبری باستان بازنمایی می‌کنند.

احیای دیجیتالی ماسک تشییع جنازه تاشتیک، هم میراث ماندگار یک تمدن ناپدیدشده سیبری و هم قدرت فناوری مدرن را برای احیای تاریخ نشان می‌دهد. یک شیء که نزدیک به دو هزار سال در زمین قرار داشت، اکنون نه‌تنها به عنوان یک اثر باستانی، بلکه به عنوان داستانی از خلاقیت، آیین و خاطره بشر، دوباره پدیدار شده و منبع جدیدی برای محققان باستان‌شناسی است.