فرضا ترامپ باخت ، باز هم برجام؟

به گزارش واحد تحلیلی خبرگزاری صبح اقتصاد , اگر چه شرایط انتخابات در آمریکا هر روز تصویری متفاوت از روز قبل را نشان میدهد، لاکن سخنان اخیر ترامپ نشان میدهد قافیه را باخته و سرخط مشاعره بدست جو بایدن افتاده است.

حال چون فرض محال، محال نیست فرض کنیم ترامپ انتخابات را باخت و دست از کله شقی برداشت و کاخ سفید را اول ژانویه تحویل دموکراتها داد و آنها با اعلام چند شرط آمادگی خود را برای بازگشت به برجام اعلام کردند حال ما به چه شرایطی روبرو هستیم؟ در برجامی که آمریکایی‌ها یکبار به همه ارکان آن نارو زده و اروپایی‌ها هم قدمی برای حفظ ارکان آن برنداشتند، بمانیم یا بر موضع قاطع خود مبنی بر اینکه دوره برجام گذشته و اگر قرار است توافقی صورت گیرد روز از نو و روزی از نو، پا فشاری و این بار تمام ضعف‌های مذاکرات کودکانه تیم روحانی از ظریف گرفته تا عراقچی و بقیه حتی جواسیس نفوذی در مذاکرات را جبران کنیم؟ چه کسی خیانت اروپا به برجام را با بازی‌های متفاوتی که فقط جنبه وقت‌کشی داشت باور میکند؟ اروپایی‌ها ابتدا وعده دادند کانال SPV را برای امکان معامله نفت در برابر غذا و دارو راه‌اندازی می‌کنند! بعد از چند ماه فرصت‌سوزی مدعی شدند نمی توانند نفت ایران را بخرند اما حاضرند با راه‌اندازی کانال INSTEX، در ازای پول نفت فروخته شده ایران به دیگر کشورها، غذا و دارو بفروشند! اولا اینکه نفس این پیشنهادها، تضییع حقوق ایران بود بکنار؛ ثانیا حتی طبق موازین شورای امنیت سازمان ملل، کشور مورد تحریم، از تحریم غذا و دارو مستثناست. فراموش نشده که عراق در دوره تحریم، از حق فروش نفت در ازای خرید دارو و غذا برخوردار بود. مطابق با بیش از ۱۰ بند در برجام و متن صریح قطعنامه ۲۲۳۱، اروپایی‌ها متعهد بودند تحریم مالی، بانکی و نفتی را تعلیق کنند و حالا که آمریکا قانون‌شکنی کرده بود، باید کنار ایران می‌ایستادند، نه این که حتی به قاعده استثنا شدن “مبادله نفت در برابر غذا و دارو برای کشورهای مورد تحریم” عمل نکنند! اما آنها، نه به تعهدات برجامی و نه وعده‌های هیچ و پوچی مثل اینستکس را هم عمل نکردند. تنها کاری که کردند، رسانه‌داری و وقت‌کشی و تظاهر به موضع متفاوت در بیانیه‌ها بود؛ با تکرار این دروغ بزرگ که «ما همچنان در برجام می‌مانیم». دست ایران را برای اتخاذ تصمیم برای خروج از برجام با این موش و گربه بازی بستند. که میتوان گفت در داخل کشور پنهانی با دولت روحانی هماهنگ عمل میکردند. اما ملاحظه کنیم بازی ترامپ کجای موضوع را تظاهر و کجای موضوع را پنهانی با اروپا پیش می‌برد؟ کاخ سفید بر پایه فشارهایی که دولت اوباما با تحریم و برجام انباشته بود، وسوسه شد کار را یکسره کند. بنابراین سال ۱۳۹۷، با فشار به اصطلاح حداکثری (کاتسا و آیسا که بدیل تحریم های فلج کننده بود) را به اجرا گذاشت و همه تیرهای تحریمی توافق شده در برجام را دوباره در خشاب کرده و آنها را شلیک کرد. موضوع بسیار مهم در این روند دو ساله، خباثت و خدعه اروپاست. آقای ظریف با همه خوش خیالی‌های گذشته‌اش، اذعان کرده که اروپا یازده تعهد ضد تحریمی خود در برجام را زیر پا گذاشته است. آنها قراردادها را یکطرفه لغو کردند و خرید نفت را هم به صفر رساندند، به نحوی که تجارت چند میلیارد دلاری اروپا با ایران به چند ده میلیون دلار رسید. حتی آلمانی‌ها در دادن بنزین به هواپیمای ظریف کارشکنی کردند. ماجرای گله او از عدم امکان افتتاح یک حساب بانکی در لندن معروف است. اینک شرایط بسیار متفاوت است. آمریکا در مقابله با ما دست به ترور زده و قاسم سلیمانی و همراهانش را شهید کرده است. با اینکه شورای امنیت سازمان ملل او را بازنده مکانیزم ماشه قلمداد کرده است او اعلام کرده که مکانیسم ماشه را به اجرا گذاشته است. دو نکته، درباره رفتار آمریکا و اروپا مهم است. آمریکا می‌گوید ماشه را چکانده است؛ اما در اسلحه او گلوله تحریمی نمانده که شلیک نکرده باشد و به عبارتی تحریم‌های مالی، بانکی و نفتی که در دولت اوباما در قالب کاتسا و آیسا ریل گذاری و در دولت ترامپ اجرا شد، بسیار فراتر از تحریم های شورای امنیت است و اروپا نیز در اعمال همه آنها همراهی کرد. طی دهه گذشته، همواره درباره چگونگی اعمال تحریم ها، میان سیاستمداران آمریکایی بحث بوده است. این که برای تاثیر عمیق تر تحریم ها و تسلیم شدن ایران، تحریم ها را باید تدریجا افزایش داد تا آزاردهنده تر باشد؛ یا بهتر این است  که به شکل شوک و دفعتا اعمال کرد را بازی رسانه ای بدانیم که در این خیمه شب بازی اروپا نقش آدم خوبه را داشته است. ملت ایران در جریان ریز به ریز خیانت بزرگی است که  در بحبوحه فتنه سبز انجام شد که حتی لس آنجلس تایمز از این خیانت پرده برداشت و نوشت: « نمایندگان برخی سران جنبش (فتنه) سبز به مقامات دولت اوباما گفتند تحریم ها باید تشدید شود و دفعتا و به شکل شوک هم باشد تا بتواند ایران را فلج کند». پس به وضوح ملاحظه کنیم که تحریمهای فلج کننده مورد نظر کودتا چیان داخلی هم  از سال ۱۳۹۰  تا امروز اعمال شدند اما تاثیری بر اراده ملت در پایداری و مقاومت نداشتند. امروز کشور باید بضرس قاطع تصمیم اتخاذ کند که ما با آن متن برجام ادامه نخواهیم داد و اگر قرار باشد جو بایدن و یا فرضا حتی ترامپ به برجام باز گردند اینبار باید متن برجام با مکانیزم دیگری که ضعفهای عملی دوره اوباما را علیه ایران نداشته باشد، مورد مذاکره واقع شود و تیم مذاکره کننده را هم سه قوه خواهند چید. والسلام

 حمید رضا نقاشیان