مازیار یزدانی در نشست خبری درباره فعالیت‌های معاونت زیربنای شرکت راه‌آهن گفت: در بخش زیربنایی با توجه به محدودیت‌های مالی، شرکت‌ راه‌آهن فعالیت‌ها را به سه سرفصل ایمنی، توسعه قطارهای حومه‌ای با هدف کاهش آلودگی محیط‌زیست و هوا و در نهایت توسعه حمل و نقل باری با هدف درآمدزایی برای راه‌آهن محدود کرده است.

وی پروژه‌های زیربنایی ریلی را نسبت به سایر پروژه‌های عمرانی، بسیار هزینه‌بر دانست و افزود: به دلیل گران بودن تجهیزات زیرساختی حمل و نقل ریلی، هزینه‌های جاری شرکت راه‌آهن به طور مداوم در حال افزایش است؛ به همین دلیل ۲۳۰۰ پروژه در این شرکت در دست اجراست که سه ابر پروژه راه‌آهن سریع‌السیر تهران ـ قم ـ اصفهان، برقی کردن راه‌آهن تهران ـ مشهد و برقی کردن راه‌آهن گرمسار ـ اینچه‌برون در دست اجراست.

معاون فنی و زیربنایی شرکت راه‌آهن، مجموع سرمایه مورد نیاز برای اجرای این ۲۳۰۰ پروژه را ۴۰۰۰ میلیارد تومان عنوان کرد و ادامه داد: پروژه تهران ـ قم ـ اصفهان در دست اجراست و بخشی از پروژه انجام شده است. پروژه برقی کردن راه‌آهن تهران ـ مشهد نیز تمام اقدامات مربوط به قرارداد آن به اتمام رسیده و مشاوران داخلی و خارجی پروژه فعالیت خود را آغاز کرده‌اند. پروژه برقی کردن گرمسار ـ اینچه‌برون نیز در مرحله امضای قرارداد با طرف روسی قرار داشته و مرحله ساخت آن از ابتدای سال ۹۷ آغاز خواهد شد.

اتصال کل شبکه ریلی به ATC از ابتدای ۹۷

به گفته یزدانی، از ابتدای سال آینده کل شبکه ریلی کشور به جز سه محور تهران ـ شمال، اصفهان ـ شیراز و زاهدان ـ کرمان به دلیل آنکه سیگنالینگ ندارند و محور زاهدان ـ کرمان نیز ترافیک پایینی دارد، به سیستم ATC (کنترل اتوماتیک قطار) مجهز خواهند شد؛ ضمن اینکه قرار است در پروژه برقی کردن گرمسار ـ اینچه‌برون، راه‌آهن تهران ـ شمال نیز دارای سیگنالینگ شده و دو محور اصفهان ـ شیراز و زاهدان ـ کرمان نیز در حال مذاکره با شرکت زیمنس برای نصب به سیستم ATC در این دو محور است.

معاون مدیرعامل راه‌آهن با بیان اینکه در هفته جاری خط آهن بافق ـ مشهد به سیستم ATC متصل و بهره‌برداری می‌شود، گفت: این مسیر به طول ۷۰۰ کیلومتر به سامانه کنترل اتوماتیک قطار متصل شده و کمیسیون ویژه شرکت راه‌آهن، برای تحویل و رفع نواقص پروژه، در حال تست این محور است؛ بخصوص اینکه در دو سال گذشته، دو سانحه تصادف قطار به دلیل نداشتن سیگنالینگ در محور بافق ـ مشهد رخ داد.

وی در خصوص ساخت تقاطع‌های غیرهمسطح با خطوط راه‌آهن تصریح کرد: در دنیا تقاطع‌های جاده و ریل را که معمولاً در داخل شهر یا نزدیکی شهرها هستند، شهرداری‌ها می‌سازند، اما در ایران شرکت راه‌آهن این تقاطع‌ها را احداث می‌کند که هزینه بالایی دارد و به طور متوسط احداث هر تقاطع ریلی با جاده تا ۲۰ میلیارد تومان هزینه برای راه‌آهن دربر خواهد داشت. در حال حاضر این شرکت احداث ۲۲ تقاطع غیرهمسطح با ریل را در دست ساخت دارد.

