به این دیوار تکیه نکنید

به گزارش واحد اجتماعی خبرگزاری صبح اقتصاد فروشنده که تلاش می‌کرد تا خودرو خود را سریعتر بفروشد، گفت: اگر قصد خرید داری، کمی بیعانه واریز کن. مردم میانسال هم از ترس اینکه خودروی ارازن قیمت و زیربازاری که گیرش آمده را از دست ندهد، ۵۰۰ میلیون ریال بیعانه واریز کرد و قرار شد بعدازظهر همان روز تماس بگیرد تا خودرو را از نزدیک دیده و بقیه پول را واریز کند و سند را به نامش بزند اما هر چه تماس گرفت، کسی پاسخگو نبود؛ فهمید که چه کلاهی سرش رفته، به پلیس فتا مراجعه کرد و ادامه ماجرا.

فردی هم با مشاهده آگهی فروش تجهیزات کشاورزی در سایت دیوار، با آگهی‌دهنده تماس گرفت و پس از توافق، بیش از هفت میلیارد ریال به حساب او واریز کرد اما پس از پرداخت وجه، فروشنده از پاسخگویی خودداری کرده و ارتباط خود را به‌طور کامل قطع کرد.

متاسفانه این سایت‌ها به پناهگاهی امن برای سارقان تبدیل شده‌اند؛ سارقان منزل، خودرو، تلفن‌های همراه و هرآنچه که به سرقت می‌رود. دزدها، اقلام سرقتی را زیر قیمت بازار در این سایت‌ها تبلیغ می‌کنند و گاهی با گرفتن بیعانه، دیگر تماس‌ها را پاسخ نمی‌هند و در نهایت مال سرقتی را می‌فروشند. در پرونده‌ای، سارق جوانی با زورگیری، تلفن همراه شهروندان را سرقت می‌کرد و بعد گوشی‌های سرقتی را با قیمتی اندک در سایت دیوار می‌فروخت.

گاهی سارقان برای اینکه ردپایی از پولشویی خود به‌جا نگذارند، پول‌های سرقتی را تبدیل به اجناس گران قیمت می‌کنند؛ یعنی سراغ سایت‌های دیوار و شیپور رفته و با خرید اقلام با قیمت‌های بالا برای فروشندگان و آگهی‌دهندگان دردسر درست می‌کنند.

قیمت زیر بازار، دریافت بیعانه، قطع ارتباط

سایت دیوار و شیپور، بستری مناسبی برای خرید اقلام مورد نیاز است؛ به‌ویژه در کلان‌شهرها بهترین ابزار ارتباطی بین خریدار و فروشنده است تا بدون اتلاف وقت در ترافیک‌های سنگین، کالای مورد نیاز خود را خریداری کرد اما در همین بستر کارآمد، انواع کلاهبرداری وجود دارد که با کمی اطلاع و آگاهی می‌توان اهداف شیادان را ناکام کرد.

بیشتر شیادان فضای مجازی به ویژه در سایت‌های دیوار و شیپور، عکس‌های شیک و جذاب از وسایل مختلف می‌گذارند؛ به عنوان مثال عکس با کیفیتی از یک خودرو با مشخصات کامل می‌گذارند و می‌نویسند: موتور سالم، وضعیت شاسی‌ها سالم و پلمپ، بدنه سالم و بی‌خط و خش و سایر مشخصات و اما قیمت باورنکردنی؛ زیر قیمت بازار؛ همین کافی است تا تلفن را برداشته و با فروشنده تماس بگیرید.
فروشنده بیعانه می‌خواهد و می‌گوید: یک مشتری از شهرستان ماشین را می‌خواهد اگر شما خریدارید، بیعانه دهید تا خودرو را برای شما نگه دارم. شما هم برای اینکه ماشین را از دست ندهید بیعانه را واریز می‌کنید و دیگر پاسخی از سوی فروشنده دریافت نمی‌کنید. به همین راحتی در معرض یک کلاهبرداری قرار می‌گیرید.البته شیادان گاهی به صورت گروهی کار می‌کنند؛ آن‌ها با سیم‌کارت‌های متعدد یا حساب‌ بانکی اجاره‌ای با درج آگاهی در این سایت‌ها اقدام به کلاهبرداری می‌کنند. نکته مهم برای اینکه در معرض کلاهبرداری قرار نگیریم این است که پیش از دیدن و کسب اطمینان از اصالت کالا، باید از پرداخت هرگونه مبالغ با عنوان بیعانه به فروشندگان خودداری کنیم.

