وزیر بهداشت ضمن تشریح برنامه سلامت نوروزی از جمله چگونگی بازرسی‌های بهداشتی و نحوه فعالیت مراکز درمانی در تعطیلات نوروز، در عین حال از مردم خواست که مشکلات و تخلفات احتمالی را به شماره ۱۹۰ اطلاع دهند.
به گزارش ایسنا، دکتر بهرام عین اللهی _وزیر بهداشت_ در نشست خبری طرح(سلامت نوروزی) اظهار کرد: در سفر اخیر در حوزه کمیته سلامت در شانگهای با حضور ۹ کشور حوزه شانگهای حضور داشتیم و جمهوری اسلامی ایران به عنوان مرجع در این اجلاس حضور داشت و بسیاری از کشور ها در حوزه درمان، بهداشت، دارو و تجهیزات اعلام نیاز کردند و بر همین اساس هم همکاری‌هایی در این زمینه‌ها صورت خواهد گرفت.
وی با تشکر از رسانه‌ها در اطلاع رسانی مباحث حوزه سلامت افزود: اعتماد به حوزه سلامت این روزها یکی از ملزومات است و با انعکاس اخبار سلامت میزان اعتماد در میان مردم افزایش می‌یابد.
رصد ۲۴ ساعته مسائل حوزه سلامت در نوروز
وزیر بهداشت با اشاره به در پیش بودن ایام نوروز ادامه داد: همانطور که طی سال وظیفه تامین سلامت مردم را داریم، در تعطیلات نیز ما باید بتوانیم هنگامی که مردم در استراحت و سفر هستند، سلامت آنها را تامین کنیم و در همین راستا ما تشکیلاتی را برای نوروز به‌صورت جداگانه طراحی کردیم که از حوزه ستادی تا درمان و بهداشت، معاونان درمان و بهداشت و مسئول اورژانس کشور، مسئولیت اصلی را در کمیته سلامت نوروزی برعهده دارند و هم‌گام با آنها در تمامی دانشگاه‌های علوم پزشکی کمیته سلامت نوروزی ایجاد شده است که در این کمیته به‌صورت ۲۴ ساعته تمام مشکلاتی که در حوزه سلامت در استان‌ها ایجاد می‌شود را رصد می‌کنند.
عین اللهی افزود: تمامی بیمارستان‌ها، اورژانس‌ها، مراکز خدمات جامع شبانه‌روزی، مراکز پایش مراقبت‌های درمانی، مراکز هدایت عملیات بحران و مراکز هدایت عملیات اورژانس علاوه بر باقی ایام سال که فعالیت دارند، در ایام نوروز به‌صورت ویژه و ۲۴ ساعته فعال هستند و به‌صورت صوتی و تصویری در مراکز ارتباطاتی که در استان‌ها وجود دارد، موارد را رصد می‌کنند؛ همچون حادثه تروریستی کرمان که مرکز کرمان به سرعت اقدامات لازم را انجام داد، این فعالیت سریع و به موقع ناشی از رصدهای لحظه‌ای است. بنابراین این رصدها در ایام نوروز، بیشتر است؛ به گونه‌ای که فعالیت شبانه روزی خواهد بود.
حضور تیم بهداشت و درمان در ۳۰۰ ایستگاه جامع سلامت
وی ادامه داد: ۳۰۰ ایستگاه جامع سلامت در شهرهای پرمسافر و مراکز استان‌ها با حضور تیم کامل بهداشت و درمان آماده ارائه خدمات بهداشتی و درمانی هستند که معاونین با تجهیزاتی که در ستاد دارند آن را رصد می‌کنند. آمادگی‌های مربوط به اورژانس هوایی و پوشش جاده‌های روستایی و جاده‌ها به‌طور کامل وجود دارد و از جمله امکانات آنها می‌توان به انواع آمبولانس، اتوبوس آمبولانس‌ها و پایگاه‌های موقت در اماکن پرتردد در ایام نوروز علاوه بر پایگاه‌های موجود با امکانات مورد نیاز ایجاد خواهد شد.
