همسایگان در خط مقدم صلح و امنیت منطقه‌ای
به گزارش واحد سیاسی خبرگزاری صبح اقتصاد در کمتر از سه ماه از سفر سران دولت و ارتش پاکستان به تهران، اکنون همسایه شرقی خود را برای میزبانی از هیات بلندپایه کشورمان به ریاست رئیس جمهوری اسلامی ایران آماده می کند.
این بازدید در حالی انجام می شود که پاکستانی‌ها تا کمتر از ۱۲ روز دیگر یعنی در ۱۴ اوت، سالروز تشکیل کشور خود را جشن می گیرند. ایران اولین کشوری بود که تاسیس کشور جدید در همسایگی شرق خود در ۱۹۴۷ میلادی را به رسمیت شناخت و پاکستان نیز اولین کشوری بود که پس از پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن ۱۳۵۷ نظام جمهوری اسلامی ایران را به رسمیت شناخت.
پیام های این بازدید را می توان در نقشه جدید تعاملات منطقه‌ای با محوریت تهران و اسلام‌آباد، دیپلماسی همسایگی، افزایش سطح همکاری‌های اقتصادی، پاسخ مشترک به تهدیدات و همفکری برای کمک به حل مسائل جهان اسلام که در راس آن فلسطین و مقابله با تجاوزات رژیم صهیونیستی قرار دارد، تفسیر کرد.
در زمانی که منطقه جنوب آسیا و خاورمیانه درگیر بحران‌های امنیتی، تهدیدات خارجی و بازی‌های قدرت‌های جهانی است، تهران و اسلام‌آباد با عزم راسخ و رویکردی همگرا، در حال بازطراحی نقشه‌ی جدیدی از همکاری‌های منطقه‌ای هستند.
سفر فعلی رئیس دولت چهاردهم به پاکستان، تنها چند ماه پس از سفر نخست‌وزیر و فرمانده ارتش پاکستان به تهران، و همچنین به فاصله کوتاهی پس از تجاوز رژیم صهیونسیتی به خاک ایران و جنگ ۱۲ روزه تحمیلی، پیامی روشن به منطقه و جهان دارد: همسایگان اجازه نمی‌دهند خلأهای دیپلماتیک، فرصتی برای مداخله‌جویان خارجی فراهم آورد.
در چنین شرایطی، تمرکز دو کشور بر همکاری منطقه‌ای نه فقط واکنشی به بحران‌ها، بلکه نوعی ابتکار برای بازتعریف ترتیبات امنیتی و سیاسی در جنوب و غرب آسیاست. این تلاش، می‌تواند نمونه‌ای الهام‌بخش برای دیگر کشورهای اسلامی و آسیایی باشد که به‌دنبال استقلال راهبردی از محورهای غرب‌محور هستند.
گفت‌وگوی استراتژیک تا اتحاد عملیاتی
در جهان پرآشوب امروز که امنیت به کالایی استراتژیک بدل شده است، تنها کشورهایی در معادلات آینده جایگاه دارند که بتوانند با هوشمندی روابط منطقه‌ای خود را در چارچوب یک راهبرد منسجم توسعه دهند. ایران و پاکستان، دو کشور بزرگ و پرجمعیت در جنوب و غرب آسیا، اکنون به مرحله‌ای از تعامل رسیده‌اند که می‌توان از آن به‌عنوان یک «اتحاد استراتژیک در حال شکل‌گیری» یاد کرد.
این اتحاد نه‌تنها بر پایه‌ی قرابت‌های فرهنگی و دینی، بلکه در واکنش به چالش‌های مشترک امنیتی و تهدیدات خارجی، ماهیتی عملیاتی یافته است.
این اتحاد در حال تبدیل شدن به یک محور تأثیرگذار در نظم نوین منطقه‌ای است، نظمی که دیگر اجازه نخواهد داد کشورهای بیرون از منطقه با استفاده از اختلافات مرزی یا قومی، کشورهای همسایه را به رویارویی بکشند. بلوغ سیاسی تهران و اسلام‌آباد در حفظ این اتحاد، الگویی کم‌نظیر برای مقاومت در برابر سیاست‌های تفرقه‌افکنانه است.
سفرهای پی‌درپی، دیپلماسی مداوم
در سال گذشته و به‌ویژه پس از آغاز تجاوزات رژیم صهیونیستی به خاک ایران و افزایش تنش‌های شبه قاره، شاهد رایزنی‌های مستمر مقام های عالی‌رتبه ایران و پاکستان بودیم. سفر نخست وزیر و فرمانده ارتش پاکستان به تهران، آن هم در بحبوحه تحولات پیچیده مرزی و منطقه‌ای، گواهی بر جایگاه ویژه ایران در نگاه اسلام‌آباد است.
اکنون، سفر رئیس‌جمهوری ایران به پاکستان در فاصله‌ای کوتاه از آن دیدارها و همچنین پس از جنگ تحمیلی ۱۲ روزه رژیم صهیونسیتی علیه این مرز و بوم، پیامی روشن دارد: تعاملات در سطح عالی، نه نمادین، بلکه مبتنی بر یک راهبرد مشترک برای صلح پایدار، توسعه اقتصادی و مقابله با تهدیدات مشترک است.
