برنده جایزه نوبل ادبیات سال ۲۰۱۷ روز پنجشنبه ۱۳ مهر (۵ اکتبر) با رای ۱۸ عضو فرهنگستان سوئدی معرفی خواهد شد. برنده نوبل باید بیش از نیمی از آرای اعضای فرهنگستان را از آن خود کند تا دستش به معتبرترین جایزه دنیای ادبیات برسد. در فرایند انتخاب بیش از ۳۵۰ گزینه که از سوی کارشناسان ادبی و برندگان پیشین نوبل پیشنهاد شده‌اند، مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و در نهایت بنا به وصیت آلفرد نوبل جایزه به فردی می‌رسد که در زمینه ادبیات برجسته‌ترین اثر را در جهتی آرمانی خلق کرده است.

از سال ۱۹۰۱ به این سو ۱۱۳ چهره ادبی دستشان به جایزه نوبل ادبیات رسیده است که در میان آن‌ها نام ۱۴ زن دیده می‌شود.

نوبل ادبیات سال گذشته در کمال ناباوری به باب دیلن خواننده و ترانه‌سرای سرشناس آمریکایی اهدا شد. او تا مدتی از اظهارنظر و پذیرفتن جایزه امتناع می‌کرد تا جایی که یکی از اعضای فرهنگستان او را «گستاخ و متکبر» خواند. هر چند که پس از پذیرفتن جایزه نیز در مراسم اهدای آن شرکت نکرد و در عوض چهار ماه بعد در مراسمی خصوصی جایزه را دریافت کرد. او حتی ارائه سخنرانی نوبل را که برای دریافت جایزه نقدی لازم است، تا لحظات آخر مهلت زمانی به تاخیر انداخت و متهم شد که حتی زحمت نوشتن متن سخنرانی را نیز به خود نداده و بخش‌های عمده‌ای از آن را از وبسایت «اسپارک‌نوتز» وام گرفته است.

فرهنگستان سوئدی دیلن را برای «خلق عبارات شاعرانه نوین در سنت شگرف ترانه‌سرایی آمریکایی» سزاوار دریافت نوبل دانست.

امسال در گمانه‌زنی‌های دریافت نوبل ادبیات نام‌های بسیاری از جرج‌ آرآر مارتین خالق «بازی تاج و تخت» تا کانیه وست خواننده جنجالی آمریکایی دیده می‌شود اما به باور کارشناسان فرهنگستان سوئدی دنبال گزینه‌های شاخص‌تری است. در پیش‌بینی‌های امسال نگوگی وا تیونگو نویسنده کنیایی گزینه نخست و شانس اصلی دریافت جایزه است و پس از او با اختلاف اندکی هاروکی موراکامی ژاپنی قرار دارد که در چند سال گذشته همواره از بخت‌های اصلی نوبل شمرده شده است.

آخرین سیاه‌پوستی که دستش به نوبل ادبیات رسید، تونی موریسون آمریکایی بود که در سال ۱۹۹۳ برنده این جایزه شد. تاریخ اهدای نوبل ادبیات به یک نویسنده سیاه‌پوست آفریقایی هفت سال پیش از آن بود که نوبل ادبیات به ووله سوینکا نویسنده و شاعر اهل نیجریه اهدا شد. با این تفاسیر باز هم شانس نگوگی وا تیونگو برای دریافت نوبل ادبیات بیشتر می‌شود.

به غیر از این دو چهره‌ که شانس‌های اصلی دریافت نوبل هستند نباید از مارگارت اتوود نویسنده سرشناس کانادایی هم غافل شد. او خالق رمان «سرگذشت ندیمه» است که اخیرا سریالی با اقتباس از آن در مراسم جوایز امی خوش درخشید و بیشتر جوایز را از آن خود کرد. او برنده جوایز معتبر ادبی بسیاری از جمله جایزه بوکر و جایزه آرتور سی کلارک است و تنها نوبل ادبیات را در کارنامه کم دارد.

دیگر آسیایی حاضر در میان شانس‌های دریافت جایزه نوبل ادبیات کو اون شاعر اهل کره جنوبی است. البته باید در نظر داشت که در میان برندگان نوبل ادبیات تعداد شاعران بسیار کمتر از نویسندگان است و تا کنون ۷۷ نوبل ادبیات به نویسندگان اهدا شده است.

البته فرهنگستان سوئدی که مسئولیت انتخاب برنده نوبل را برعهده دارد، چندان باب میل کارشناس و علاقه‌مندان ادبیات عمل نمی‌کند و حداقل در دو دوره گذشته مخاطبان را غافلگیر کرده است.

از دیگر افرادی که نامشان در فهرست شانس‌های دریافت نوبل ادبیات به چشم می‌خورد می‌توان به عاموس عوز نویسنده اسرائیلی، کلادیو مگریس نویسنده و مترجم ایتالیایی و خاویر ماریاس رمان نویس اسپانیایی اشاره کرد.

تمام این گمانه‌زنی‌ها فردا، پنجشنبه ۱۳ مهر با اعلام نام برنده نوبل ادبیات به پایان خواهد رسید.