سوختگی ها از ناگوارترین پیامدهای حوادث هستند که می توانند آسیب های جسمی وخیمی را رقم بزنند. پوست به عنوان نخستین سد طبیعی بدن در برابر آسیب‌های فیزیکی و میکروبی، در صورت سوختگی قابل ملاحظه، می تواند زمینه رشد عوامل عفونی در محل سوختگی را فراهم آورد. با از بین رفتن این لایه حفاظتی، آب بدن به سرعت از دست می‌رود که می‌تواند برای اندام‌هایی مانند کلیه ها، تهدید کننده باشد. درد، زخم، شوک و ناتوانی نیز از جمله آسیب های ناشی از سوختگی است. همچنین سوختگی می تواند به شدت به زیبایی ظاهری بدن آسیب برساند.
به گزارش صبح اقتصاد، موارد شدید سوختگی، حتی می تواند منجر به مرگ شود. طبق آمار منتشر شده در وبگاه سازمان پزشکی قانونی کشور، در پنج ماهه نخست سال۱۴۰۰ در کشور ما، ۸۵۳نفر در اثر سوختگی جان خود را از دست داده اند که تعداد ۸۳جانباخته مربوط به استان فارس است که ضرورت توجه جدی تر به پیشگیری و همچنین اهمیت درمان و توانبخشی در حوزه سوختگی را یادآوری می کند. در این عرصه ها، پژوهش و فناوری می تواند با ارایه نتایج برآمده از واکاوی زمینه های ایجاد حوادث منجر به سوختگی و دستیابی به تجهیزات و روش های نوین درمانی و بازتوانی، برای کاهش موارد سوختگی و بهبود بیشتر و سریع تر بیماران دردمند، نویدبخش باشد.
در همین راستا، مرکز تحقیقات سوختگی و ترمیم زخم، وابسته به دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز، به عنوان نخستین مرکز تحقیقاتی کشور در این زمینه، با هدف گسترش فعالیت های آموزشی و پژوهشی و در راستای پیشگیری، درمان و بازتوانی بیماران سوختگی، بررسی عوارض سوختگی و بیماری های وابسته، در سال۱۳۸۷ بنیان گذاری شد و اکنون در بیمارستان سوانح سوختگی و ترمیمی امیر المومنین(ع)، واقع در ابتدای شهرک صدرا مستقر است.
این مرکز با دارا بودن ۱۰عضو هیات علمی آموزشی و پژوهشی و مجموعه ای از کارشناسان، در قالب شش گروه شامل؛ گروه پیشگیری از سوختگی، گروه درمان و کاهش عوارض جانبی، گروه سلولی و مهندسی بافت پوست، گروه شناسایی و کنترل عوامل عفونی در زخم و مبارزه با مقاومت های دارویی، گروه توانبخشی در سوختگی و همچنین گروه تغذیه، تلاش می کند که با اجرای برنامه های آموزشی و پژوهشی، در عرصه مقابله با سوختگی و بیماری های وابسته، به طور موثری گام بردارد.
این گروه ها، در زمینه های کشت سلولی، تهیه داربست های بیولوژیک ترمیم بافت و زخم، تشخیص فنوتیپ، تعیین الگو و حساسیت ضد میکروبی، تعیین ژنوتیپ باکتری، تکثیر ژن، تعیین هویت ژنتیکی باکتری ها و تعیین انگشت نگاری ژنتیکی(RFLP)، الگو یابی و منشا یابی باکتری، تا کنون بیشترین فعالیت را داشتند.
از جمله امتیازهای این مرکز، دارا بودن نظام ثبت داده ها(Registry)، دفتر همکاری های مشترک و همچنین تالار تولید محصولات حاصل از پژوهش است، به طوری که در تولید تجهیزات و مواد تخصصی مورد نیاز برای درمان سوختگی و زخم، به ویژه در پیوند پوست و عمل زیبایی، تا کنون بیش از ۱۰ محصول را به مرحله تولید رسانده است که کیت‌های تشخیصی میکروب شناسی، آلودرم انسانی(ADM)، آمنیون، تیغه درماتوم و استپلر، از جمله آنها است.
مرکز تحقیقات سوختگی و ترمیم زخم دانشگاه علوم پزشکی شیراز، با هدف بررسی یافته های پژوهشگران و آموزش پزشکان عمومی و متخصص در زمینه های مرتبط، تا کنون هشت همایش ملی و سه همایش بین المللی را در شیراز برگزار کرده است.
این مرکز با دارا بودن شاخص معتبر H-Index برابر با ۳۱، تاکنون ۲۱۲مقاله منتشر کرده که ۶۸مقاله برآمده از پژوهش های بین المللی است که دو مقاله در مجله lancet با دارا بودن بیشترین ضریب تاثیر به چاپ رسیده است و در مجموع، ۲هزار و ۸۹۲بار به مجموع این مقالات استناد شده است. در سال۲۰۲۰ و ۲۰۲۱میلادی، تعداد مقالات منتشر شده این مرکز برابر ۶۴ است و همچنین کسب رتبه اول دانشگاهی در بین مراکز تحقیقات بالینی از افتخارات این مرکز می باشد.
استقرار این مرکز تحقیقاتی در بیمارستان سوانح سوختگی و ترمیمی امیر المومنین(ع) به عنوان تنها مرکز فوق تخصصی سوختگی در جنوب کشور، هم افزایی و منافع علمی و مهارتی مشترکی را برای هر دو مجموعه فراهم آورده است و دریچه های تازه ای را به سوی درمان زخم و سوختگی، گشوده است.
بنا بر اعلام معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، از جمله چشم انداز های مرکز تحقیقات سوختگی و ترمیم زخم دانشگاه علوم پزشکی شیراز، تلاش در راستای اجرای پژوهش های همه گیر شناسی و بالینی و نیز همکاری علمی با مراکز تحقیقاتی و آموزشی سایر کشورها و سازمان های بین المللی برابر مقررات کشوری است که امید است جامعه و به ویژه بیماران سوختگی از نتایج کاربردی آن بهره مند شوند.
پژوهشگران برای آشنایی بیشتر با مرکز تحقیقات سوختگی و ترمیم زخم، می توانند به وبگاه اینترنتی این مرکز به نشانی https://burnres.sums.ac.ir مراجعه کنند و برای اعلام آمادگی همکاری در طرح های تحقیقاتی در زمینه سوختگی و زخم، با شماره تلفن و دور نگار: ۳۶۲۲۳۴۱۸-۰۷۱ تماس بگیرند.
