پژوهشگران آمریکایی در بررسی جدید خود نشان دادهاند که شیر مادرانی که زندگی سنتی دارند، میتواند ایمنی بالاتری را نسبت به بیماریهای آلرژیک در نوزادان ایجاد کند.
به گزارش صبح اقتصاد و به نقل از فلوریدا نیوز تایمز، بیماریهای “آتوپیک”(Atopic) که اگزما، “رینیت آلرژیک”(Allergic rhinitis) و حساسیت غذایی را شامل میشوند، با حساسیتهای ناشی از ذرات هوا یا مواد غذایی مانند بادام زمینی، شیر، سویا، صدف یا گندم ارتباط نزدیکی دارند. تا اوایل قرن بیستم، تصور بر این بود که آلرژی، یک بیماری نادر است اما از نیمه دوم قرن بیستم، شیوع آلرژی در جوامع غربی افزایش یافت. برای نمونه، “آکادمی آلرژی و ایمونولوژی بالینی اروپا”(EAACI) تخمین میزند که نیمی از جمعیت اروپا تا سال ۲۰۲۵، آلرژی خواهند داشت. یک نظرسنجی که در سال ۲۰۲۰ انجام شده است، نشان میدهد که تقریبا ۱۰۰ میلیون آمریکایی از همه سنین، آلرژی دارند.
چه چیزی باعث افزایش آلرژی است؟ چندین عامل مربوط به سبک زندگی و خطرات محیطی، در این رابطه مطرح شدهاند. این عوامل، مواردی از جمله افزایش مصرف آنتیبیوتیکها، مواد شوینده، صابون ضدعفونیکننده، زایمان به صورت سزارین و همچنین، افزایش فرش و مبلمان در خانه و افزایش دما را شامل میشوند. یکی دیگر از عوامل احتمالی، کاهش زمان بازی کودکان در بیرون خانه است که به فعالیت بدنی کمتر، شاخص توده بدنی بالاتر، کاهش قرار گرفتن در معرض باکتریها و افزایش قرار گرفتن در معرض آلرژنهای داخلی منجر میشود.
سبک زندگی سنتی
دکتر “کرسی جاروینن سپو”(Kirsi Järvinen-Seppo)، استاد “دانشگاه راچستر”(University of Rochester) آمریکا گفت: پژوهشی که روی کشاورزان سنتی اروپا و آمریکای شمالی انجام شد، به نمونه دیگری از عوامل خطر در سبک زندگی اشاره کرده است. این نمونه، کاهش مواردی مانند مصرف شیر غیر پاستوریزه مزرعهای، خانوادههای بزرگ، قرار گرفتن در معرض حیوانات مزرعه و اصطبل و حمل و نقل با اسب را در بر دارد.
وی افزود: این سبک زندگی، روزگاری در سراسر جهان رایج بود اما اکنون در کشورهای غربی، به جوامع خاصی محدود شده است. آلرژیها در این جوامع، کمتر رایج هستند و این نشان میدهد که شاید سبک زندگی سنتی بتواند یک عامل محافظتی در برابر پیشروی بیماریهای آتوپیک باشد.
جاروینن سپو و همکارانش در این پژوهش، شواهدی یافتهاند که نشان میدهد اثر زندگی در مزرعه که میتواند به محافظت در برابر آلرژیها کمک کند، تا اندازهای به واسطه شیر مادر به نوزاد منتقل میشود.
“جولی تاکار”(Juilee Thakar)، استاد دانشگاه راچستر و از پژوهشگران این پروژه گفت: ما در این پژوهش نشان دادهایم که شیر مادران یک گروه مسیحی قدیمی موسوم به “منونیت” (Mennonite)، تراکم بالاتری از پادتن “ایمونوگلوبولین اِی”(IgA) و سیتوکینهای ویژه را در بر دارد. این سیتوکینها، سیگنالدهی پروتئینهایی را بر عهده دارند که برای تنظیم سیستم ایمنی، مهم هستند.