داروخانه‌های شبانه‌روزی در نوروز تعطیلی ندارند
وزیر بهداشت افزود: در مسائل مربوط به حوادث ترافیکی و مشکلاتی که ممکن است با توجه به افزایش وسایل نقلیه اتفاق افتد، هماهنگی برای انتقال مصدومین احتمالی انجام شده است. نکته مهم دیگر این است که در تعطیلات نوروزی تمام داروخانه‌های شبانه‌روزی باید فعال باشند و به‌هیچ وجه نباید تعطیل باشند و دارو و تجهیزات مورد نیاز به مقدار کافی برای آنها تامین شده است. داروخانه‌های بیمارستانی نیز به‌صورت شبانه‌روزی مسئول تامین داروهای مورد نیاز هستند.
تامین «خون» مورد نیاز مراکز درمانی
وی درباره تامین خون مورد نیاز بیماران و مراکز درمانی در ایام نوروزی نیز اظهار کرد: سازمان انتقال خون، خون مورد نیاز مراکز درمانی را تامین کرده است و هم در استان‌ها و هم در مرکز مشکل تامین خون وجود ندارد.
شکایات را به ۱۹۰ اطلاع دهید
عین‌اللهی ادامه داد: مردم هرگونه مشکل یا شکایتی که در ایام عید داشتند با شماره ۱۹۰ تماس بگیرند که یک شماره کشوری است و می‌توانند شکایات و مسائلی که می‌خواهند را مطرح کنند. این مشکلات از طریق همکارانی که در ستاد هستند به مسئولین مربوطه منتقل خواهد شد و اقدامات مورد نیاز انجام خواهد شد.
وی افزود: آزمایشگاه‌های مواد غذایی در ایام تعطیل و ساعات غیر اداری با هماهنگی معاونت غذا و داروی دانشگاه‌ها فعالیت خواهند داشت و طبیعتا در ایام نوروز، در مسافرت‌ها و ترددهایی که وجود دارد در رستوران‌ها و … ممکن است مشکلاتی به وجود آید که نیاز است این موارد به دانشگاه‌ها اعلام شود تا نظارت صورت گیرد. به هرحال بیماری تعطیلی نمی‌شناسد و ممکن است در هر زمانی رخ دهند.
فعالیت ۱۹۰۴ پایگاه اورژانس جاده‌ای در نوروز
وی درباره تعداد پایگاه‌های اورژانس در طرح سلامت نوروزی نیز اظهار کرد: در کشور حدود ۳هزارو ۳۴۵ پایگاه اورژانس، در کلانشرها ۴ پایگاه، در شهرهای کوچک ۲ پایگاه ویژه برای نوروز ایجاد شده و تعداد پایگاه‌های جاده‌ای نیز یک هزار و ۹۰۴ پایگاه است. حدود ۵ هزار و ۷۰۰ آمبولانس فعال در طرح سلامت نوروزی مشخص شده‌اند و حوزه سلامت با قدرت در این ایام فعال خواهد بود.
وزیر بهداشت ادامه داد: حدود ۵۲ دستگاه بالگرد هوایی، ۲ دستگاه هواپیمای بال ثابت و ۶۴ اتوبوس آمبولانس که عملکردی همچون بیمارستان سیار را دارند، برای ایام نوروزی پیش‌بینی شده است.
وی افزود: ۵ دستگاه آمبولانس دریایی نیز برای نوروز پیش‌بینی شده است. موتورلانس نیز در دولت مردمی بسیار تقویت شد و در شهرهای بزرگ که امکان رسیدن آمبولانس به دلیل ترافیک کمتر است، موتورلانس‌ها به سرعت خود را می‌رسانند و اقدامات اولیه را انجام می‌دهند تا آمبولانس برسد و در راستای طرح سلامت نوروزی حدود ۳۷۰ دستگاه موتورلانس و ۲۶هزار و ۷۸۰ نفر نیروی فعال در این زمینه در نظر گرفته شده است. ۱۱۳ مرکز ارتباطات نیز در نظر گرفته شده است و در تمام ۶۷ دانشگاه علوم پزشکی این موارد فعال است و انجام خواهند شد.
