به گزارش واحد اقتصادی خبرگزاری صبح اقتصاد میخائیــل اولیانــوف نماینــده دائــم روسیه در سازمان‌های بین‌المــللی در پاسخ به توئیتی که کاظـم غــریب‌آبادی، نماینده ایران نزد سازمان‌های بین‌المللـی در وین نوشته است گفته بود یک پیام مهم. امیدواریم که پس از لغو تحریم‌ها درباره ایــران و احیای صـادرات نفت این کشور، تهران به تلاش‌های اوپک‌پلاس بــرای حفظ ثبـات بازار جهانی نفت بپیوندد.”بوی نفت ايران، مسکو را مضطرب کرد
در واقع اگرچه توئیت غریب آبادی که بازنوشت پیام تشکر سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور از تلاش‌های دبیر کل سازمان ملل به واسطه حفظ و ثبات بازار بوده نشان دهنده آن است که دولت عزم خود را برای حضور در بازار جهانی نفت و کسب سهم قبلی خود جزم کرده اما سخنان نماینده روسیه حاکی از آن است که این کشور به همراه سایر اعضای اوپک در پی عدم افزایش تقاضای نفت از سال ۲۰۱۸ تمایلی چندانی برای کم شدن سهم خود از بازار نفت نداشته و سعی خواهند کرد تا از هر طریق سهم ایران را از بازار کاهش دهند. البته برخلاف تصور عمومی از روابط تهران و مسکو اقدامات این کشور در برهه‌ای از زمان همچون سنگ اندازی برای عدم تحقق احداث لوله گاز ایران به اروپا و یا تصمیمات اتخاذ شده در توسعه میادین نفتی نشان داده همواره منافع انرژی این کشور در اولویت قرار داشته و صحبت‌های این مقام روس نیز موید همین سیاست است.
به هر حال در حال حاضر اوپک‌پلاس به تدریج بخشی از عرضه را احیا کرده و رقم کاهش عرضه را به حدود ۵٫۸ میلیون بشکه در روز رسانده و ایران نیز سعی دارد تا به سهم قبلی خود در بازار نفت بازگردد از سوی دیگر منافع کشور در سیاست‌های نفتی دولت برای سهم خواهی از بازار نفت قرار داشته بنابراین نباید از اظهار نظرات اینچنینی آن هم از سوی نماینده یکی از اصلی‌ترین اعضای اوپک که تلویحا از تمایل کشورش برای کاهش عرضه نفت ایران سخن گفته به راحتی عبور کرد. اگرچه که به اعتقاد تحلیلگران برای افزایش سهم در بازار پیش از هرگونه چانه زنی به ظرفیت سازی نیاز است.بوی نفت ايران، مسکو را مضطرب کرد
رقابت اعضای اوپک پلاس
در این رابطه علــی شمــس اردکانی کارشناس ارشد حوزه انرژی و رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران که پیش از این داشته در خصوص نقش روسیه در سیاست های نفتی ایران و اعلام نماینده روسیه برای توجه ایران به مقررات اوپک پلاس به «آرمان ملی» می‌گوید: یکـی از نمونه‌های تاریخی تحریم نفت ایران به ماجرای ملی شدن صنعت نفت در دهه ۳۰خورشیدی بازمی‌گردد.
