به گزارش واحد اقتصادی خبرگزاری صبح اقتصاد رسول جمشیدی، با اشاره به سابقه راه‌اندازی طرح توزیع سیستمی تایر سنگین گفت: از مردادماه سال گذشته واردات تایر سنگین و مواد اولیه تولیدکنندگان این صنعت در گروه کالا‌های اساسی دریافت کننده ارز یارانه‌ای قرار گرفت.

مجری طرح توزیع سیستمی تایر سنگین  افزود:  قبل از اجرای این طرح، رانندگان خودرو‌های سنگین برای تامین لاستیک خود با مشکلات متعددی روبرو بودند؛ در نتیجه با افزایش نارضایتی میان رانندگان طرحی برای ساماندهی توزیع تایر خودرو‌های سنگین ارائه شد که این طرح ابتدا به صورت آزمایشی در استان قزوین اجرا شد، بعد از آن مرحله اول طرح از تیرماه و مرحله دوم آن در مردادماه سال جاری در ۲۰ استان‌ دیگر به اجرا درآمد و استان‌های باقی‌مانده نیز در اواخر شهریور‌ماه امسال به طرح توزیع سیستمی تایر سنگین اضافه می‌شوند.

مجری طرح توزیع سیستمی تایر سنگین، سازوکار قبلی توزیع تایر سنگین در کشور را اینگونه توضیح داد و اظهار داشت: در گذشته صدور حواله برای دریافت تایر به صورت دستی و غیر سیستمی صورت می‌گرفت، به طوری که هر کدام از استان‌ها به صورت جداگانه حواله‌ تایر سنگین صادر‌ می‌کردند بنابراین در این فرآیند معایبی از جمله  «عدم وجود شفافیت در قیمت‌ها»، «سازوکار غیر شفاف توزیع تایر سنگین» و «احتکار و کم‌اظهاری تایر سنگین» وجود داشت.

این مقام مسئول افزود: پیش از اجرای این طرح، در حالی که به میزان کافی واردات تایر به کشور انجام‌ می‌گرفت اما روند صدور حواله، سامان لازم  برخوردار نبود و مراجع مختلفی اقدام به صدور حواله تایر می‌کردند که در نتیجه علاوه بر اینکه مدیریت تقاضا را دشوار کرده و شفافیت زنجیره تامین و توزیع را نیز از بین می‌برد که به دنبال آن شاهد نارضایتی برخی رانندگان و همچنین عاملین فروش لاستیک بودیم.

جمشیدی درباره چگونگی راه‌اندازی طرح توزیع سیستمی تایر سنگین گفت: این طرح با همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت راه و شهرسازی و وزارت کشور از خرداد‌ماه امسال شروع شده است که بر اساس آن، «سامانه جامع تجارت وزارت صمت»، «سامانه توزیع لاستیک سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای» و «سامانه مدیریت مرکزی حمل و نقل درون شهری وزارت کشور» به صورت متمرکز به یکدیگر متصل‌شدند و در نتیجه آن زنجیره توزیع لاستیک تایر سنگین از مرحله واردات و تولید تا حلقه‌ مصرف‌کنندگان نهایی شفاف گردیده است.

وی با اشاره به نحوه تخصیص حواله تایر به رانندگان در طرح توزیع سیستمی تایر سنگین گفت: سازوکار تحویل حواله تایر در حوزه برون شهری به میزان کارکرد خودرو بستگی دارد که آنهم از طریق بررسی سیستمی بارنامه‌ها و پیمایش جاده‌ای آنها قابل تشخیص است. به عبارتی با تعیین سقف معین برای هر خودرو و بررسی اسناد حمل‌و‌نقل آن مشخص می‌شود که افراد در چه زمانی می‌توانند حواله‌های بعدی خود را دریافت کنند.

در حوزه درون شهری نیز رانندگان کلیه ادوات حمل و نقل می توانند با مراجع به سایت https://utcms.ir/ و ثبت نام اولیه متناسب با کارکرد خودرو خود اقدام به انتخاب لاستیک و دریافت حواله به صورت آنلاین کنند.

وی با اشاره به به اقدامات صورت گرفته در گام اول اجرای طرح توزیع سیستمی تایر سنگین اظهار داشت: در ابتدا تمامی تولید‌کنندگان و واردکنندگان ملزم شدند اطلاعات مربوط به فروش خود را در سامانه جامع تجارت اظهار کنند؛ بعد از ورود این گروه به این سامانه، توزیع کنندگان لاستیک نیز وارد سامانه شده و ملزم به خرید تایر سنگین از تولید‌کنندگان و واردکنندگانی شدند که در سامانه جامع تجارت فعالیت می کنند.

جمشیدی افزود: از جمله مهم‌ترین نتایج اجرای طرح توزیع سیستمی تایر سنگین عبارت است از  «اطلاع از موجودی انبار‌ تایر سنگین به صورت تفکیکی و تجمیعی در کل کشور»، «قیمت گذاری متمرکز بر اساس فرمول مشخص»، «رصد کامل زنجیره تامین و توزیع تایر»، «کاهش فساد و دلال‌بازی در بازار تایر»، «توزیع بهینه تایر بر اساس نیاز ناوگان درون‌شهری و برون‌شهری» و «جلوگیری از افزایش بی‌رویه قیمت تایر سنگین» است.

