به گزارش صبح اقتصاد، رئيس جمهور با بيان اينکه باور داريم همکاري اعضاي سازمان شانگهاي در حوزه‌هاي اقتصادي مي‌تواند چشم‌اندازي روشن از نظم منطقه‌اي عادلانه، پيش چشم ملل جهان بگشايد، گفت: با اتکا به تجربه دهه‌هاي گذشته، اينک کاملا مشهود است که در کنار نظامي‌گري، آنچه بسترساز نظام سلطه غربي شده، سلطه دلار بوده است و لذا هرگونه تلاش براي شکل‌دهي به يک نظام عادلانه بين‌المللي، نيازمند حذف اين ابزار سلطه در مناسبات درون منطقه‌اي است. به گزارش ايسنا، سيد ابراهيم رئيسي ظهر امروز سه‌شنبه، اولين بار به عنوان رئيس جمهور نهمين عضو اصلي سازمان همکاري شانگهاي، در بيست و سومين نشست سران اين سازمان مهم منطقه‌اي، بزرگترين ظرفيت کشورهاي عضو براي وحدت و صلح‌سازي را ظرفيت تمدني آنها دانست و اظهار داشت: اينک که اين قاره کهن دوباره سربرآورده بايد با تکيه بر اخلاق، معنويت، عدالت، عقلانيت و احترام به کرامت انساني، بار ديگر تمدن‌ساز گردد. سازمان همکاري‌هاي شانگهاي که نماد اين «خانواده بزرگ تمدني» است اکنون در جايگاهي ايستاده که مي‌تواند، افق‌هاي جديدي از همگرايي منطقه‌اي و همکاري‌هاي امنيت‌ساز را بنا نهد رئيس جمهور تاکيد کرد: احترام به ارزش‌ها و مقدسات ملت‌ها يک اصل وحدت‌بخش است و هرگونه اهانت به ارزش‌ها به‌خصوص اهانت برخي کشورهاي اروپايي به قرآن کريم بيانگر سقوط اخلاقي و موجب نفرت‌پراکني و گسترش ناامني است که بايد با نمايش وحدت ملل متمدن، با آن برخورد شود.
متن کامل سخنراني رئيس جمهور در بيست و سومين نشست سران سازمان همکاري شانگهاي که به شکل مجازي به ميزباني هند برگزار مي‌شود، به شرح زير است: بسم الله الرحمن الرحيم
جناب آقاي نارندرا مودي، نخست وزير محترم هند، جناب آقاي ژانگ مينگ، دبيرکل محترم سازمان همکاري شانگهاي، رؤساي محترم جمهور، عاليجنابان، خانم‌ها و آقايان، در ابتدا مايلم از نخست وزير محترم هند بابت ميزباني و ساير دست‌اندرکاران برگزاري اين نشست مهم تشکر نمايم. فرصت را مغتنم شمرده و به نمايندگي از ملت و دولت جمهوري اسلامي ايران، مراتب خرسندي خود را به سبب الحاق رسمي جمهوري اسلامي ايران به عنوان نهمين عضو رسمي سازمان همکاري شانگهاي ابراز مي‌نمايم. همچنين از تلاش‌هاي صورت گرفته توسط دبيرخانه و اعضاي محترم سازمان نيز صميمانه تشکر مي‌کنم. جمهوري اسلامي ايران بر اين باور است که سازمان همکاري شانگهاي به‌عنوان سازماني در حال رشد با شاخصه‌ها و ظرفيت‌هاي قابل توجه، از جايگاه ممتازي در ارتقاء روند توسعه همکاري‌هاي سياسي، امنيتي و اقتصادي برخوردار است. قطعاً مزاياي عضويت رسمي جمهوري اسلامي ايران در سازمان همکاري شانگهاي، در تاريخ ماندگار خواهد شد. به‌صورت خاص اميدوارم حضور ايران در اين سازمان مهم و تاثيرگذار، بستر تامين امنيت دسته‌جمعي، رهنمون شدن به‌سوي توسعه پايدار، گسترش پيوندها و ارتباطات، تقويت وحدت، احترام بيش از پيش به حق حاکميت کشورها و هم‌افزايي براي مقابله با تهديدات محيط زيستي را فراهم آورد. اينک مايلم