رویکردهای ازبکستان برای مقابله با بحران آب
به گزارش واحد اجتماعی خبرگزاری صبح اقتصاد این کارشناس تأکید کرد که حدود ۸۰٪ از منابع آب ازبکستان با هزینه منابع آب فرا مرزی تشکیل می شوند. این موضوع، نشانگر نیاز به توسعه روابط بین کشورها در مورد استفاده پایدار از منابع آب فرا مرزی، توسعه مکانیزم های قابل قبول متقابل برای مدیریت مشترک منابع آب فرامرزی در منطقه و حصول اطمینان از توازن منافع کشورهای آسیای مرکزی میباشد.
به گفته آقای نعمتوف، همکاری در زمینه منابع آب باید بر اساس اصول برابری حاکمیت، تمامیت ارضی، سود متقابل و حسن همجواری و همکاری انجام گردد.
استفاده منطقی، عادلانه و بهینه و حفاظت از آب و انرژی و منابع مربوطه از منابع آب بین المللی باید به عنوان شرط اصلی باشند.
این کارشناس معتقد است که مدیریت منابع آب جریان های آبی فرا مرزی باید به گونه ای انجام شود که نیازهای نسل حاضر بدون تعصب به آینده تأمین شوند.
نعمتوف تأکید کرد که آب یک اکوسیستم، منبع آشامیدنی و یک عامل مهم برای توسعه انرژی و کشاورزی و گاهی منبعی اضطراری است. بنابراین، باید براساس مدیریت یکپارچه منابع آب، یک رویکرد میان رشته ای در این زمینه انجام شود.
تناقضات در این منطقه باید با در نظر گرفتن کل عوامل جغرافیایی، هیدروگرافی، هیدرولوژیکی، اقلیمی، زیست محیطی و جمعیتی و همچنین نیازهای اقتصادی-اجتماعی کشورهای منطقه با توجه ویژه به الزامات تأمین نیازهای ضروری انسان و نیاز اکوسیستم به مقدار کافی آب، حل شود.”رویکردهای ازبکستان برای مقابله با بحران آب”
نماینده ISRS گفت: “نکته اصلی این است که همه اختلافات باید از طریق مذاکره و رایزنی حل شود.”
بر اساس این اصول، تقویت رویکردهای توسعه همکاری های منطقه ای در حوزه زیست محیطی آب مهم است و منجر به موارد زیر می گردد:
- نظارت مشترک بر جریان رودخانه آمودریا، سیردریا و دیگر رودهای فرا مرزی;
- کنترل مشترک بر مصرف آب;
- ایجاد تبادل اطلاعات مجاز;
- توسعه متقابل مکانیزم های قابل قبول برای ساخت سازه های بزرگ هیدرولیکی.
در عین حال، حل و فصل مسائل استفاده از منابع آب رودخانه های مرزی در آسیای مرکزی با در نظر گرفتن منافع مردم ساکن در تمام کشورهای منطقه، امری مهم است. همچنین، کلیه اقدامات انجام شده در رودخانه های فرامرزی نباید تأثیر منفی بر تعادل زیست محیطی و آب موجود در منطقه داشته باشد.
به گفته نعمتوف، با توجه به این رویکردها، کار با کشورهای همسایه در ازبکستان آغاز شده است. یک گروه کاری برای توسعه پیشنهادات در مورد تمام زمینه های روابط آب بین ازبکستان و قزاقستان و تاجیکستان ایجاد شده است. امضای توافق نامه با قرقیزستان در مورد ایجاد کمیسیون مشترک دو جانبه مدیریت آب در حال آماده سازی است تا در مورد مسائل مربوط به بخش آب و انرژی به توافق برسند. تعامل با ترکمنستان در چارچوب یک کارگروه سه جانبه با مشارکت سازمان مدیریت آب حوزه آمودریا در حال پیشرفت است.
مسئله قابل توجه، برنامه هایی بود که در بالاترین سطح برای ساخت مشترک دو نیروگاه برق آبی توسط ازبکستان و تاجیکستان بر روی رودخانه زرافشان اعلام گردید. طرف ازبکی آمادگی خود را برای بررسی جامع امکان مشارکت در ساخت سازه های هیدرولیکی در تاجیکستان از جمله نیروگاه راغون و همچنین نیروگاه برق کامباراتا در قرقیزستان اعلام نمود.