یزدانی ادامه داد: در سه سال اخیر در مسیر تهران ـ شمال، چندین زیرگذر احداث کرده‌ایم که این زیرگذرها نیز غیر از تقاطع بوده و ساخت آنها هم هزینه‌بر است. به عنوان مثال در مسیر تهران ـ گرمسار، ۹ تقاطع با هزینه‌های هر یک ۱۵ میلیارد تومان و زیرگذر ورامین با هزینه ۷۰ میلیارد تومان احداث شده است؛ درحالی‌که احداث زیرگذر ورامین، جزو وظایف شهرداری تعریف شده بود و از سوی دیگر، بودجه کل شهر ۱۰ میلیارد تومان است.

معاون فنی و زیربنایی راه‌آهن از دیگر برنامه‌های این شرکت را احداث قطعات کوتاه اتصال مراکز بار مانند معادن و کارخانه‌های بزرگ به شبکه ریلی عنوان و اظهار کرد: این خطوط ۴۵۰ کیلومتر در قطعات مختلف طول داشته و تاکنون به ۱۲ نقطه چشمه بار متصل شده است که اجرای این پروژه‌ها هم در راستای انتقال بار از جاده به ریل است و هم در راستای افزایش درآمدهای شرکت راه‌آهن؛ متأسفانه شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور، پروژه‌های ریلی را فقط برای اتصال شهرها احداث می‌کند و خطوط راه‌آهن را به نقاط بار نمی‌رساند. به عنوان مثال راه‌آهن تهران ـ همدان صرفاً به شهر همدان وصل می‌شود و مراکز باری این شهر به شبکه ریلی دسترسی ندارند.

اتصال سایپا به خط آهن

به گفته وی، قرار است شرکت سایپا به شبکه ریلی‌ متصل شود و فاصله مورد نظر ۱۰ کیلومتر است؛ در حالی که ساخت این مسیر کوتاه ۴۰ میلیارد تومان برای راه‌آهن هزینه دارد. البته در برخی پروژه‌ها مانند معادن یا کارخانه‌های بزرگ، سعی کرده‌ایم احداث خطوط آنتنی انتقال بار را مشارکتی بسازیم؛ به همین دلیل از وزیر راه و شهرسازی درخواست کردیم تا با همکاری اداره کل راه و شهرسازی استان تهران به جای هزینه تملک زمین، به تهاتر اراضی با مالکان آنها اقدام کنیم تا از هزینه ساخت این خط آهن کاسته شود.

اتصال منطقه معدنی سنگان به خط آهن

وی ادامه داد: همچنین وزیر صنعت، معدن و تجارت اعلام کرده است برای اتصال منطقه معدنی سنگان به ریل، این وزارتخانه هر هزینه‌ای که لازم باشد، پرداخت خواهد کرد.

یزدانی، قرارداد راه‌آهن با معدن سنگان را انتقال ۶ میلیون تن سنگ معدن عنوان کرد و یادآور شد: این قرارداد تا ۲۰ میلیون تن امکان افزایش دارد؛ البته ظرفیت شبکه ریلی محور شرق (بافق ـ سرخس) ۱۰ میلیون تن است که برای افزایش ظرفیت و برای رسیدن به انتقال ۲۰ میلیون تن، در حال مذاکره با ۴ شرکت سرمایه‌گذار شامل ۲ شرکت ایرانی و ۲ شرکت خارجی هستیم تا این مسیر را دوخطه کنیم.

معاون مدیرعامل راه‌آهن در خصوص قطارهای حومه‌ای تأکید کرد: پروژه پروسه قطارهای حومه‌ای علیرغم اینکه درآمدی برای راه‌آهن ندارد، اما جزو مسئولیت اجتماعی راه‌آهن برای مقابله با آلودگی هوا محسوب شده و همه هزینه‌های قطار حومه‌ای در دولت یازدهم و دوازدهم پرداخت شده است؛ به همین منظور قطار حومه‌ای تهران ـ گرمسار و تهران ـ کرج، دوخطه شده و مسیر کرج ـ قزوین نیز در حال دوخطه شدن است. همچنین در حال احداث خطوط سوم و چهارم برای مسیر تهران ـ کرج هستیم. در سایر کلانشهرها مانند مشهد و شیراز نیز توسعه قطارهای حومه‌ای را در دستور کار داریم. ضمن اینکه راه‌اندازی  قطار حومه‌ای ساری ـ بابل به دلیل تقاضای زیاد سفر در این محور را نیز در دستور کار داریم و هزینه آن را از سازمان برنامه و بودجه درخواست کرده‌ایم.

