آمار عملکردی که بانک مرکزی از تسهیلات‌دهی بانک‌ها در سال گذشته منتشر کرد، از پرداخت ۶۱۳ هزار تومان به بخش‌های اقتصادی نشان داشت. این رقم برخلاف پیش‌بینی ۶۷۰ هزار میلیاردی تا ۶۰ هزار میلیارد تومانی عدم تحقق داشت. این در حالی است که در سال گذشته با وجود طرح مورد توافق بانک مرکزی و وزارت صنعت، معدن و تجارت برای حمایت حدود ۵۰ هزار میلیارد تومانی تسهیلات بانکی به منظور کمک به رونق تولید عملکرد مناسبی نداشت و هرچند بانک مرکزی آمار شفافی در این مورد منتشر نکرد، اما درنهایت رقم مدنظر نیز محقق نشد.

از سویی دیگر کمیجانی- قائم مقام بانک مرکزی- با طرح موضوع حمایت بانک‌ها از تولید در اظهاراتش از عملکرد بانک‌های خصوصی گله کرده و گفته بود که انتظار دارد این بانک‌ها در اجرای طرح رونق تولید عملکرد و مشارکت بهتری داشته باشد.

جریان گلایه‌های مدیران بانک مرکزی نسبت به پرداخت تسهیلات حمایت از تولید در بانک‌های خصوصی و همچنین برنامه‌های آن‌ها برای تقویت کمک به این بخش موضوعی است که از کانون بانک‌های خصوصی پیگیری شد.

وام تولید بد هم نیست

جمشیدی – دبیر کانون بانک‌های خصوصی – معتقد است این‌ که گفته می‌شود بانک‌ها در تسهیلات‌دهی به تولید ضعیف عمل می‌کنند و یا این‌که تمایل زیادی به این موضوع ندارند، چندان مورد تایید نیست چراکه پرداخت تسهیلات به تولید از جهاتی از جمله سنجش و امید وصول مطالبات به نفع بانک‌هاست و قابلیت بررسی و پیگیری سرمایه‌گذاری انجام شده و بازده آن وجود دارد  که در این حالت  بانک می‌تواند تسهیلات خود را طبق این سنجش‌ها پرداخت و از بازگشت آن تا حدی مطمئن باشد.

وی این را هم گفت که یکی از دلایلی که شاید موجب شده تا پرداخت تسهیلات به بخش‌های تولیدی از سوی بانک‌ها به خصوص بانک‌های خصوصی با تردید مواجه شود، این است که گاهی آمار مشخص و تفکیک شده‌ای به طور دقیق وجود ندارد، چراکه تسهیلات به بخش‌های اقتصادی باید براساس سرفصل‌های تعیین شده در حوزه صنعت و معدن، ساختمان، بازرگانی، کشاورزی، خدمات پرداخت شود ولی ممکن است آمارها به طور دقیقی تفکیک نشوند و پرداختی‌ها در حوزه تولید را کمتر نشان دهند، در حالی که اینگونه نیست و بانک‌ها پرداخت تسهیلات به حوزه تولیدی را به دلایل مختلف در اولویت قرار می‌دهند.

چرا پرداخت تسهیلات طبق انتظارات نبود؟

اما این که چرا بانک‌ها در سال گذشته طبق پیش بینی رئیس کل بانک مرکزی نتوانستند تا ۶۷۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت کرده و یا در طرح حمایت از تولید به طور کامل موفق باشند، موضوعی است که دبیر کانون بانک‌های خصوصی می‌گوید به هرحال تسهیلات بانک‌ها براساس منابع جذب شده انجام می‌شود. این در شرایطی است که در سال گذشته جذب منابع در بانک‌ها به دلایل مختلفی سخت شد، از جمله تحولات بازار ارز در نیمه دوم سال که سرمایه‌گذاری در بانک‌ها را تا حدی با تردید مواجه کرد.

براساس توضیحات جمشیدی در سویی دیگر بخشی از منابع بانک‌ها برای تسهیلات‌دهی در قالب بدهی‌های دولت و مطالبات معوق قفل شده است. همچنین آن بخش از منابعی که باید در قالب اموال مازاد بانک‌ها به فروش برود عمدتا ملک بوده و با توجه به رکودی که در بازار مسکن و ساختمان وجود دارد، فروش این ملک‌ها با وجود آگهی‌های بسیار بانک‌ها موفق نبود و منابع جدید چندانی را در اختیار آن‌ها قرار نداد تا بتواند به سمت تولید حرکت دهند.

شرط حمایت از کالای ایرانی

با توجه به این‌که شعار سال ۱۳۹۷ برپایه حمایت از کالای ایرانی شکل گرفته، انتظار بالایی از بانک‌ها به عنوان تامین‌کننده اصلی منابع در اقتصاد وجود دارد تا بتواند تولید را پوشش مالی دهند.

دبیر کانون بانک‌های خصوصی می‌گوید: طی جلساتی که در سال جاری بین بانک‌ها و به ویژه بانک‌های خصوصی برگزار شده، در توقعات اولیه قرار بر آن است که بتوان اعطای تسهیلات را در دو بخش بازار و تولید کننده پیگیری کرد؛ به گونه‌ای که برای حمایت خرید کالای ایرانی قرارداد با شرکت‌های تولید کننده‌ منعقد شود و از طریق کارت‌های اعتباری متقاضیان بتوانند از این کالاها خرید کنند، با این شرط که حتما کالاهای تولیدی باید از استانداردهای لازم برخوردار بوده و کیفیت آن‌ها مورد تایید باشد. در عین حال که در حوزه صنایع و تولیدکنندگان نیز تسهیلات در اختیار گروه‌هایی قرار می‌گیرد که به طور حتم بتواند استانداردهای لازم را رعایت کرده و مورد تایید باشند.