از نهال دوستی تا نقشه ۱۰ میلیارد دلاری؛ صلح، تجارت و اقتدار در مسیر تهران–اسلام‌آباد
به گزارش واحد اقتصادی خبرگزاری صبح اقتصاد رئیس‌جمهوری ایران شنبه هفته جاری بود که در نخستین روز از سفر رسمی خود به پاکستان، وارد لاهور و پس از زیارت آرامگاه علامه محمد اقبال، راهی اسلام‌آباد شد؛ آغاز سفری ۲ روزه که در فرودگاه پایگاه هوایی نورخان اسلام‌آباد، با استقبال رسمی محمد شهباز شریف نخست‌وزیر پاکستان، شلیک ۲۱ گلوله توپ و حضور مقام‌های بلندپایه دو کشور، همراه شد.
آغاز دیپلماسی با چاشنی فرهنگی
ادای احترام رئیس‌جمهوری ایران به آرامگاه اقبال لاهوری در نخستین گام سفر، حامل پیام فرهنگی مهمی بود. اقبال لاهوری، متفکر مسلمان و پل پیوند اندیشه‌های اسلامی در شبه‌قاره، همواره یکی از نقاط اتصال فرهنگی ایران و پاکستان بوده است. این اقدام، دیپلماسی فرهنگی را به عنوان بستری برای تعمیق روابط سیاسی و اقتصادی به‌نمایش گذاشت.
طی همان روز نخست، دیدارهای جداگانه‌ای میان پزشکیان و اعضای هیات همراه با مقام های بلندپایه پاکستانی برگزار شد که در آنها دو طرف بر گسترش همکاری‌های اقتصادی، امنیتی، ترانزیتی و مرزی تاکید کردند و بر لزوم رفع موانع تجاری و ارتقای سطح مبادلات فی‌مابین تصریح شد. در همین راستا، وزیران دفاع و راه جمهوری اسلامی ایران که رئیس‌جمهوری را در این سفر همراهی می‌کردند، با همتایان پاکستانی خود دیدار و درباره همکاری‌های مرزی، امنیتی و حمل‌ونقل گفت‌وگو کردند. توسعه مناطق آزاد مرزی، به‌ویژه در منطقه ریم‌دان-گبد، و تسهیل انتقال زائران از محورهای مورد توجه طرفین در این دیدارها بود.
در این بین وزیران خارجه دو کشور نیز با یکدیگر دیدار و بر تعهد ۲ کشور برای تقویت روابط تهران و اسلام‌آباد، با تمرکز بر گسترش همکاری‌ها برای ثبات منطقه ای، تجارت و همکاری اقتصادی، تأکید کردند.
سید عباس عراقچی و محمد اسحاق‌دار همچنین در مورد افزایش تعامل دوجانبه در زمینه‌های کلیدی مورد علاقه متقابل گفت‌وگو کردند.
سفر پزشکیان به پاکستان در شرایطی صورت گرفت که منطقه با تحولات امنیتی و سیاسی پیچیده‌ای مواجه است؛ از جمله بحران غزه، تحرکات گروه‌های تروریستی در مرزها و فشارهای اقتصادی ناشی از تحریم‌ها. در چنین بستری، پیام تهران و اسلام‌آباد روشن بود: اتحاد کشورهای مسلمان در برابر تهدیدهای مشترک و تلاش برای ایجاد چارچوب‌های مشترک منطقه‌ای.
در همین چارچوب، برخی از سیاستمداران این سفر را زمینه‌ساز شکل‌گیری ائتلاف‌های راهبردی اسلامی نظیر «ناتوی اسلامی» دانستند؛ ایده‌ای که در صورت اجرایی شدن، می‌تواند نقش‌آفرینی کشورهایی همچون ایران و پاکستان را در معادلات امنیتی منطقه ارتقا دهد.