به گفته یزدانی، در مسیر قطار حومه‌ای تهران ـ گرمسار، ۳۰ کیلومتر از خط چهارم احداث شده و در ابتدای سال ۹۷ به بهره‌برداری می‌رسد که برای شهرهای پاکدشت، ورامین و پیشوا که تقاضای سفر با قطار حومه‌ای رو به افزایش است، اختصاص خواهد یافت.

توسعه قطار حومه ای عامل کاهش آلودگی

وی با بیان اینکه روزانه ۷۰۰ هزار دستگاه خودرو که عموماً فرسوده هستند، از شهرهای اطراف به تهران می‌آیند و جزو عوامل اصلی آلایندگی هوای تهران محسوب می‌شوند، ادامه داد: برای کاهش سفر جاده‌ای، توسعه قطار حومه‌ای را در دستور کار قرار داده‌ایم و به همین منظور در ایستگاه راه‌آهن شهرری و در کنار متروی شهرری، از شهرداری تهران زمین خریداری کرده و ایستگاه جدید مسافری ساخته‌ایم؛ چرا که ایستگاه فعلی، باری است. مسافران می‌توانند با قطار حومه‌ای، در ایستگاه جدید پیاده شده و با متروی خط یک، وارد پایتخت شوند. خرید ۵ هکتار زمین از شهرداری برای ساخت این ایستگاه، ۱۰۰ میلیارد تومان برای شرکت راه‌آهن هزینه داشت. ضمن اینکه در ایستگاه جوانمرد قصاب نیز یک ایستگاه مسافری جدید، زیر زمین ساخته‌ایم که اولین ایستگاه زیرزمینی قطار در ایران محسوب می‌شود. همچنین قرار است در ایستگاه متروی ترمینال جنوب، با مشارکت شهرداری تهران، ایستگاه قطار دیگری برای دسترسی مسافران به مترو و پایانه اتوبوسرانی ترمینال جنوب احداث شود.

معاون مدیرعامل راه‌آهن با بیان اینکه خط دوم قطار حومه‌ای تهران ـ پرند تا پایان سال ۹۷ احداث می‌شود، برای سهولت تردد ساکنان این شهر، تصمیم گرفتیم تا در سال آینده از بخشی از خطوط مترو به صورت مشترک با شهرداری استفاده کنیم تا زمانی که خط دوم قطار حومه‌ای پرند ساخته شود.

یزدانی درباره تولید ریل ملی نیز اظهار داشت: ما بارها اعلام کرده‌ایم که صرفاً از تولیدکنندگان داخلی، ریل خریداری می‌کنیم؛ به همین دلیل قراردادی که با شرکت هندی تولیدکننده ریل داشتیم را تغییر داده و به این شرکت اعلام کردیم تا شمش و مواد اولیه را به تولیدکننده ایرانی بدهد و ریل راه‌آهن در ایران تولید شود. از آنجایی که دغدغه تولید کننده داخلی، تأمین مالی ساخت این محصول است، جلسات متعددی با آنها برگزار کردیم و در نهایت در آخرین جلسه که در دو هفته قبل تشکیل شد، با تولیدکننده ایرانی و شرکت هندی به توافق رسیدیم تا قرارداد موجود به قرارداد سه‌جانبه تغییر کند؛ ضمن اینکه تولیدکننده داخلی دنبال آن است تا پروسه انبوه تولید ریل در ایران را کلید بزند، چرا که علاوه بر شرکت راه‌آهن، شرکت‌های متروی کلانشهرها و شرکت ساخت و توسعه زیربنای حمل و نقل ریلی نیز مصرف ریل بالایی دارند.

وی تأکید کرد: احداث قطار سریع‌السیر تهران ـ قم ـ اصفهان در صورتی که بخش باقی‌مانده از LC طرف چینی تأمین شود، تا پایان دولت دوازدهم به بهره‌برداری خواهد رسید.

معاون فنی و زیربنایی راه‌آهن درباره احداث خط آهن خواف ـ هرات اظهار داشت: این خط آهن از ایستگاه «غوریان» تا ایستگاه «جنو» در افغانستان به طول ۲۰ کیلومتر در دست ساخت است و علت کندی آن، سختگیری‌های مرزی برای تردد ماشین‌آلات ساخت راه‌آهن است؛ ضمن اینکه راه‌آهن آستارای ایران تا آستارای آذربایجان نیز در ماه جاری افتتاح خواهد شد.