تداوم این سفرها و گفت‌وگوهای سطح بالا، نشان می‌دهد که دو کشور به‌جای مدیریت بحران پس از وقوع آن، در حال طراحی سازوکارهای پیشگیرانه برای حل چالش‌ها هستند. چنین دیپلماسی پیش‌دستانه، دقیقاً همان رویکردی است که ثبات بلندمدت را برای منطقه تضمین می‌کند.
پاسخ به چالش‌های امنیتی؛ از دیپلماسی تا اقدام مشترک
از تهدیدات فرامرزی گرفته تا مداخله‌جویی بازیگران خارجی، ایران و پاکستان طی سالیان اخیر بارها هدف عملیات نیابتی و خرابکارانه قرار گرفته‌اند. این اقدامات، که اغلب با پوشش‌های قومی، فرقه‌ای یا به بهانه مبارزه با تروریسم انجام می‌شود، در واقع بخشی از پروژه بی‌ثبات‌سازی منطقه است.
در مواجهه با این تهدیدات، دو کشور مسیر تعامل، تبادل اطلاعات امنیتی و اقدامات مشترک در مرزها را در پیش گرفته‌اند. گفت‌وگوهای مداوم میان فرماندهان نظامی، وزیران خارجه و نهادهای اطلاعاتی دو کشور، اکنون به الگوی موفقی برای همکاری منطقه‌ای در حوزه امنیت بدل شده است.
در ماجرای اخیر و تجاوز آشکار به خاک یک کشور دیگر – که مصداق بارز نقض حاکمیت ملی و قوانین بین‌المللی است – موضع‌گیری هم‌راستای تهران و اسلام‌آباد، اهمیت حفظ مرزهای مشروع و مقابله با هرگونه تجاوز را به روشنی برجسته کرد.
تجاوز، در هر شکلی که باشد، تجاوز است. هیچ استدلال، تاکتیک یا بهانه‌ای نمی‌تواند اصل این اقدام غیرقانونی را پنهان کند. ایران و پاکستان در این زمینه با صدایی واحد اعلام کردند که در برابر هرگونه بی‌ثبات‌سازی منطقه‌ای، سکوت نخواهند کرد.
هم‌افزایی امنیتی میان تهران و اسلام‌آباد، می‌تواند الگوی جدیدی برای سایر کشورهای در معرض تهدیدات فرامرزی باشد؛ الگویی که نشان می‌دهد امنیت منطقه نه با حضور نیروهای بیگانه، بلکه با اتحاد میان دولت‌های مشروع و همسایگان واقعی تأمین می‌شود.
صلح‌خواهی فعال، دیپلماسی دولت چهاردهم
یکی از مؤلفه‌های برجسته دولت چهاردهم، پیگیری فعال دیپلماسی همسایگی به‌عنوان راهبردی پایدار برای تأمین منافع ملی است. دولت دکتر پزشکیان، با تکیه بر اصول عزت، حکمت و مصلحت، در تلاش است تا تنش‌زدایی با همسایگان را به فرصت‌هایی برای همکاری منطقه‌ای بدل سازد.
تمجید مقام‌های پاکستانی از رویکرد صلح‌جویانه ایران در ماه‌های اخیر، نشان‌دهنده اعتبار فزاینده دیپلماسی منطقه‌ای تهران در بین همسایگان است. این اعتبار، در بزنگاه‌هایی نظیر تنش‌های مرزی، بحران کشمیر، یا درگیری‌های خاورمیانه، به‌وضوح به سود دو ملت عمل کرده است.
چنین رویکردی از سوی تهران، توانسته است ایران را در میانه آشوب‌های منطقه‌ای به عنوان کشوری قابل اعتماد، ثبات‌ساز و پیش‌برنده صلح معرفی کند؛ جایگاهی که بسیاری از قدرت‌های جهانی با صرف میلیاردها دلار تبلیغاتی نیز نتوانسته‌اند به آن دست یابند.
سفر پزشکیان به پاکستان؛ گامی در مسیر تثبیت اتحاد راهبردی
دیدار پیش روی رئیس جمهوری ایران از اسلام‌آباد، فراتر از یک سفر دیپلماتیک معمولی است. این دیدار، نشانه‌ای از عزم دو کشور برای گسترش همکاری‌های اقتصادی، سیاسی و امنیتی در دوره‌ای حساس از تاریخ منطقه‌ای است.
این سفر پیامی روشن به قدرت‌های فرامنطقه‌ای دارد: خلأ قدرت در منطقه باقی نمی‌ماند. کشورهای همسایه با افزایش سطح همکاری، اجازه نخواهند داد دشمنان صلح و ثبات، از تنش‌ها بهره‌برداری کنند.
با توجه به شرایط جهانی و صف‌بندی‌های نوظهور بین‌المللی، این سفر می‌تواند به یکی از مهم‌ترین رویدادهای دیپلماتیک سال در سطح منطقه‌ای تبدیل و زمینه‌ساز اجلاس‌های چندجانبه با محوریت همسایگان و کشورهای اسلامی شود.