روز دوم؛ استقبال رسمی و دیدارهای کلیدی
روز دوم این سفر (دوشنبه ۱۲ مرداد ۱۴۰۴) آیین استقبال رسمی از رئیس جمهوری ایران در کاخ نخست‌وزیری با حضور گارد افتخار ارتش پاکستان برگزار و بی‌درنگ گفت‌وگوهای دوجانبه آغاز شد.
کاشت نهال دوستی در باغ نخست‌وزیری از حواشی پررنگ‌تر از متن و حضور در آیین رسمی امضای اسناد همکاری از بخش‌های کلیدی برنامه‌های این روز بود.
در همین پیوند همزمان با مراسم رسمی در کاخ نخست‌وزیری، ۱۲ سند همکاری با حضور روسای جمهوری ایران و پاکستان در حوزه‌های تجارت، حمل‌ونقل و ترانزیت، کشاورزی، میراث فرهنگی، علم و فناوری، گردشگری، همکاری مرزی و آموزشی به امضا رسید تـا نقشه راه اقتصادی ۱۰ میلیارد دلاری به‌صورت رسمی تثبیت شود.
از تجارت مرزی تا نقشه ۱۰ میلیارد دلاری
یکی از برجسته‌ترین دستاوردهای این سفر، امضای پنج سند همکاری اقتصادی، تجاری و امنیتی میان دو کشور بود. رئیس‌جمهوری ایران و نخست‌وزیر پاکستان در نشست خبری مشترک خود بر این نکته تأکید کردند که هدف‌گذاری ۱۰ میلیارد دلاری مبادلات تجاری نه‌تنها ممکن، بلکه لازم و ضروری است. این هدف با توسعه تجارت مرزی، ایجاد بازارچه‌های جدید، بهبود زیرساخت‌های مرزی و رفع موانع بانکی و گمرکی در دسترس خواهد بود.
پزشکیان در سخنان خود تأکید کرد که ایران آماده است انرژی مورد نیاز پاکستان را تأمین کند و مسیر همکاری‌ها به‌ویژه در حوزه نفت و گاز، کشاورزی، فناوری و ترانزیت کالا را گسترش دهد. در همین راستا، وزیران نیرو، نفت، کشاورزی و صنعت جمهوری اسلامی نیز دیدارهایی با همتایان پاکستانی خود برگزار کردند که برایند آن، توافق‌هایی برای توسعه زیرساخت‌های انتقال برق، گسترش بازارهای صادراتی ایران و افزایش سطح مبادلات خدمات فنی و مهندسی بود.
هم‌افزایی در مسیر صلح و ثبات منطقه‌ای
بخش مهمی از رایزنی‌های تهران–اسلام‌آباد در این سفر به همکاری‌های امنیتی و منطقه‌ای اختصاص داشت. در گفت‌وگو با فرمانده ارتش پاکستان، بر لزوم همکاری‌های اطلاعاتی و امنیتی مرزی، مقابله با تروریسم و حفظ امنیت در مرزهای مشترک تأکید شد. همچنین، طرفین نسبت به ثبات در افغانستان و تحولات جهان اسلام موضع‌گیری مشترکی داشتند.
از دیگر محورهای مذاکرات، تقویت تعامل در سازمان‌های منطقه‌ای همچون اکو، شانگهای و سازمان همکاری اسلامی بود. مقامات دو کشور بر این باور بودند که افزایش سطح همکاری‌ها در این سازمان‌ها می‌تواند نقش تهران و اسلام‌آباد را در معادلات بین‌المللی ارتقا دهد.
همایش بازرگانی؛ نقش شرکای اقتصادی
در همایشی با حضور فعالان تجاری ایران و پاکستان، جام کمال خان وزیر بازرگانی پاکستان اعلام کرد که متن توافقنامه تجارت آزاد نهایی شده و هدف رسیدن به حجم تجارت ۱۰ میلیارد دلار دنبال می‌شود. وی از فعال‌سازی بازارچه‌های مرزی و افتتاح گذرگاه جدید در چدگی-کوهک خبر داد.
محمد اتابک وزیر صنعت، معدن و تجارت ایران نیز تاکید کرد که توافقات امضا شده گامی راهبردی در مراودات دو کشور است و امکانات بنادر و ریلی باید تقویت شود.