در ارتباط با نقش‌آفريني جمهوري اسلامي ايران در اين شش حوزه، نکاتي را به اختصار بيان نمايم: در باب امنيت؛ تجربه ملل مختلف در دو دهه گذشته، بيش از پيش نشان داده که امنيت، امري درون‌زا و دستاوردي جمعي است. صلح و ثبات پايدار، زماني ميسر مي‌شود که ملت‌هاي منطقه با تکيه بر آرمان‌هاي مشترک برآمده از فرهنگ و تمدن خود، بستر همکاري را فراهم آورند. امنيت منطقه‌اي از خواست ملت‌ها آغاز شده، با اراده دولت‌ها قوام يافته و به‌دور از مداخله قدرت‌هاي سلطه‌گر ميسر مي‌گردد. جمهوري اسلامي ايران بر اساس چنين ديدگاهي، سياست «همسايگي و همگرايي» را مبناي سياست خارجي خود قرار داده و آن را مسير مطلوب براي تحقق صلح و ثبات منطقه‌اي مي‌داند. جمهوري اسلامي ايران با تجربه بيش از دو دهه مبارزه موفق با تروريسم و افراط‌گرايي، تعهد خود به تضمين امنيت و مبارزه با سلطه‌گري در منطقه را به اثبات رسانده است و آمادگي دارد که تجربه و ظرفيت‌هاي خود را در چارچوب سازوکارهاي سازمان همکاري شانگهاي به اشتراک بگذارد تا به‌سوي منطقه‌اي عاري از تروريسم، افراط‌گرايي و جدايي‌طلبي پيش رويم. جمهوري اسلامي که حتي فراتر از سهم عادلانه خود از آوارگان ملت ستم‌ديده افغانستان ميزباني کرده، بر اين باور است که صلح پايدار در اين کشور راه‌حلي جز تشکيل حکومت فراگير از همه گروه‌ها و اقوام و احزاب سياسي و جريان‌هاي مذهبي ندارد. همچنين آمادگي همکاري در مقابله با تهديدهاي نوين از جمله در حوزه جرايم سايبري، جرايم سازمان‌يافته مواد مخدر را از طريق سازمان همکاري‌هاي شانگهاي را داريم. در باب اقتصاد؛ سازمان همکاري شانگهاي بيش از ۶۰ درصد منطقه اوراسيا و بيش از ۴۰ درصد از جمعيت جهان را به خود اختصاص داده است. اين ظرفيت عظيم، توان بالقوه گسترده‌اي را به اين سازمان براي توسعه تجارت و تعميق همکاري‌هاي اقتصادي در اشکال مختلف اعطا کرده است. جمهوري اسلامي ايران ضمن حمايت از ابتکارهاي سازنده همچون «ابتکار توسعه جهاني»، بر اين باور است که همکاري اعضا در حوزه انرژي، فناوري، صنعت، کشاورزي، تجارت و بازرگاني مي‌تواند چشم‌اندازي روشن از نظم منطقه‌اي عادلانه، پيش چشم ملل جهان بگشايد. اين در حاليست که قدرت‌هاي سلطه‌گر غربي با توسل به اجبار اقتصادي و تحريم، امنيت و رفاه اقتصادي و اصول تجارت عادلانه را در جهان به مخاطره انداخته‌اند. با اتکا به تجربه دهه‌هاي گذشته، اينک کاملا مشهود است که در کنار نظامي‌گري، آنچه بسترساز نظام سلطه غربي شده، سلطه دلار بوده است و لذا هرگونه تلاش براي شکل‌دهي به يک نظام عادلانه بين‌المللي، نيازمند حذف اين ابزار سلطه در مناسبات درون منطقه‌اي است. گسترش استفاده از ارزهاي ملي در تجارت بين‌المللي و مبادلات مالي ميان اعضاي اين سازمان و شرکاي تجاري آنها، نيازمند توجه جدي‌تري است. جمهوري اسلامي ايران از هرگونه اقدام جهت معرفي ابزارهاي مالي پرداخت، مبتني بر فناوري‌هاي نوين، جهت تسهيل تبادلات مالي ميان اعضا و شرکاي تجاري، به‌ويژه در چارچوب‌هاي چندجانبه، استقبال