۱۰ میلیارد دلار تجارت؛ هدفی واقعی و قابل دستیابی
از دیگر محورهای کلیدی این روابط، توسعه همکاری‌های اقتصادی و رساندن حجم تجارت دوجانبه به مرز ۱۰ میلیارد دلار در سال است. این هدف، که در گفت‌وگوهای دو کشور بارها تأکید شده، اکنون با رویکرد مثبت دولت چهاردهم و توجه ویژه پاکستان به بازارهای منطقه‌ای، بیش از هر زمان دیگری قابل تحقق است.
ایران و پاکستان می‌توانند با رفع موانع بانکی، توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل، و تسهیل فرآیندهای گمرکی، تجارت دوجانبه را به موتور محرکه‌ای برای توسعه منطقه‌ای بدل کنند.
همچنین همکاری در زمینه‌های انرژی، کشاورزی، فناوری و گردشگری می‌تواند چشم‌انداز همکاری‌های اقتصادی را از تجارت سنتی فراتر برده و یک شبکه اقتصادی یکپارچه میان دو کشور را در بلندمدت شکل دهد.
هم‌صدایی در پرونده هسته‌ای؛ حمایت صریح از حق ایران
جمهوری اسلامی ایران، به عنوان یک کشور مستقل و عضو معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT)، حق دارد برنامه‌های صلح‌آمیز هسته‌ای خود را بدون فشارهای سیاسی خارجی پیش ببرد. حمایت صریح پاکستان – به‌عنوان تنها قدرت هسته‌ای جهان اسلام – از برنامه‌های صلح‌آمیز ایران، موضعی راهبردی و مهم در روابط دوجانبه است.
اسلام‌آباد در سال‌های اخیر همواره تأکید داشته که برنامه‌های هسته‌ای ایران تهدیدی برای منطقه نیست، و هرگونه فشار یکجانبه یا تحریم غیرقانونی علیه تهران، محکوم است.
این موضع‌گیری، نه‌تنها به ایران مشروعیت می‌بخشد، بلکه پیامی قاطع به جبهه غرب است: جهان اسلام در برابر استانداردهای دوگانه می‌ایستد.
این هم‌راستایی تهران و اسلام‌آباد در حمایت از حق هسته‌ای ایران می‌تواند به‌عنوان پایه‌ای برای شکل‌گیری یک جبهه متحد کشورهای مستقل در برابر رویکردهای مداخله‌گرایانه غربی در مجامع بین‌المللی عمل کند.
اسلام‌آباد و تهران؛ در لحظات دشوار کنار هم
در دو درگیری بزرگ اخیر – یکی در جنوب آسیا و دیگری در خاورمیانه – تهران و اسلام‌آباد نشان دادند که روابطشان فراتر از محاسبات ژئوپلیتیکی و لحظه‌ای است. هر دو کشور در برابر تجاوز، خشونت، و اقدامات یکجانبه مواضعی همسو و اصولی اتخاذ کردند.
در روزهایی که برخی کشورهای منطقه ترجیح دادند در مقابل جنایات جنگی سکوت پیشه کنند، تهران و اسلام‌آباد در کنار یکدیگر، پایان خشونت، بازگشت به گفت‌وگو و احترام به حقوق ملت‌ها را خواستار شدند.
چنین رفتارهایی، افکار عمومی در دو کشور را نیز به‌سمت درک عمیق‌تری از همگرایی استراتژیک سوق داده، به‌گونه‌ای که هم‌اکنون نگاه ملت‌ها نیز همسو با نگاه دولت‌ها در مسیر اتحاد و همیاری قرار گرفته است.
اتحاد برای آینده‌ای باثبات
در شرایطی که منطقه با تهدیدات روزافزون مواجه است، اتحاد راهبردی ایران و پاکستان می‌تواند الگوی موفقی برای همکاری سایر کشورهای منطقه باشد. همگرایی تهران و اسلام‌آباد، هم در حوزه امنیت و هم در عرصه اقتصاد و دیپلماسی، نشان داده که با حسن‌نیت و عزم راسخ، می‌توان آینده‌ای باثبات‌تر برای منطقه ترسیم کرد.
سفر پیش‌روی دکتر پزشکیان به پاکستان، فرصتی مهم برای تقویت بیش از پیش این اتحاد تاریخی و راهبردی است. گفت‌وگوهای پیش‌بینی شده در این سفر می‌تواند زمینه‌ساز تحولات مهمی در عرصه سیاست منطقه‌ای و همکاری‌های چندجانبه باشد.
این سفر نه فقط نقطه‌عطفی در روابط دوجانبه خواهد بود، بلکه ممکن است آغازگر ابتکارهای نوینی برای تشکیل پیمان‌های منطقه‌ای با محوریت همسایگان باشد؛ پیمان‌هایی که بر پایه احترام متقابل، منافع مشترک و رد صریح هرگونه مداخله خارجی استوار خواهند بود.
- منبع خبر : ایرنا
