دکتر حسن روحانی هفته قبل در نطق مرتبط با معرفی کابینه دوازدهم امریکا را تهدید کرد که اگر امریکا به افزایش تحریمها بپردازد ما برجام را کنار میگذاریم و این اولین باری بود که دکتر روحانی از ناکارآمدی برجام بشکل مستقیم وعلنی سخن به زبان می آورد و طبعا در محاسبه خود به این نتیجه […]
دکتر حسن روحانی هفته قبل در نطق مرتبط با معرفی کابینه دوازدهم امریکا را تهدید کرد که اگر امریکا به افزایش تحریمها بپردازد ما برجام را کنار میگذاریم و این اولین باری بود که دکتر روحانی از ناکارآمدی برجام بشکل مستقیم وعلنی سخن به زبان می آورد و طبعا در محاسبه خود به این نتیجه رسیده است که برای تلطیف موضع مجلس باید به زبان نمایندگان مخالف هم سخن گفت ولی آیا ابطال یا کنار گذاشتن برجام و باز گشتن بر موضع اولیه در صنعت فن آوری هسته ای از طرف ایران چه میزان معقول و چه میزان انقلابی گری در تصمیم است؟
ماتیو برودسکی مقاله نویس در مجله «نشنال ریویو» هفته گذشته در واکنش ترامپ نوشت که بهترین گزینه، افزایش فشارها بر ایران تا حدی ست که ایران خود، توافق برجام را برهم بزند.
نویسنده در این مقاله می افزاید تردید در این نیست که پرزیدنت ترامپ خواستار لغو برجام است که آنرا ابلهانه ترین توافق درهمه زمانها نامیده و یکی از راههای برهم زدن آن را اعلام این مطلب می داند که ایران به برجام پایبند نمانده است اما چطور می توان این توافق بد را برهم زد؟
راه نخست برهم زدن توافق، اعلام عدم پایبندی ایران به متن توافق یا روح توافق است و راه دوم، اعلام عدم پایبندی ایران به پنج شرطی ست که کنگره در سال ۲۰۱۵ هنگام امضای توافق از رئیس جمهوری خواسته بود از جمله اینکه ایران از حمایت از تروریسم دست بردارد.
چنانچه دولت ترامپ هر ۹۰ روز یکبار اعلام نکند که ایران به برجام پایبند بوده است تحریمهای تازه علیه تهران برقرار می شود یا آمریکا برجام را کلا کنار می نهد. راه سوم آن است که رئیس جمهوری برخلاف باراک اباما، برجام را یک پیمان بین المللی قلمداد کند که به تصویب سنا نیاز دارد و سنا هم که از اول با چنان توافقی مخالف بوده و خواهد بود زمینه را برای عدم تمکین به مفاد برجام از طرف امریکا فراهم میکند.
این ۳ گزینه یک مشکل بزرگ را در محتوای ذات خود نهان نموده که چنانچه امریکا مقدم به شکستن برجام بوده باشد، در سطح بین المللی همه گناه لغو برجام را به گردن آمریکا خواهند انداخت و امریکا بیش از پیش فضای منزوی شدن در تصمیمات بین المللی را خواهد پیمود.
راه چهارم این است که آمریکا به ظاهر خود را پایبند برجام نشان دهد اما در ارتباط با برنامه های دیگر ایران ازجمله برنامه موشکی، حمایت از تروریسم و بی ثبات سازی منطقه، فشارهای اقتصادی را از راه تحریمها ی تازه آن چنان زیاد کند که ایران د ریک تنگنای شدید خود از برجام خارج گردد.
علاه بر این، واشنگتن می تواند جلو فعالیت های نیروی قدس سپاه پاسداران در خاورمیانه و از جمله در سوریه را بگیرد و سپاه را هدف تحریمهای تازه قرار دهد. به حسب آنچه در رسانه ها میخوانیم از جمع ۸۰ میلیارد دلار قرارداد بین المللی ایران ۶۷ میلیارد دلار آن به شرکتهای متعلق به سپاه واگذار شده و لغو آن قراردادها یعنی هدف قرار دادن درآمدها ی سرشار سران سپاه از این منبع. با چنین فشاری ، تهران دیگر مزیتی برای ماندن در برجام نمی بیند. ضمن اینکه نحوه حل و فصل بحران کره شمالی چگونگی برخورد واشنگتن با ایران را نیز شکل خواهد داد.
جریان دیگری که برجام را موجب تقویت ایران میداند اسرائیل است یوسی کوهن رئیس سازمان اطلاعاتی اسرائیل موساد که اخیرا طی یک مصاحبه برجام روحانی را فرایندی به منزله راه نجات از مشکلات برای ایران دانسته وتاکید میکند ابطال یا لغو برجام برای اسرائیل و غرب مفید است.
آنچه مسلم و قطعی به نظر میرسد این است که اگر چه که ملت ایران از ابتدا از روح و جسم و تئوری برجام دل آزرذه و غمگین گردیده است ، لاکن در شرایط کنونی و دور از فضای تشنج باید منتظر شد تا واکنش های ضد برجامی ترامپ زمینه را برای بازگشت به شرایط معقول هسته ای فراهم آورد و هر گونه شتابزدگی در این خصوص را مفید به حال نظام نمیدانیم.
والسلام