مي‌کند. برخورداري از نيروي انساني متخصص و دستاوردهاي چشمگير در حوزه فناوري‌هاي پيشرفته و علوم نوين از ظرفيت‌هاي خاص جمهوري اسلامي ايران است که مي‌تواند همکاري‌هاي اقتصادي چندجانبه را تقويت کند. ملت ايران، با تکيه بر توان داخلي و دانش بومي خود توانسته است به رده‌هاي بالايي از توليدات علمي، فناوري، زيست‌فناوري، پزشکي، نانو، مهندسي، الکترونيک، دفاعي و بسياري از موضوعات دانش‌بنيان دست پيدا کند؛ حوزه‌هايي که مورد درخواست بسياري از کشورها براي همکاري است. جمهوري اسلامي نيز اين آمادگي را دارد که ضمن توسعه همکاري‌هاي علمي و فناوري، تجربيات و دستاوردهاي خود را به اشتراک بگذارد. در باب تقويت پيوندها؛ توسعه اقتصادي همگاني مستلزم گسترش پيوندها و مسيرهاي ترانزيتي و مواصلاتي در منطقه است. گسترش اين پيوندها صرفا با رعايت حق حاکميت کشورها مي‌تواند به هدف والاي همگرايي اقتصادي نائل آيد. هم اکنون ابتکارات بسيار ارزنده‌اي در سطح اوراسيا در جريان است که توانسته کشورهاي عضو را به يکديگر پيوند داده و زيرساخت‌هاي گسترش تجارت ميان ملل منطقه را فراهم آورد. جمهوري اسلامي ايران همواره حمايت کامل خود از کلان‌پروژه‌هاي موجود نظير گذرگاه شمال-جنوب و پروژه کمربند-راه را اعلام کرده و در اولويت خود قرار داده است. بندر اقيانوسي چابهار و گذرگاه‌هاي چابهار – سرخس نقش بي‌بديل در اتصال کشورهاي محصور در خشکي آسياي مرکزي به درياي عمان و اقيانوس هند را دارد و ما مصمم به تکميل اين مسير ترانزيتي هستيم همچنين با همت متخصصين ايراني و همکاري مشترک ايران و روسيه، تکميل مسير ريلي کريدور شمال-جنوب وارد مرحله اجرايي شده است. بهره‌برداري از اين شاهراه ارتباطي مي‌تواند به ارتقا و ثبات زنجيره‌هاي تامين جهاني کمک کرده و امنيت را براي ملل منطقه به ارمغان آورد. در اين راستا آمادگي داريم همکاري‌هاي لازم را جهت ساماندهي حمل و نقل کالا و مسافر، افزايش دسترسي اعضا به بازارهاي جهاني و هماهنگ‌سازي سياست‌هاي حمل و نقل، به عمل آوريم. ما بر اين باوريم که سازمان همکاري شانگهاي مي‌تواند تسهيل‌گر همکاري کشورهاي عضو براي پيشبرد و توسعه پروژه‌هاي ترانزيتي حاضر و تعريف ابتکارات نوين باشد. همچنين مزيت‌هاي امنيتي و زيرساختي جمهوري اسلامي ايران براي افزايش خطوط انتقال انرژي، مي‌تواند براي اجراي پروژه‌هاي مشترک اقتصادي با تضمين بهره‌وري بالا در اختيار اعضاي محترم شانگهاي قرار گيرد. در باب وحدت: پيوندهاي تاريخي و تمدني ميان کشورهاي عضو سازمان همکاري شانگهاي آرمان‌ها، اهداف و منافع مشترک را به ارمغان آورده و ما را به سوي تعريفي مشترک از امنيت و توسعه رهنمون مي‌کند. مهمترين گام در تقويت وحدت، حفاظت از هنجارهاي مترقي بومي، قاعده‌سازي بر اساس آن هنجارها و ممانعت از غلبه هنجارهاي غربي است تا مفاهيم همکاري‌جويانه از معاني واقعي خود تهي نشوند. بزرگترين ظرفيت ما براي وحدت و صلح‌سازي، ظرفيت تمدني ماست. اينک که اين قاره کهن دوباره سربرآورده بايد با تکيه بر