دوره‌ای که بعــد از ملی شدن صنعت نفت، فروش نفت ایران تحریم شد و پس از کودتای نامبارک ۲۸مرداد ۳۲ ظاهرا اتمسفر لازم برای ورود ایران به بازار نفت فراهم شد. در آن دوره در شرایطی که رژیم پس از کودتا نیز بطور کامل مورد حمایت ایالات متحده و انگلیس به عنوان ۲ابرقدرت وقت قرار داشت و در حالی که در فضای عمومی بین‌المللی نیز متقاضی مصرف بیشتر نفت بود، بیشتر از ۱۹ماه طول کشید تا ایران بتواند به بازارهای نفتی بازگردد. این در حالیست که در هم اکنون به غیر از ونزوئلا که اساسا وزنه قابل توجهی در مناسبات جهانی به شمار نمی‌رود و سهمیه خودش هم در بلاتکلیفی به سر می برد، اغلب اعضای اوپک حمایت همه‌جانبه‌ای از ایران نخواهند داشت. ایران سال‌هاست که به دلیل تحریم‌های اقتصادی و فقدان جذب سرمایه‌های خارجی نتوانسته است، ساختارهای تولید نفت خود را به‌روزآوری کند و این امر باعث شده تا ظرفیت‌های تولید نفت کشورمان دچار استهلاک فراوانی شود.
وی در ادامه افزود: از سال ۲۰۱۸ که افزایش تقاضای جهانی نفت با کاهش مواجه شد اکثر اعضای اوپک و اوپک پلاس که در تولید و عرضه نفت سهم دارند برای از دست ندادن سهم خود تلاش می کنند و در این بین عربستان و روسیه بیشترسین اشتیاق را برای فروش نفت دارند بنابراین ایران چنانچه قصد دارد، سهم خود را در بازار نفت پس بگیرد، باید یک مذاکرات سیاسی و دیپلماسی سطح بالا در حوزه انرژی را در دستور کار قرار دهد که در حال حاضر یک چنین رویکردهایی در نظام سیاسی در پیش گرفته نمی‌شود و از سوی دیگر اظهارنظرهای غیرعالمانه در بخش‌های گوناگون حسابی داغ شده است. شمس اردکانی در این رابطه به نقش عربستنان اشاره کرد و گفت: در کنار عربستان که حتی در این زمینه با امارات نیز درگیری داشت روسیه نیز تمایل برای کاهش سهم نفت خود در بازار ندارد و صحبت‌های نماینده این کشور نیز نشان دهنده سیاست‌های روسیه در قبال ایران خواهد بود بنابراین به نظر می‌رسد، امروز بیشتر از اینکه به رویکردها خوش‌بینانه یا بدبینانه در خصوص بازار نفت موضوعات کلان اقتصادی و راهبردی نیاز داشته باشیم کشور به رویکردهای واقع بینانه ای نیاز دارد منافع ملت را در فضای پیرامونی استیفا کنند.”بوی نفت ايران، مسکو را مضطرب کرد”
افغانستان دلیل رفتار دوگانه روس‌ها
فریدون برکشلی رئیس گروه مرکز مطالعات بین‌المللی انرژی در وین نیز در خصوص اظهارات نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی وین می‌گوید: گفته‌های آقای میخائیل اولیانوف بیشتر جنبه طنز دارد، چراکه در ارتباط با موضوعات مختلف صحبت می‌کند. اظهارات ضد و نقیضی هم در ارتباط با مذاکرات هسته‌ای در وین داشت و گاهی هم توصیه کرده است اما باید توجه داشت بحث سهمیه اعضای اوپک ربطی به تولیدکنندگان غیراوپک ندارد.
اساسنامه اوپک در مورد مکانیسم تعیین سقف و سهمیه در اوپک روشن است. همکاری غیر اوپک با اوپک، متضمن ثبات بازار جهانی نفت است، اما هیچ کشور غیر عضو اوپک، حق دخالت در سهمیه اعضای اوپک را ندارد. امارات متحده عربی هم، موضوع افزایش پایه سهمیه‌بندی خود را با اوپک و عربستان حل و فصل کرد. بنابراین دیدگاه ایشان وجاهت قانونی ندارد و اعضای اوپک به اساسنامه سازمان پایبندند. وی در خصوص مواضع روس‌ها در قبال نفت ایران گفت: بدیهی است که در شرایطی که بازار نفت، سخت تقاضامحور است و عرضه نفت بیش از تقاضاست، روسیه هم مانند هر تولیدکننده دیگری، می‌خواهد که از بازار سهم بگیرد.
