البته این موضوع بین بانکها متداول بود که با این رقم قابلیت نقل و انتقال اینترنتی داشته باشند اما با هماهنگی مسئولین بانک پارسیان و نظر به اینکه امکان انجام تعداد معتنابهی تراکنش در یک بانک یعنی همان بانک پارسیان وجود دارد، همه کارکنان را مجبور به افتتاح حساب در بانک مذکور کردیم و تعجب این بود که در همین بانک برای حسابهای همین بانک دچار معضل پرداخت حقوقها شدیم و متاسفانه معلوم شد که بیــش از دو هفته از اتمــام حجت رئیس کل بانک مرکزی مبنی بر پایبندی شبکه بانکی به بخشنامه ١٠ ماه پیش این بانک برای رعایت ســقف تراکنش ها می گذرد و در ســایه همین اقــدام، از هفته گذشته نرخ ارزهای عمده در بازار نزولی شده اســت و این بدان معناست که مردم اجازه استفاده از پول خود را نداشته باشند تا نرخ ارز را کاهش دهیم!

عبدالناصر همتی دهم آبان ماه با تاکید بــر رعایت بانک ها به رعایت ســقف عمومی تراکنش های مالی تاکید کرد: «تخطی از مفاد بخشنامه های بانک مرکزی ضمن ایجاد مزیت رقابتی ناسالم ناشــی از عدم رعایت مقررات، باعث آشــفتگی و اختلا ل در بازارها شــده و بســتری برای تسهیل عملیات ســوداگرانه و سفته بازی ایجاد کرده است.»

لازم است بدانیم در این بخشنامه «سقف عمومی تراکنش انتقال وجه شتابی و غیرشــتابی کارتی برای هر یک از پایانه های مجاز، به جز کارت خوان شــعبه ای، برای هر فقره کارت در هر شبانه روز مبلغ ٣٠ میلیون ریال» و «ســقف عمومی تراکنش انتقال وجه شتابی و غیرشــتابی کارتی برای پایانه کارت خوان شعبه ای برای هر فقره کارت در هر شبانه روز با شرط احراز هویت عینی و حضوری، مبلغ ١٥٠ میلیون ریال» و «سقف عمومی تراکنش خرید کارت برای هر فقره کارت در هر شــبانه روز مبلغ ٥٠٠ میلیون ریال» تعیین شده بود.

همتی همچنین بــه بانک ها اخطار داد: بانک هایی که به هر علتی مفاد آن را رعایت نکنند، با آنها برخورد انضباطی قاطع و فوری می شود.

بسیار واضح و مبرهن است که محدودیت های ناشی از تحریم های دلاری آمریکا علیه ایران ســبب شده تا تهیه اســکناس ارز به سادگی برای شهروندان ایرانی امکانپذیر نباشد و از همین رو در دو دهه گذشته صرافی های دوبی، هرات و سلیمانیه از مهمترین مراکز تامین ارز به شــکل اسکناس بوده اند. همین وابستگی سبب شده بود تا این شــهرها بویژه در زمان بروز التهاب های ارزی نقش اصلی را در تعیین نرخ ها در بازار داخلی ایران داشته باشند که نمونه آن همان چیزی است که زمستان سال گذشته و با بروز نوسان ارزی روی داد.

هرچند تا پیش از تغییر سیاست های ارزی دولت، بانک مرکزی تلاش می کرد با نرخ گذاری ارز مداخله ای خود که از طریق صرافی های بانکی انجام می شد، این مرجعیت ارزی را بشکند اما ناکامی این روش سبب شد اواخر بهمن ماه پارسال در بخشنامه ای، زمان تســویه حساب در شبکه شاپرک را به یک بار در شبانه روز کاهش دهد. به عبارتی حواله ریال مردم میتوانست یک روز در حساب بانکی تاخیر واریز داشته باشد. مقامات بانک مرکزی دلیل این تصمیم را لزوم کاهش سرعت گردش پول در نظام بانکی دانســته و براین نکته تاکید دارند که که التهاب آفرینان بازار ارز با اســتفاده از امکان گردش چند باره پول در شــبکه بانکی آن هم در ٢٤ ســاعت، بارها اقدام به خرید و فــروش ارز می کنند. یعنی گنه کرد در بلخ آهنگری ، به شوشتر زدند گردن مسکری. یعنی همه ملت ایران به اتهام خرید و فروش ارز مجاز به نقل و انتقال پول خود نیستند. قبل از این تصمیم محیرالعقول نوابغ بانکی تسویه معاملات هفت بار در روز انجام می شد یعنی پول این قدرت را داشــت که در یک شــبانه روز هفت بار در حســاب های بانکی گــردش کند. متاسفانه و بدون رعایت حال مردم مجددا بانک مرکزی بخشنامه دیگری صادر نمود که البته بانک ها از اجرای آن سرباز زدند؛ بانــک مرکزی حــدود ١٠ ماه پیش از بانک ها و موسســه های اعتباری خواسته بود اجازه برداشــت بیش از ٥٠ میلیون تومان از یک حســاب را در مدت ٢٤ ساعت به صاحب حساب ندهند. اینکه چرا بانک ها این بخشنامه را اجرا نمی کردند، پاسخ ساده ای دارد؛ اغلب کســانی که در روز بیش از ٥٠ میلیون تومان کارت بــه کارت می کنند، صاحبان حســاب های کلان بانکی هســتند؛ حــال اگر بانکی ســقف تراکنش مورد نظر را رعایت می کرد، صاحب آن حساب ، حسابش را به بانک دیگری منتقل می کــرد و به این ترتیب بانــک از نقدینگی این حســاب محروم می شد. با این رویه به نظر میرسد اگر قرار باشد نرخ ارز در هرات و سلیمانیه تعیین شود روزی خواهد رسید که برای مدیریت نرخ ارز نوابغ بانک مرکزی بخشنامه صادر کنند که اصلا ریال از چرخه زندگی مردم حذف شد که در این صورت نرخی بین ریال و دلار باقی نخواهد ماند و این یعنی مدیریت جهادی بر نرخ مبادلات ارزی. والسلام

حمید رضا نقاشیان