طرح سلامت نوروزی از ۲۴ اسفند تا ۱۵ فروردین
فعالیت ۲۲۰۰ تیم بازرسی بهداشت محیط در نوروز
عین‌اللهی درباره ایمنی مواد غذایی نیز تصریح کرد: پیشگیری از بیماری‌هایی که از غذا منتقل می‌شوند نیز مربوط به حوزه سلامت و وزارت بهداشت است که در دفتر مدیریت بهداشت محیط این بررسی را انجام خواهند داد. از ۲۴ اسفند این بازرسی‌ها آغاز شده و تا ۱۵ فروردین نیز ادامه دارد. این بازرسی‌ها در زمینه ایمنی مواد غذایی، آب، بهداشت فردی و عمومی، ساختمان، ابزار و تجهیزات و کنترل استعمال دخانیات به ویژه در اماکن عمومی، کنترل حشرات و ناقلین بیماری، با ۲هزار و ۲۰۰ تیم از افراد بازرس بهداشت محیط با لباس مشخص در این بازه زمانی انجام خواهد شد.
وی افزود: اولویت‌های بهداشتی که در طرح سلامت نوروزی وجود دارد، نظارت بر مراکز تهیه و توزیع و فروش مواد غذایی، مراکز حساس بین راهی، رستوران‌ها، میادین میوه و تره‌بار، فروشگاه‌های زنجیره‌ای، قنادی‌ها، کارگاه تولید شیرینی، مجتمع‌های خدمات رفاهی بین راهی، مراکز تهیه و طبخ شیرینی سنتی، مراکز ارائه افطاری و سحری و وسایل حمل و تقل مواد غذایی است که به‌طور جدی مورد نظارت قرار خواهند گرفت.
وزیر بهداشت ادامه داد: نظارت بر اماکن عمومی به‌ویژه اماکن بین راهی، مهمانسراها، هتل‌ها، اقامتگاه‌ها، تفرجگاه‌ها، جایگاه‌های سوخت، پاساژها و کلیه مراکز تجمعی، فرودگاه‌ها، ایستگاه‌های حمل و نقل عمومی در این ایام انجام خواهد شد.
بازرسی از سامانه‌های تامین آب آشامیدنی
وی افزود: همچنین بازرسی از سامانه‌های تامین آب آشامیدنی به لحاظ کیفی، کلرسنجی و… انجام خواهد شد که در مسئله سلامت بسیار تاثیرگذار است. بنابراین ۱۰۰ درصد کارشناسان بهداشت محیط در این ایام آماده‌باش هستند.
عین اللهی ادامه داد: از طرفی نیز دانشگاه‌ها موظف هستند تیم‌های ارزیابی و واکنش سریع به بیماری‌ها را داشته باشند که اگر در منطقه‌ای اتفاقی افتاد و بیماری خاصی و یا حادثه‌ای به وجود آمد بتوانند به سرعت عملیات لازم را انجام دهند.
وی درباره اقداماتی که در حوزه بیماری‌های واگیر انجام می‌شود نیز گفت: خدمات بیماری‌های واگیر نیز همچنان تا پایان نوروز ادامه خواهد داشت و آزمایشگاه‌های مرجع فعال خواهند بود و در واقع اقدامات به‌صورت اورژانسی همچون هاری و حیوان گزیدگی و… به‌صورت منظم انجام می‌شوند.
فعالیت ۱۹۴ مرکز مشاوره رفتاری در کشور
وزیر بهداشت ادامه داد: یکی از اقدامات جدیدی که در حوزه بهداشت در دوره جدید آغاز شده، مراکز کنترل رفتارها و مسائل درون شناسی است که توضیحات کامل ارائه خواهد شد. اما این مراکز نیز در ایام نوروز فعال خواهند بود. حدود ۱۹۴ مرکز مشاوره رفتاری در کشور دایر شده و در تهران ۱۹ مرکز وجود دارد. امروزه این مراکز به عنوان یک اقدام جدید، در کنترل برخی مسائلی که در حوزه روانشناسی و درون فردی تاثیرگذار است، نقش مهمی دارند.