شرایطی مانند تحریم کنونی که دو عضو مهم یعنی ایران و ونزوئلا از حضور موثر در بازار جهانی نفت دور مانده‌اند، بقیه تولیدکنندگان، می‌کوشند تا سهم و موقعیت خود در بازار را تحکیم کنند. زمانی هم که نفت عراق تحت تحریم بود، ایران تولید خود را بالا برد. البته ایران در تولید نفت، رقیب بزرگی برای روسیه نیست. روسیه در تولید جهانی نفت رتبه دوم را داراست و فاصله زیادی با ایران دارد، البته در مورد برخی از انواع نفت‌خام مانند اورال، نفت‌خام سبک ایران رقیب سرسختی برای برای روسیه است، اما در مجموع ایران و روسیه در بخش نفت رقابت تنگاتنگی ندارند. اگرچه که تشابهاتی مابین نفت‌خام‌های ایران و روسیه وجود دارد که روس‌ها را از بازگشت سریع ایران به بازار نگران می‌کند.بوی نفت ايران، مسکو را مضطرب کرد
وی با عنوان اینکه نکته حائز اهمیت تحریم نفت روسیه از سوی آمریکاست، گفت: بازاریابی و فروش نفت روسیه هم با دشواری‌هایی روبه‌روست، ولی نه در سطحی که صادرات ایران با آن مواجه است. در عین حال روسیه با تجارب دوران جنگ سرد با آمریکا، ساز و کارهای متعددی برای فروش نفت خام خود، تدارک دیده است. روسیه در اکثر بازارها و کریدورهای مهم انرژی نفوذ کرده و در عین حال در هر بازاری که گاز عرضه می‌کند، نفت و فرآورده هم صادر می‌کند.
بطور کل دیپلماسی انرژی فعالی دارند. وی در خصوص مواضع ایران در خصوص اینکه نباید ایران مشمول توافق کاهش شود گفت: سهمیه رسمی کنونی ایران در اوپک ۳٫۸۵ میلیون بشکه در روز است که در ۲۰۱۸ بر اساس نظام سهمیه‌بندی اوپک، تعیین شده بود. این همان زمانی است که امارات‌متحده‌عربی هم سهمیه گرفت و در اجلاس ژانویه ۲۰۲۱ آن را مورد انتقاد قرار داد. در اجلاس ژوئن ۲۰۲۱ امارات با اعتراض صحن اجلاس را ترک کرد و پس از وقفه‌ای ۱۲ روزه در یک اجلاس مجازی اوپک، پایه سهمیه خود را ارتقا داد .برای ایران هم این روند تکرار خواهد شد. سهمیه دادنی نیست، گرفتنی است، اما برای سهمیه گرفتن باید ظرفیت تولید داشت.بوی نفت ايران، مسکو را مضطرب کرد
یعنی بازار باید مجاب شود و بپذیرد که عضوی ظرفیت‌سازی کرده و قادر است که قدرت تولید بالقوه خود را بالفعل درآورد. این کارشناس ارشد انرژی در خصوص رفتار دوگانه روسیه در قبال ایران گفت: بخش مهمی از مناسبات مسکو با تهران در مدار انرژی تعریف می‌شود. در بخش گاز که ایران مهم‌ترین رقیب روسیه است. در بخش نفت و برق هم در هر صورت، روسیه می‌داند که باید مراقب ایران باشد. در سیاست‌های منطقه‌ای، ایران در معرض فرصت‌های مهمی قرار گرفته است و به نظر می‌رسد افغانستان محور این فرصت‌هاست. چنانچه ایران بخواهد فرصت بیشتری به مناطق و همسایگان شرقی خود اختصاص دهد، شاید افق‌های نوینی قابل گشایش باشد که برای مسکو چندان خوشایند نیست.بوی نفت ايران، مسکو را مضطرب کرد
- منبع خبر : ایران جیب