اخلاق، معنويت، عدالت، عقلانيت و احترام به کرامت انساني، بار ديگر تمدن‌ساز گردد. سازمان همکاري‌هاي شانگهاي که نماد اين «خانواده بزرگ تمدني» است اکنون در جايگاهي ايستاده که مي‌تواند، افق‌هاي جديدي از همگرايي منطقه‌اي و همکاري‌هاي امنيت‌ساز را بنا نهد. احترام به ارزش‌ها و مقدسات ملت‌ها يک اصل وحدت بخش است و هرگونه اهانت به ارزش‌ها به‌خصوص اهانت برخي کشورهاي اروپايي به قرآن کريم بيانگر سقوط اخلاقي آن و موجب نفرت‌پراکني و گسترش ناامني است که بايد با نمايش وحدت ملل متمدن، با آن برخورد شود. در باب احترام به حق حاکميت ملت‌ها: چندجانبه‌گرايي در جهان معاصر به معناي تشريک مساعي و هم‌افزايي کشورهاي مستقل براي نيل به خير مشترک است. چنين برداشتي از چندجانبه‌گرايي در تعارض با ائتلاف‌سازي‌هاي امنيتي براي ترويج خشونت و خصومت با ساير کشورها است. چندجانبه‌گرايي واقعي، به نفع ملت‌هاست و نه در خدمت قدرت‌ها. در پرتو احترام به حق حاکميت کشورها و تکيه بر همکاري‌هاي سودمند متقابل، اهداف والاي امنيت و توسعه پايدار قابل تحقق است. دولتي که امروز در چهارم جولاي سالگرد استقلال خود را جشن مي‌گيرد، استقلال بسياري از کشورها را زير پا مي‌گذارد و حق تعيين سرنوشت را از بسياري از ملت‌ها بخصوص ملت بزرگ فلسطين سلب کرده است. هيچ انسان آزاده يا ملت متمدني نيست مگر آنکه دل در گرو آرمان فلسطين و آزادي اين ملت مظلوم داشته باشد. جنايات امروز رژيم صهيونيستي در اردوگاه جنين، يادآور جنايات دردناک اشغال فلسطين در سال ۱۹۴۸ مي‌باشد. رژيم صهيونيستي نماد عيني تجاوز به حق حاکميت ملت‌هاست. جمهوري اسلامي ايران ضمن احترام به حق حاکميت همه ملل مستقل، هرگونه مداخله در امور داخلي کشورها را محکوم مي‌کند و تقويت حاکميت ملي را راه‌حل اصلي مقابله با ناامني و تروريسم مي‌داند. در باب محيط زيست: يکي از مهمترين تهديدهايي که جامعه جهاني را در دوران حاضر تهديد مي‌کند تغييرات آب و هوايي است. تغييرات اقليمي امکان تبديل شدن به تنش‌هاي ژئوپلتيکي را دارد که مي‌تواند کشورها را با بحران‌هاي امنيتي پيچيده دست به گريبان کند. منطقه ما نيز با انواع تهديدهاي زيست‌محيطي نظير کمبود منابع آب و گرمايش هوا و فرسايش خاک مواجه است. ماهيت اين تهديدها به گونه‌اي است که جز در پرتو همکاري‌هاي چندجانبه، درک آسيب‌هاي احتمالي در دراز مدت و تنظيم قواعد و مقررات در چارچوب سازمان‌هاي منطقه‌اي امکان مقابله با آنها وجود ندارد. در همين راستا جمهوري اسلامي ايران بر اين باور است که با ايجاد سازوکارهاي چندجانبه از جمله تشکيل کارگروه‌هاي مشترک براي مديريت و توزيع عادلانه منابع آبي، مي‌توان مانع از تبديل شدن اينگونه چالش‌ها به تنش شد. جناب آقاي رئيس، همکاران عزيز، در پايان ضمن تشکر مجدد از نخست وزير محترم هند بابت ميزباني و ساير دست‌اندرکاران جهت برگزاري موفق اين نشست مهم، رياست جديد سازمان به جمهوري قزاقستان را تبريک مي‌گويم و موفقيت اين نشست ارزشمند را در دستيابي به اهداف بزرگ آن آرزومندم.