نعمتوف همچنین بر نقش افغانستان كه به برقراری ارتباط با كشورهای آسیای مرکزی از جمله ازبكستان در مورد استفاده از آب تمایل دارد، تأكید نمود. به گفته كارشناسان، كابل در ۱۵ سال آينده برداشت منابع آب از آمودريا را ۵ برابر خواهد كرد و اين رقم را به ۱۰-۱۵ كيلومتر مکعب در سال خواهد رساند. به همین دلیل، بر اساس برآوردهای اولیه، کمبود آب موجود در ازبکستان در حوضه رودخانه آمودریا، به طور متوسط از ۱٫۵ به ۳٫۰ کیلومتر مکعب در سال، می تواند به ۱۰ کیلومتر مکعب در سال افزایش یابد.
نماینده ISRS خاطرنشان کرد: اصول مشخص شده و سازوکارهای قابل قبول متقابل برای استفاده مشترک از منابع آب در منطقه ، پایه ای پایدار ، بلند مدت و قابل اعتماد برای حل مسائل موجود و نوظهور در جهت منافع همه کشورهای آسیای میانه ایجاد خواهد کرد.
نماینده ISRS خاطرنشان کرد: اصول مشخص و مکانیزم های قابل قبول متقابل برای استفاده مشترک از منابع آب در منطقه، شرایطی پایدار، بلند مدت و قابل اعتماد برای حل مسائل موجود و در جهت منافع همه کشورهای آسیای مرکزی، ایجاد خواهد کرد.
این کارشناس برای توسعه بیشتر همکاری های منطقه ای در مورد آب و مسائل زیست محیطی، پیشنهاداتی را ارائه نمود:
اول، ادامه کار در مورد افزایش سطح همکاری منطقه ای در صرفه جویی آب، مدیریت و استفاده منطقی از منابع آب فرا مرزی;
دوم، تصویب برنامه منطقه ای برای استفاده بهینه از منابع آب در آسیای مرکزی که توسط رئیس جمهور ازبکستان شوکت میرضیایف در جلسه سران کشورهای مؤسس بنیاد بین المللی حفظ دریاچه آرال (IFSA) در آگوست ۲۰۱۸ آغاز گردید. این کارشناس معتقد است که این موضوع، مرحله جدیدی از همکاری بین کشورهای منطقه در مورد استفاده مشترک از منابع آب فرا مرزی، امکان اجرای مشترک پروژه های آب و انرژی و همچنین توسعه اقدامات عملی مشترک و تبادل اطلاعات در حوزه رودخانه آمودریا و سیردریا را ایجاد می کند.”رویکردهای ازبکستان برای مقابله با بحران آب”
سوم، اتخاذ استراتژی منطقه ای در زمینه سازگاری با تغییرات اقلیمی از یک طرف امکان راه اندازی گفتگوی منطقه ای بین کشورها جهت تحلیل و ارائه پیشنهادات برای نرمش عواقب تغیرات اقلیمی و از طرف دیگر تدوین اقدامات بابت تحقق فوری فناوری های نوین کشاورزی که منجر به افزایش تولید محصولات و سازگاری گیاهان کشاورزی با شرایط جدید آب و هوایی و خاک میگردند را ارائه می دهد.
در این رویداد که توسط انستیتوی بین المللی آسیای مرکزی و دفتر یونسکو در جمهوری ازبکستان برگزار گردید، نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد در آسیای مرکزی، رئیسUNRCCA ـ ناتالیه گیرمان، معاون رئیس کمیته اجرایی صندوق بین المللی حفاظت از دریای آرال ـ شراف الدینوف، نماینده دائمی سازمان ملل در جمهوری ازبکستان ـ هیلینیا فریزیر ، معاون رئیس پروژه OSCE در جمهوری ازبکستان ـ هانس اولریخ ایم و همچنین نمایندگان بخشهای مربوطه، دانشمندان برجسته و متخصصان مؤسسات تحقیقاتی و مراکز تحلیلی کشورهای آسیای مرکزی نیز شرکت نمودند.
- منبع خبر : صبح اقتصاد
