۸ برنامه اشتغالزایی دولت در سال ۹۸ به نتیجه رسید؟

عدم تأمین منابع و گستردگی رویکرد وام محور عمده دستگاه های اجرایی کشور در ایجاد اشتغال از مهمترین مشکلات در اجرای برنامه های اشتغالی سال ۹۸ بود که وعده ایجاد شغل راکاهش داد.

به گزارش پایگاه خبری صبح اقتصاد، پرداخت تسهیلات اشتغال روستایی، اجرای طرح اشتغال فراگیر در قالب سه محور برنامه اشتغال فراگیر یعنی اشتغال حمایتی ( تامین مالی خرد، مشاغل خانگی و اشتغال نهادهای حمایتی)، مداخلات سیاسی ( ساماندهی اعزام نیروی کار، مهارت آموزی، مشوق های بیمه کارفرمایی، کارورزی با احتساب ۷۰ درصد جذب)، اشتغال رسته های کسب و کار در حوزه اجرای طرح‌های کارورزی ویژه اشتغال فارغ التحصیلان دانشگاهی ، مشوق‌های کارفرمایی و یارانه دستمزد ، توسعه استارت آپ‌ها، مشاغل خرد، مشاغل اقشار تحت حمایت نهادهای حمایتی  و کارانه اشتغال جوانان (کاج) از جمله برنامه های مهم در ایجاد اشتغال در سال ۹۷ بود که قرار شد در سال ۹۸ ادامه یابد.

اوایل سال جاری هم معاون اشتغال وزارت کار،‌از دو سناریو دولت برای سال ۹۸ رونمایی کرد.  طبق گفته ی این مقام مسئول طبق برنامه ریزی ها سناریوی نخست مقرر بود اگر شرایط اقتصادی همراه با رشد باشد سناریوی نخست اجرا شود و اگر نوسانات اقتصادی حاکم شود سناریوی دوم اجرایی شود.

بسیاری از کارشناسان اقتصادی اعتقاد دارند که شرایط فعلی کشور اشتغال وابسته به وام و تسهیلات نیست و سناریوی دوم همین ویژگی را دارد، بلکه برای ایجاد اشتغال باید، قاعده اشتغال و سیاست بازار کار اصلاح شود تا شرایط ایجاد شغل جدید مهیا گردد.

وزارت کار در سال جاری با سه رویکرد«تثبیت اشتغال»، «ایجاد اشتغال جدید» و «اشتغال حمایتی» ،۸برنامه اشتغال را در دستور کار قرار داد.

توسعه کسب و کارهای پراشتغال، اجرای برنامه‌های فعال بازار کار از جمله طرح کارورزی فارغ التحصیلان، ساماندهی و تثبیت اشتغال موجود، اصلاح نظام آموزشی و مهارتی و توسعه کارآفرینی، اشتغال حمایتی و خرد، استفاده از فرصت‌های خارجی و نهادسازی و اطلاعات بازار کار و نظارت بر طرح‌ها و برنامه‌ها هشت اقدام اشتغالزایی و کارآفرینی در سال جاری است.

دولت برای اجرای برنامه‌های تولید اشتغال محور در سال جاری، ۲۵ هزار میلیارد تومان تسهیلات با هدف ایجاد یک میلیون و ۹۰ هزار فرصت شغلی در قالب بند الف تبصره ۱۸قانون بودجه ۹۸ کل کشور پیش بینی کرده بود.

اما طبق اظهارات رئیس دبیرخانه شورای عالی اشتغال حکایت از این دارد که برخی طرح ها ناقص اجرا شده است که دلیل اصلی آن عدم تأمین منابع است.  محمد اسکندری،‌رئیس دبیرخانه شورای عالی اشتغال درباره اشتغال روستایی و تبصره ۱۸ می گوید:مرحله دوم منابع این طرح را سازمان برنامه تأمین اعتبار کرده است.  منتظر هستیم که عملکرد ۷دستگاه ها به دست ما برسد،اگر دستاوردی داشته باشد برای مرحله بعدی تأیید می شود. طرح تبصره ۱۸ را در سامانه ناظر اشتغال آورده ایم،قصد داریم کاملاً نتیجه محور با آن برخورد کنیم.

وی با بیان اینکه پیگیر تأمین بودجه برای اجرای طرح یارانه دستمزد هستیم گفت:در حال پیگیری برای تأمین اعتبار و اجرای این طرح ذیل تبصره ۱۸ هستیم. اما  طرح های کارورزی، مشوق های بیمه کارفرمایی، مهارت آموزی در محیط کار واقعی، توسعه و حمایت از مشاغل خانگی در حال اجرا است و تأکید آقای وزیر این است که بنگاه های خصوصی بیایند و از این ظرفیت استفاده کنند.

به گزارش تسنیم، علی رغم اینکه سه رویکرد «تثبیت اشتغال»، «ایجاد اشتغال جدید» و «اشتغال حمایتی» به ظاهر بسیار راهگشا به نظر می رسد، اما تجربه سنوات گذشته در دولت های مختلف حاکی از این است که تنها اسامی طرح ها تغییر کرده است و این سه محور همان طرح اشتغال فراگیر در سال گذشته است، البته این به معنی این نیست که این طرح ها نمی توند کارایی لازم را داشته باشد. بلکه مشکل بازار کار کشور به سیاست های اشتغالی دولت بر می گردد که یک یاز این سیاست ها دوگانگی بین نظام بودجه ای و نظام تصمیم گیری و سیاستگذاری اشتغال است.