تشکیل تیم واکنش سریع و مدیریت بحران در دانشگاه‌های علوم پزشکی
وی در زمینه درمان نیز اظهار کرد: مسئله درمان برای ما اهمیت زیادی دارد. در این راستا تیم واکنش سریع و مدیریت بحران در دانشگاه‌های علوم پزشکی و بیمارستان‌های جامع تشکیل شده و آماده خدمت و انجام وظیفه هستند.
تعطیلی بخش‌های بستری در نوروز ممنوع
عین اللهی با تاکید بر اینکه تعطیلی بخش‌های بستری در تعطیلات نوروزی ممنوع است و تخلف تلقی می‌شود، گفت: تمامی مراکز درمانی بستری در بخش‌های دولتی و خصوصی موظف هستند در تعطیلات نوروزی خدمات لازم را ارائه دهند. در مراکز درمانی دو دسته خدمات انجام می‌شود که یکی خدمات انتخابی (الکتیو) است که چندان اورژانسی نیست و در مواقع عادی نیز انجام می‌شود و دیگری خدمات اورژانسی است که با جان بیماران در ارتباط است.
خدمات اورژانسی بیمارستان‌ها در نوروز و در تمام تخصص‌ها
وی افزود: خدمات انتخابی در ایام نوروز انجام نمی‌شود و عمده خدمات مراکز درمانی، خدمات اورژانسی در تمامی تخصص‌ها است. برخی رشته‌ها ممکن است خدمات اورژانسی بیشتر و برخی هم خدمات اورژانسی کمتری داشته باشند، اما در هر صورت ارائه خدمات باید به‌صورت منظم انجام شود. این خدمات مورد رصد وزارت بهداشت قرار خواهد گرفت و دانشگاه‌ها خط تماس اضطراری خود را در ستادهای دانشگاه باید به مردم اطلاع‌رسانی کنند و به‌صورت ۲۴ ساعته پاسخگوی بیماران باشند. هر استانی باید تلفن خود را اعلام کند و در مرکز نیز مردم می‌توانند با شماره ۱۹۰ تماس بگیرند و خدمات دریافت کنند.
وزیر بهداشت درباره امکانات اقامتی و رفاهی برای همراهان بیماران در استان‌های مسافرپذیر نیز اظهار کرد: تاکید شده است که اقامتگاه‌هایی را برای همراه بیمار در استان‌های مسافرپذیر در نظر گیرند. در زمینه نیروی انسانی نیز با توجه به تقسیم‌بندی‌های انجام شده، میزان نیاز به نیروهای تخصصی، فوق تخصصی و کل کادر درمان با توجه به وظایفی که دارند مشخص شده که به‌صورت شیفت‌بندی و طبق ساعات منظمی در مراکز حضور داشته باشند.
شیفت‌بندی کادر درمان در نوروز
وی با بیان اینکه از تمامی نیروها در حوزه سلامت تشکر می‌کنم که طی سالیان گذشته از جمله دوران کرونا بسیار زحمت کشیدند گفت: به بیمارستان‌ها گفته شده که نیروها با توجه به وظایفی که دارند در شیفت‌های مختلف حضور داشته باشند. به‌طور مثال در حوزه اورژانس، پزشکان شیفت‌های منظمی دارند که این اصلا شامل ساعات اداری و غیر اداری نمی‌شود و می‌تواند تمامی ساعات را در بر گیرد و طبق این شیفت‌بندی‌ها باید حضور یابند.
عین اللهی ادامه داد: یکی از اقدامات خوبی که در جمهوری اسلامی ایران انجام شد، تخصص طب اورژانس است که افرادی هستند که اورژانس را به‌صورت تخصصی مدیریت می‌کنند و حضور آنها الزامی است. جراح عمومی، بیهوشی و متخصص‌ها در هر رشته باید حضور یابند و برخی پزشکان نیز باید «آنکال» و در دسترس باشند تا در صورت نیاز در کنار دیگر پزشکان حضور یابند.
پیش‌بینی ظرفیت حداکثری بستری و اتاق عمل برای بیمارستان‌ها
وی افزود: به بیمارستان‌ها ابلاغ شده است که با توجه به وظایفی که دارند، ظرفیت حداکثری در زمینه بستری، اتاق عمل و … را پیش‌بینی کنند. به طور مثال اگر بیمارستان مربوط به ارایه خدمات مرتبط با تروما و تصادفات است، باید تعداد اتاق عمل‌ها و بستری‌ها نسبت به بیمارستان‌هایی که عمل انتخابی در آنها انجام می‌شود، بیشتر باشد.