چگونه سرمان کلاه نرود؟

سرهنگ «رامین پاشایی» رئیس مرکز امداد و فوریت‌های سایبری پلیس فتا درباره کلاهبرداری در این سایت‌ها به  می‌گوید: در اینگونه سایت‌ها برخی کلاهبرداری‌ها متوجه خریداران و برخی هم متوجه آگهی‌دهندگان و متقضایان است.
تقریبا به عمر ایجاد این سکو و بستر، کلاهبرداری از آن آغاز شده؛ شایع‌ترین کلاهبرداری، درج آگهی‌های دروغین است که شامل انواع آگهی‌ها می‌شود؛ از اجناس منزل گرفته تا ارائه خدمات اقامتی و مسافرتی. همه این آگهی‌ها زیرقیمت بازار و نرخ متعارف درج می‌شود و متاسفانه پرداخت بیعانه آفتی است که امنیت مالی هموطنان و سفارش‌دهندگان و مراجعه‌کنندگان به این پلتفرم واسط را تهدید می‌کند. بعد از اینکه بیعانه پرداخت می‌شود، طرف مقابل به عنوان فروشنده ارتباط خود را با شما قطع می‌کند.

وی ادامه می‌دهد: در مواردی یک کالای اصل تبلیغ می‌شود اما آنچه به دست شما می‌رسد چیزی است که ارتباطی با آن کالای مورد نظر شما ندارد یا خیلی بی‌کفیت است.

رئیس مرکز امداد و فوریت‌های سایبری پلیس فتا، به فروش اقلام ممنوعه در این پلتفرم اشاره می‌کند: برخی آگهی‌ها به دور از چشم مدیران این پلفترم در سایت درج می‌شود؛ مانند فروش مشروبات الکلی که به عناوین دیگر درج می‌کنند؛ تبلیغاتی که عرف نیست؛ بلافاصله آنها را اطلاع داده و حذف می‌شوند.

آیا فروشندگان دیوار و شیپور هم در خطرند؟

سرهنگ پاشایی به تهدیدهایی اشاره کرد که گریبان فروشندگان اینگونه سایت‌ها را می‌گیرد. خریداران با سرقت وجوهات مختلف از حساب مالباختگان، اقدام به کلاهبرداری می‌کنند. برای اینکه ردپای پولشویی خود را کم‌رنگ کنند؛ به آگاهی‌دهنده پیام می‌دهند تا پولی برای آن‌ها واریز کنند در حالی که یک پول سرقتی را به حساب فروشنده انتقال داده‌اند؛ بعد آن کالای مورد نظر خود را دریافت می‌کنند. بعد از شکوایه قضایی، چون پول به حساب این فروشنده رفته، یک پرونده قضائی تشکیل می‌شود.

وی به فروشندگان سایت‌های دیوار و شیپور توصیه می‌کند: در هنگام واگذاری اجناس به‌ویژه اقلام با قیمت بالا مانند صوتی و تصویری و حتی طلا، حتما هویت فردی که برای آنها پول واریز می‌کنند را با رسیدی که پرداخت انجام می‌شود، شماره ملی و شماره حساب چک کنند تا مطابقت داشته باشد و بعد کالا را ارسال کنند؛ این در حالی است افرادی که قصد سرقت و کلاهبرداری دارند، تمایلی به مراجعه حضوری نداشته و می‌خواهند با پیک اجناس را ارسال کنند.

گرفتن بیعانه، نخستین و رایج‌ترین راه کلاهبرداری

رئیس مرکز امداد و فوریت‌های سایبری پلیس فتا، نخستین مرحله ورود به پروسه کلاهبرداری در این گونه سایت‌ها را پرداخت بیعانه بیان می‌کند و می‌گوید: خریداران باید حتما کالا را رویت کنند یا چنانچه قصد دارند کالا به دست آن‌ها غیرحضوری ارسال شود، از سرویس‌های مجازی که سایت دیوار در نظر گرفته است، استفاده کنند.
«به‌تازگی یک نوع تائیدیه مبنی بر تائید هویت آگهی‌دهنده در این سایت طراحی شده است. تا زمانی که بیعانه پرداخت نکنید، فرایند کلاهبرداری اتفاق نیفتاده؛ از سوی دیگر مسئولان سایت‌ها نیز با توجه به سامانه‌هایی که در اختیارشان قرار می‌گیرد باید نهایت تلاش خود را برای افزایش امنیت اپلیکیشیون با توجه به استقبال عمومی هموطنان انجام دهند.»

هشدار همیشه آگاهی می‌آورد و این آگاهی به کسب دانش منجر شده و میزان آسیب‌ها را کاهش می‌دهد؛ باید به دنیای مجازی و فناوری نفوذ کرد اما با چراغ روشن تا به بیراهه نروی و در پرتگاه سقوط نکنی؛ همه امکانات و فناوری‌ها موثر و کارآمدند به شرط داشتن آگاهی در سایه کسب دانش.