جاروینن سپو گفت: پژوهش ما نخستین پژوهشی است که میزان پادتنها، سیتوکینها، “الیگوساکاریدهای”(Oligosaccharides) شیر مادر، متابولیتها و میکروبیوتای مهم شیر مادر را میان زنان یک جامعه بسیار سنتی و زنان ساکن یک شهر مجاور مورد بررسی قرار میدهد. نتایج پژوهش ما نشان میدهد که زنان ساکن این مزارع سنتی به واسطه تماس بلندمدت با حیوانات مزرعه و مواد غذایی مانند شیر و تخممرغ غیر پاستوریزه مزرعه، ایمنی ایجاد میکنند. همچنین نتایج پژوهش نشان میدهد که نوزادان میتوانند ایمنی در برابر بیماریهای آلرژیک را از شیر مادر خود به دست بیاورند.
“منونیتها”، گروهی از مسیحیان هستند که در مزارع سنتی تک خانوادهای و با کمترین میزان فناوریهای جدید زندگی میکنند.
جاروینن سپو و همکارانش، نمونه شیر ۵۲ مادر منونیت را که سن نوزادان آنها بین دو هفته تا شش ماه بود، جمعآوری کردند و به مقایسه آن با شیر ۲۹ مادر دیگر پرداختند که سبک زندگی جدیدی داشتند و در شهر مجاور روچستر ساکن بودند. آنها با استفاده از پرسشنامه و تماس تلفنی، از مادران در مورد سبک زندگی و محیط زندگی آنها سوال کردند. همچنین از مادران پرسیدند که آیا نشانههای مربوط به بیماریهای آتوپیک در آنها و فرزندانشان وجود دارد یا خیر.
پژوهشگران، غلظت شیر و فعالیت پادتن ایمونوگلوبولین اِی، الیگوساکاریدها، سیتوکینها و متابولیتهای اسیدهای چرب را اندازهگیری کردند. آنها از توالییابی ژن آرانای ریبوزومال استفاده کردند تا نوع باکتری را که به واسطه شیر مادر به نوزاد منتقل میشود، تشخیص دهند.
همان طور که انتظار میرفت، گزارش مادران منونیت نشان داد که آنها بیشتر در معرض حیوانات مزرعه، سگها و شیر مزرعهای غیر پاستوریزه هستند، بیشتر در خانه زایمان میکنند، به ندرت از سفیدکننده برای تمیز کردن خانه استفاده میکنند و کمتر در معرض آنتیبیوتیکها و آفتکشها قرار میگیرند. نکته مهم این است که میزان بیماریهای آتوپیک در این گروه از مادران و نوزادان آنها کمتر بود.
میکروبها و متابولیتهای مفید شیر مادر
پژوهشگران در این پروژه نشان دادهاند که شیر مادران منونیت، میزان بالاتری از پادتنهای IgA1 و IgA2 در خود دارد که در برابر بادام زمینی، تخم مرغ، کنه گرد و غبار و باکتری “اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﮐﻮک اﮐﻮﺋﯽ”(Streptococcus equii) مقاومت نشان میدهند. شیر مادران منونیت، میکروبهای شیر و تراکم بالاتری از الیگوساکاریدهای ویژه و اسیدهای چرب را در بر داشت.
دکتر “آنتی سپو”(Antti Seppo)، از پژوهشگران این پروژه گفت: یافتههای پژوهش ما نشان میدهد که شیر مادران منونیت، سطح بالاتری از پادتنها، میکروبها و متابولیتهای مفید را در خود جای داده است که به برنامهریزی تولید میکروبیوتای روده و سیستم ایمنی نوزادان آنها کمک میکند. این فرآیند میتواند از نوزادان در برابر بیماریهای آلرژیک محافظت کند. این موضوع بسیار مهمی است زیرا میتواند توضیح دهد که چرا بیماریهای آتوپیک در حال حاضر در جوامع غربی در حال گسترش هستند. شاید روزی این بینشها به پیشگیری از بروز چنین بیماریهایی و کاهش آنها کمک کنند.
این پژوهش، در “Frontiers in Immunology” به چاپ رسید.