چند سالی است مسئولان میراث فرهنگی خبر از تهیه پرونده جهانی کلیسای وانک اصفهان می‌دهند اما هنوز هیچ اقدام جدی برای این پرونده و یا الحاق آن به پرونده جهانی کلیساها نشده است. کلیسای وانک یا آمنا پرکیج نام کلیسایی است در محله جلفای اصفهان که از روی کلیسای سنت استپانوس در جلفای آذربایجان ساخته […]
کلیسای وانک یا آمنا پرکیج نام کلیسایی است در محله جلفای اصفهان که از روی کلیسای سنت استپانوس در جلفای آذربایجان ساخته شده است. این کلیسا از کلیساهای تاریخی ارامنه اصفهان بوده و در زمان شاه عباس دوم احداث شده است. ارامنه بعد از کوچ بزرگ از جلفا یعنی در سال ۱۶۰۵ میلادی به دستور شاه عباس دوم به اصفهان آورده شدند. آنها از بدو ورود شروع به ساختن محل زندگی کردند و در وهله اول کلیساها را بنا کردند. اولین کلیسای ساخته شده توسط این ارامنه کلیسای وانک بود.
اهمیت و زیبایی این کلیسا در نوع خود بسیار زیاد است که سازمان میراث فرهنگی قصد دارد تا آن را در فهرست میراث جهانی ثبت کند حالا یا در قالب پرونده‌ای جداگانه و یا به صورت مشترک با کلیساهای دیگری که قبلا ثبت شده‌اند. اما هر بار جهانی شدن این کلیسا اگرچه رسانه‌ای می‌شود اما خبری قاطع مبنی‌بر تصمیم سازمان میراث فرهنگی برای تهیه پرونده ثبت جهانی آن وجود ندارد.
سه سال پیش بود که مدیران میراثی اعلام کردند که پرونده ثبت جهانی کلیسای وانک در اصفهان تهیه می‌شود. خرداد ماه سال ۹۳ اعلام شد که کلیسای وانک اصفهان قرار است سال ۲۰۱۵ به پرونده میراث جهانی کلیساهای ایران که در سال ۲۰۰۸ در یونسکو به ثبت جهانی رسیده است، اضافه شود.
شرلی آودیان، مدیر پایگاه میراث جهانی کلیساهای ایران گفته بود: مجموعه قره کلیسا، شامل سه کلیسای اصلی با نام‌های قره کلیسا یا سنت تادئوس، سنت استپانوس و زور زور سال ۲۰۰۸ در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. پس از آن قرار شد تا با همکاری معاونت میراث فرهنگی کشور کلیسای وانک نیز به مجموعه کلیساهای ایران اضافه شود چون این پرونده هنوز باز است و امکان افزودن کلیساهای دیگر به آن وجود دارد.
وی با بیان اینکه ممکن است عرصه و حریم این کلیسا مورد موافقت سازمان یونسکو قرار نگیرد گفت: با این حال مطالعات کلی این بنای تاریخی به پایان رسیده و پرونده ثبت آن به منظور ارسال به یونسکو تهیه شده است و امیدواریم مشکلی پیش نیاید.
در دی ماه همان سال نیز فریدون اللهیاری مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اصفهان در دیدار با خلیفه ارامنه اصفهان و جنوب ایران و اعضای شورای خلیفه‌گری جلفا به مناسبت فرا رسیدن سال ۲۰۱۵ میلادی گفت: پرونده ثبت جهانی کلیسای وانک اصفهان دنبال می‌شود و به دنبال تکمیل پرونده‌ای برای ثبت جهانی این اثر تاریخی هستیم.
در شهریور ماه سال ۹۶ فریدون اللهیاری مدیرکل میراث فرهنگی استان اصفهان گفت: پرونده ثبت جهانی کلیسای وانک در محله جلفای شهر تاریخی اصفهان برای معرفی به یونسکو در حال تهیه است.
در دی ماه سال ۹۶ در شب فرهنگی ارمنستان و مراسم اختتامیه نمایشگاه «ایران و ارمنستان: خاطره یک سرزمین» در موزه ملی ایران برگزار شد و محمدحسن طالبیان معاون میراث‌فرهنگی سازمان میراث‌فرهنگی در این برنامه گفت: ما فهرست بلندی از کلیساهای ارامنه داریم که سه اثر از این میراث ارزشمند در میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. تلاش داریم که سایر کلیساهای مهم ارامنه مانند کلیسای وانک اصفهان نیز به این پرونده اضافه شود.
این اظهار نظرها نشان می‌دهد که هر بار در هر فرصتی مسئولان سازمان میراث فرهنگی نوید تهیه پرونده جهانی شدن کلیسای وانک را می‌دهند اما در واقع هنوز اتفاقی برای آن نیفتاده و هنوز هیچ اقدام اولیه‌ای نیز برای تهیه پرونده جهانی آن انجام نشده است. چرا که شرلی آودیان مدیر پایگاه میراث جهانی کلیساهای ایران گفت: بحثی هست مبنی‌بر که این پرونده می تواند به پرونده های قبلی الحاق شود معاون میراث فرهنگی کشور نیز این موضوع را تایید کرده است که چنین کاری را می‌توان انجام داد. اما هنوز تصمیم نهایی برای آن گرفته نشده است.
آنچنان که در قوانین یونسکو آمده اگر ایران قرار باشد کلیسای وانک را به پرونده کلیساهای جهانی خود اضافه کند دیگر نیازی به گرفتن سهمیه و یا وقت جداگانه ندارد. بنابراین عملی شدن این وعده کار چندان سختی به نظر نمی رسد.