ذخایر کافی دارو برای نوروز
وزیر بهداشت ادامه داد: طی سال جاری در حوزه دارو و تجیهزات با تلاش بانک مرکزی وضعیت ما نسبت به سال قبل بهتر بوده و برای تعطیلات نوروز نیز ذخایر کافی فراهم شده است. قبل از تعطیلات نیز تجهیزات و تاسیساتی که نیاز است تا به کار گرفته شود، نواقص آنها به طور کامل برطرف خواهد شد تا خدمات به‌صورت کامل و بدون نقص ارائه شود.
وی درباره فعالیت درمانگاه‌های تخصصی نیز گفت: در خصوص کلینیک‌های ویژه برای خدمات اورژانسی، توسط رئیس بیمارستان‌ها دستورالعمل‌هایی تنظیم و به سطوح مختلف ارسال شده و هر بیمارستانی موظف است که این خدمات را ارائه کند. در همه زمینه‌هایی که لازم است از جمله اطفال، زنان، داخلی، جراحی، ارتوپدی، روانشناسی و به‌ویژه در دندانپزشکی حتما باید دانشگاه‌هایی که مراکز که دندانپزشکی دارند در تعطیلات نوروز خدمات مورد نیاز را ارائه دهند.
وزیر بهداشت ادامه داد: دانشگاه‌ها موظف هستند که در هر استانی اعلام کنند که ارائه خدمات به چه صورت خواهد بود. قطعا نظارت‌های بعدی را در مراکز خصوصی در نظر خواهیم گرفت که این مراکز فعال‌تر باشند و خدمات بیشتری را به مردم ارائه دهند و این مسئله در درجه‌بندی و اعتبار سنجی آنها تاثیرگذار خواهد بود و فعالیت آنها رصد خواهد شد.
بخش‌های دیالیز و مراقبت‌های ویژه تعطیل نیست
وی افزود: برخی از بخش‌ها همچون بخش دیالیز، اورژانس، مراقبت‌های ویژه اصلا تعطیل نمی‌شوند. نکته مهم دیگر این است که هر روزه بیمارانی را که در بیمارستان در هر رشته تخصصی که هستند باید متخصص مربوطه ویزیت روزانه آنها را انجام دهد. در ایام تعطیل بسته به تعداد بیمارانی که هستند باید متخصص مربوطه حضور یابد. دستیارانی که از آنها کمک می‌گیریم همگی پزشک هستند و مدرک عمومی خود را گرفته و در حال گذران دوره‌های تخصصی خود هستند. مسئولیت درمان در بخش‌های تخصصی بر عهده استاد مربوطه است و هرگونه شکایتی که شود استاد باید پاسخگو باشد.
عین اللهی تاکید کرد: البته که استاد می‌تواند از دستیارانی که پزشک هستند و دوره تخصص خود را می‌گذرانند کمک بگیرد ولی ویزیت روزانه اساتید مربوطه باید میان پزشکان تقسیم شود تا حضور یابند.
فعالیت ۲۴ ساعته بخش‌های تصویربرداری
وی افزود: بخش‌های تصویربرداری در این ایام باید به‌صورت ۲۴ ساعته فعال باشند. آزمایشگاه‌ها نیز باید برای بیماران اورژانس و بیماران بستری خدمات پایداری داشته باشند. در زمینه انتقال بیماران از بیمارستانی به یک بیمارستان دیگر با کمک آمبولانس‌هایی که در خود بیمارستان موجود است و یا آمبولانس‌های خصوصی انجام می‌شود که در ایام تعطیل نیز باید فعالیت خود را انجام دهند و آمبولانس‌های خصوصی نیز تعطیل نیستند.