یکی از برنامه هایی که می توانست در روند ایجاد اشتغال کشور موثر باشد. اجرای طرح اشتغال فراگیر در قالب سه محور برنامه اشتغال فراگیر یعنی اشتغال حمایتی ( تامین مالی خرد، مشاغل خانگی و اشتغال نهادهای حمایتی) مداخلات سیاسی ( ساماندهی اعزام نیروی کار، مهارت آموزی، مشوق های بیمه کارفرمایی، کارورزی با احتساب ۷۰ درصد جذب)، اشتغال رسته های کسب و کار در حوزه اجرای طرح‌های کارورزی ویژه اشتغال فارغ التحصیلان دانشگاهی ، مشوق‌های کارفرمایی و یارانه دستمزد ، توسعه استارت آپ‌ها، مشاغل خرد، مشاغل اقشار تحت حمایت نهادهای حمایتی  و کارانه اشتغال جوانان (کاج) از جمله برنامه های مهم در ایجاد اشتغال در سال ۹۷ بود که با کمبود منابع مالی در دست انداز افتاد و عملیاتی نشد و امسال نیز به درستی اجرایی نشده است.

عدم تأمین ناکافی منابع ، گستردگی رویکرد وام محور عمده دستگاه های اجرایی کشور در ایجاد اشتغال، تأکید زیاد بر مداخلات دولتی در برنامه و فقدان رویکرد مشخص در تعامل دولت و بخش خصوصی از چالش های مهم سیاست اشتغالزایی دولت ها طی سال های اخیر بوده است. بنابر این علی الرغم اینکه  به اعتقاد بسیاری از کارشناسان اقتصادی شاید در شرایط فعلی اقتصادی سیاست های«تثبیت اشتغال»، «ایجاد اشتغال جدید» و «اشتغال حمایتی» بهترین طرح باشد، اما مهمتر از تهیه طرح و عنوان طرح اجرای صحیح و به موقع این طرح ها است. بدون شک یکی از زیرساخت های لازم برای رسیدن به «تثبیت اشتغال»، «ایجاد اشتغال جدید» تکیه بر توان داخلی و رونق تولید است که با توجه به عملکرد دولت در این مسئله طرح های «تثبیت اشتغال»، «ایجاد اشتغال جدید» هم عملیاتی نشده است.

درحالی که تا کنون آمار رسمی از برنامه های اشتغالی در سال ۹۸ منتشر نشده است اما عملکرد دستگاه ها و اظهارات برخی از مسئولان درباره تأمین نشدن منابع برخی از طرح های اشتغالزایی دولت نشان می دهد که طرح های اشتغالزایی در سال ۹۸ مانند سایر سال ها نصفه و نیمه اجرا شده و موفقیت آمیز نبوده است. قرار بود در راستای طرح های اشتغالزایی برای سال ۹۸ یک میلیون و ۹۰هزار شغل ایجاد شود که تا کنون این رقم عملیاتی نشده است و کاهش نرخ بیکاری به دلیل افزایش اشتغال نیست بلکه به دلیل خارج شدن افراد از بازار کار و افزایش قابل توجه جمعیت غیر فعال است.

این ادعا با توجه به اظهارات علاءالدین ازوجی،مشاور وزیر و سرپرست دفتر سیاستگذاری اشتغال وزارت کار مطرح است. وی  چند ماه پیش در شورای گفت‌وگو با بخش خصوصی درباره بسته اشتغال در اتاق بازرگانی گفت: از آنجایی که تحقق اشتغال یک میلیون نفری در سال ۹۸ غیرممکن است از این رو اصلاحیه ای با عنوان برنامه واقع بینانه ارائه شده است که در این برنامه ۵۳۷ هزار اشتغالزایی برای سال ۹۸ در نظر گرفته شده است.

علاءالدین ازوجی با بیان اینکه ۳۰ هزار میلیارد ریال از محل صرفه جویی سوخت برای اشتغال در نظر گرفته شده است، افزود: در مجموع ۶۵ هزار میلیارد ریال اعتبار برای ایجاد اشتغال در سال ۹۸ در نظر گرفته شده است.

به گزارش تسنیم، می توان گفت وعده ایجاد اشتغال در سال ۹۸  کاهش یافت، نوبخت،رئیس سازمان برنامه و بودجه در سال ۹۷ با بیان اینکه بیش از یک میلیون و ۷۷۰هزار شغل در سال ۹۸ ایجاد خواهیم کرد گفت: برای تحقق  این مهم در بودجه ۹۸ حدود ۶۵۳۰۰ میلیارد تومان در نظر گرفته ایم. اما علاءالدین ازوجی گفت: تحقق اشتغال ۱میلیونی غیر ممکن است و ۵۳۷ هزار شغل در سال ۹۸ ایجاد می شود، به بیان واضح تر فاصله بین وعده دولت در بهمن سال گذشته برای ایجاد اشتغال و آنچه وزارت کاری ها برنامه ریزی کردند حدود یک میلیون و ۲۳۳هزار شغل کمتر بود. البته این در صورتی است که ایجاد ۵۳۷ هزار شغل هم به صورت کامل و واقعی ایجاد شود.