جمشیدی در ادامه عرضه کالا‌ با قیمت مشخص را از مهمترین مزایای اجرای طرح توزیع سیستمی تایر سنگین دانست و افزود: در گذشته احتکار‌کنندگان، تایر‌های دپو شده در انبار‌هایشان را با قیمت‌‎‌های روز به بازار عرضه می‌کردند اما پس از اجرای این طرح در مراحل اولیه زنجیره تامین، واردکنندگان و تولیدکنندگان ملزم به تعیین دقیق قیمت‌ها شده‌اند و بر همین اساس سامانه نیز سود توزیع‌کننده و هزینه حمل‌و‌نقل را به صورت دقیق محاسبه کرده و در نهایت قیمت نهایی بر روی حواله‌های تایر درج می‌شود.

مجری طرح توزیع سیستمی تایر سنگین افزود: بعد از اجرای این طرح افرادی که تایر‌های سنگین را احتکار کرده‌ بودند مجبور به عرضه تمام موجودی خود به بازار شدند چرا که با مشخص شدن موجودی لاستیک‌ها امکان نگهداری و عدم توزیع آنها وجود ندارد و عرضه تایر‌های دپو شده در انبار‌ها نیز باعث کاهش قیمت تایر در بازار شده است.

وی با اشاره به خدمات موجود در سامانه‌ی صدور حواله درون شهری گفت: در گذشته به دلیل عدم عرضه مناسب لاستیک و کمبود تایر، مالکان خودرو مجبور بودند همان تایری را که در حواله آنها درج شده، بدون انتخاب برند و نوع آن تحویل بگیرند اما در حال حاضر علاوه بر آنکه با افزایش سرعت عرضه تایر در سامانه‌ها، حالت انتخابی برای مصرف‌کنندگان فعال شده است، واردکنندگان نیز مجبور به واردات تایر‌های با کیفیت شدند زیرا از زمان اجرای طرح، تایر‌‎های بی‌کیفیت در سامانه تقاضایی ندارند.

*توزیع سیستمی ۳۰هزار تایر سنگین

جمشیدی با اشاره به تعداد تایرهای سنگین توزیع شده از آغاز طرح توزیع سیستمی تایر سنگین تاکنون گفت: از ابتدای اجرای این طرح در ۲۱ استان کشور، بالغ بر ۳۰هزار تایر سنگین توزیع شده است. از این میزان ۴ هزار و ۹۶۸  حلقه تایر در اختیار رانندگان قرار گرفته است و حواله ۴ هزار و ۷۸  حلقه تایر دیگر نیز صادر شده و در ضمن ۲۱ هزار و ۶۲۸ حلقه تایر نیز قابل تخصیص است.

وی خاطرنشان کرد: بر اساس تبصره ۴ ماده ۱۸ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، تولیدکنندگان ملزم به اظهار تایر‌های تولیدی‌شان در سامانه هستند اما متاسفانه معدودی از تولیدکنندگان داخلی میزان واقعی تولید خود را در سامانه جامعه تجارت اظهار نمی‌کنند و بخشی از تولیدات خود را در بازار آزاد به فروش می‌رسانند که با توجه به استفاده این کارخانه‌ها از یارانه‌های دولتی برای واردات مواد اولیه تولید، این اقدام آنها باید از سوی دستگاه‌های نظارتی مورد پیگیری قرار گیرد.

*کمبود تایر سنگین در کشور صحت ندارد

مجری طرح توزیع سیستمی تایر سنگین با رد این ادعا که کشور با کمبود تایر سنگین مواجه است، اظهار داشت: محاسبات انجام شده نشان می‌دهد، مصرف تایر سنگین در ایران سالانه حدود ۲میلیون حلقه است که نزدیک به ۹۰۰هزار حلقه سهم تولید داخلی و ۱میلیون و ۱۰۰هزار حلقه آن سهم واردات است. بنابراین بر اساس این آمار و ارقام و تجربه مجریان طرح توزیع سیستمی تایر سنگین، ادعای کمبود این کالا درست به نظر نمی‌رسد چراکه هنوز ظرفیت سبد‌های توزیع شده ما در سامانه راهداری و حمل‌ونقل شهری به طور کامل تکمیل نشده و از سوی متقاضیان مورد استفاده قرار نگرفته است.

جمشیدی اطلاع رسانی نادرست در مورد طرح توزیع سیستمی تایر سنگین را یکی از مشکلات مهم این طرح دانست و گفت: ناآگاهی بعضی از مالکان خودرو‌های سنگین از وجود سامانه‌های توزیع حواله لاستیک و همچنین تبلیغات منفی علیه این طرح از عوامل عدم استفاده از ظرفیت ۱۰۰درصدی سبد‎‌های توزیع شده تایر توسط سامانه است، به عنوان مثال در بخش حمل‌ونقل درون شهری تنها با رسوب لاستیک و عدم تقاضای دریافت حواله مواجه هستیم.

* نرخ آزاد در بازار تایر سنگین وجود ندارد

وی با تاکید بر اینکه نرخی به عنوان «نرخ آزاد» در بازار تایر سنگین وجود ندارد افزود: تمام تایر‌های موجود با نرخ دولتی عرضه می‌شوند چرا که تمامی واردکنندگان و تولیدکنندگان این کالا از ارز۴۲۰۰تومانی استفاده می‌کنند لذا مصرف کنندگان در صورت برخورد با این امر می بایست شکایت خود را به سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان ارسال نمایند.