وزیر بهداشت ادامه داد: خدمات زایمانی نیز جزو خدماتی است که به صورت دائمی در بخش زایمان وجود دارد و ان‌شاءالله که به صورت منظم انجام شود. در زمینه بیماری‌های خاص همچون تالاسمی نیز خدمات خود را دریافت می‌کنند. برخی از این افراد ممکن است به تزریق خون یا فاکتورهای انعقادی نیاز داشته باشند که این افراد باید با توجه به بیماری که دارند امکانات لازم را دریافت کنند.
وی ادامه داد: افرادی که پیوند اعضا انجام داده‌اند در ایام تعطیل نیز مراقبت‌ها و درمان‌های لازم را خواهند داشت. افرادی که درگیر بیماری‌های سرطانی هستند و تحت شیمی‌درمانی و پرتو درمانی و … هستند، ممکن است در ایام عید نیاز به درمان و مراجه به مراکز سرطان داشته باشند. بنابراین توصیه می‌شود این مراکز نیز در ایام عید فعال باشند.
الزام فعالیت مراکز دندانپزشکی شبانه‌روزی در نوروز
عین اللهی تاکید کرد: مراکز دندان پزشکی شبانه روزی دولتی در همه دانشگاه‌ها و در تمام کشور که ۶۰ مرکز هستند موظف‌اند به صورت شبانه‌روزی فعالیت‌های خود را انجام دهند و اگر مردم با شرایطی غیر از این مواجه بودند با شماره ۱۹۰ تماس بگیرند تا مشکل حل شود.
وزیر بهداشت همچنین درباره چگونگی ارائه خدمات به بیماران خاص همچون بیماران تالاسمی و دیالیزی در صورت مسافرت در ایام نوروز اظهار کرد: این بیماران شناسایی شده‌اند و به کلیه مراکز درمانی که خدمات به بیماران خاص ارائه می‌دهند، ابلاغ شده است که بیماران مسافر در صورت نیاز به این مراکز مشخص شده مراجعه کنند و بتوانند خدمات را دریافت کنند.
توصیه‌های وزیر بهداشت به روزه‌داران
وی همچنین در پاسخ به سوالی درباره تغذیه مناسب در زمان روزه‌داری اظهار کرد: سبک زندگی سلامت خانواده و اینکه ما بتوانیم قبل از ایجاد بیماری پیشگیری کنیم، اهمیت بالایی دارد و این روزه‌داری نیز بخشی از این سبک زندگی است. در نشست شانگهای نیز طرح سلامت خانواده بسیار مورد استقبال قرار گرفت و مسئول سازمان جهانی بهداشت اروپا به آن توجه ویژه‌ای داشت. روزه‌داری نیز مربوط به جامعه و فرهنگ ما است و نکات مهمی است که برای پیشگیری باید مورد توجه قرار گیرد.
عین‌اللهی ادامه داد: در این ایام یک فرد روزه‌دار باید مایعات فراوان مصرف کند و وعده افطار و سحری مناسبی داشته باشد. یکی از مواردی که به سبک زندگی مربوط است استفاده از شیرینی زیاد در ایام ماه مبارک رمضان است که عادت نادرستی است. به طور کلی شیرینی زیاد برای بدن چندان مناسب نیست و می‌تواند افراد را به بیماری‌های زیادی از جمله دیابت دچار کند.
وزیر بهداشت گفت: همچنین توصیه می‌شود که افراد در یک بازه زمانی کوتاه حجم بالایی از مواد غذایی را به بدن خود وارد نکنند و وعده‌های خود را تقسیم‌بندی کنند. به‌طور مثال افطار باید یک وعده غذایی سبک باشد و پس از گذراندن زمان، شام خود را میل کنند.
وی افزود: برای وعده سحر، مصرف مواد غذایی کافئین دار، شور، چرب و … را نه تنها توصیه نمی‌کنیم بلکه تاکید می‌کنیم که مصرف نشود. به‌طور کلی روزه گرفتن برای بدن بسیار مناسب است و بسیاری از ذخایری که در بدن وجود دارد، مصرف می‌شود و بسیاری از بیماری‌ها دفع می‌شوند. اما افرادی که بنا به توصیه پزشک، منع روزه هستند، حتما به این نکته توجه کنند؛ چراکه از نظر شرعی نیز توصیه نمی‌شود.