تجلیل از مردم پاکستان و تأکید بر دوستی تاریخی
پزشکیان در نطق‌های مختلف خود، از جمله در نشست خبری با نخست‌وزیر پاکستان و دیدار با رئیس‌جمهوری این کشور، با تمجید از فرهنگ، تمدن و مردم پاکستان، بر ریشه‌های مشترک دینی، فرهنگی و تاریخی دو ملت تأکید و خاطرنشان کرد که در آستانه سالگرد استقلال پاکستان، حضور در این کشور نه‌تنها نشانه احترام به مردم پاکستان بلکه گواهی بر اراده تهران برای تحکیم روابط برادرانه است.
او در نشست مطبوعاتی مشترک، با اشاره به اشتراکات تمدنی و مذهبی، گفت: «امنیت پایدار و صلح منطقه‌ای تنها با همکاری واقعی همسایگان و اعتماد متقابل محقق می‌شود. سیاست همسایگی و توجه به پاکستان به منزله برادر اتخاذ شده است.»
پزشکیان در دیدار با آصف علی زرداری رئیس‌جمهوری پاکستان نیز گفت: «ایران و پاکستان نشان دادند که دوست روزهای سخت یکدیگر هستند.»
حمایت رسمی پاکستان از برنامه هسته‌ای و امنیت منطقه‌ای
شهباز شریف در نشست خبری مشترک اعلام کرد: «پاکستان از حق ایران برای برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز حمایت و هدف دستیابی به تجارت دوجانبه ۱۰ میلیارد دلاری را دنبال می‌کند.» وی افزود: «پاکستان و ایران متحد در مقابله با تروریسم هستند و تجاوزگری رژیم صهیونیستی باید متوقف شود.»
در مجموع، سفر رئیس‌جمهوری ایران به پاکستان نشان‌دهنده پیگیری جدی دیپلماسی همسایگی و اولویت‌دادن به روابط دوجانبه با کشورهای منطقه است. حضور همزمان چندین وزیر کابینه، دستاوردهای مستند اقتصادی و امنیتی، و طرح نقشه راهی بلندمدت برای همکاری‌های تهران و اسلام‌آباد، گواهی بر تلاش ایران برای ایفای نقشی سازنده در ثبات منطقه‌ای و ارتقای ظرفیت‌های مشترک است.
این سفر نه‌تنها به تقویت پیوندهای سیاسی و اقتصادی دو کشور انجامید، بلکه می‌تواند الگویی برای تعامل سازنده با دیگر کشورهای همسایه نیز باشد؛ تعاملی که از «نهال دوستی» آغاز شده و با «نقشه ۱۰ میلیارد دلاری» آینده‌ای مشترک را ترسیم می‌کند.بی‌تردید حمایت از حق مسلم و مشروع ایران برای توسعه فناوری صلح آمیز هسته‌ای، محکومیت تجاوزگری آمریکا و رژیم اسرائیل و غیرقابل توجیه دانستن این تجاوز، ادای احترام به شهدای اقتدار و تمجید از هدایت رهبر معظم انقلاب اسلامی و مدیریت شجاعانه رئیس جمهوری ایران در طول جنگ ۱۲ روزه، تمجید از شجاعت ملت و دولت ایران در مقابله با تجاوزات رژیم اسرائیل، حضور قابل توجه وزیران مهم کابینه دولت پاکستان و همچنین فرمانده ارتش و رئیس کل سازمان اطلاعات ارتش (ISI) این کشور در نشست هیات‌های عالی رتبه دو کشور به ریاست پزشکیان و شهباز شریف، اهتمام بی‌نظیر مطبوعات چاپی و الکترونیکی پاکستان در پوشش لحظه به لحظه سفر پزشکیان از بدو ورود به لاهور تا عزیمت به تهران محورهای مهمی از این سفر رسمی بود که در ساختار دیپلماسی دو کشور به یادگار خواهد ماند.
- منبع خبر : ایرنا
