به گزارش واحد تحلیلی خبرگزاری صبح اقتصاد از علل و عوامل افزایش قیمت های بی سابقه در کشور و بی تدبیری مسئولان که بگذریم آنچه در این میان تشویش ها را چند برابر کرده و اتفاقا علت و منشا آن خودمان هستیم شایعاتی است که در خصوص قیمت کالاها در فضای مجازی بازنشر می کنیم و اینگونه بر آتش گرانی ها دامن می زنیم. بازنشر شایعات در فضای مجازی از یک سو باعث افزایش قیمت ها شده و از سوی دیگر موجب شده مردم به نوعی پیش از افزایش قیمت یک کالا نسبت به آن آمادگی ذهنی پیدا کنند.
برای مثال انتشار پیام هایی از این دست در فضای مجازی که دلار ۵۰ هزار تومان می شود بدون هیچ گونه منبع موثق و قابل اتکایی، تمایل برای خرید دلار ۱۲ هزار تومانی با هدف سود را افزایش می دهد در نتیجه با هجوم عده ای برای خرید دلار و افزایش تقاضا، قیمت افزایش می یابد.
از سوی دیگر، با دست به دست شدن پیام های مربوط به ۵۰ هزار تومان شدن قیمت دلار در فضای مجازی، ذهن ها کم کم آماده می شود. در این میان دو اتفاق می افتد؛ یا دلار گران می شود اما مثلا ۱۰ هزار تومان گران تر، در این شرایط از آنجا که افکار عمومی منتظر ۵۰ هزار تومان شدن دلار بوده از خوشحالی ذوق می کند چون به قول معروف به مرگ گرفتند تا ما به تب راضی شویم. در حالت دوم دلار ۵۰ هزار تومان می شود و چون از قبل آماده ذهنی وجود داشته بلافاصله ذهنمان اصطلاحا آداپته و با شرایط غیرعادی و غیرمنتظره پیش آمده به سرعت و بدون مشکلی سازگار می شود.
نکته جالب توجه اینجاست که بیشتر شایعات و پیام هایی که در فضای مجازی حول محور خبر از افزایش قیمت کالاها طی روزهای آینده می دهند، کاملا برنامه ریزی شده هستند. اتفاقا هدف از ساماندهی اینگونه شایعات در فضای مجازی، آماده کردن ذهن مردم برای چند برابر گران شدن یک کالا و افزایش تمایل در مردم برای خرید آن کالا پیش از گران شدن است. حال این ما هستیم که این پیام ها و شایعات را دست به دست منتقل می کنیم و سهمی از گرانی کالاها را به صورت ناخودآگاه بر عهده می گیریم.
تاثیر شایعات فضای مجازی در گرانی برخی کالاها تا حدی زیاد است که به اعتقاد برخی کارشناسان، علت برخی افزایش قیمت ها اقتصادی نبوده بلکه تبلیغات روانی و شایعات دو عامل اصلی در گران شدن کالاها هستند.
لازم به ذکر است بحث بازنشر شایعات در فضای مجازی و تاثیرات مخرب آن در جامعه تنها مربوط به حوزه اقتصادی نبوده و حوزه های سلامت و بهداشت و امنیت اجتماعی نیز از اثرات ویرانگر آن در امان نمانده اند و به مراتب تشویش اذهان عمومی را به دنبال داشته اند.
نوبت آن رسیده این بار از خودمان شروع کنیم و کمتر هیزم بر آتش شایعات فضای مجازی بریزیم؛ شایعاتی که اگر امروز گریبان خودمان را نگرفته باشد قطعا روزی خودمان قربانی آن خواهیم شد.
سارا علایی خبرگزاری صبح اقتصاد
