نفت ارزانی در کار نیست
به گزارش واحد تحلیلی خبرگزاری صبح اقتصاد اولین القاء شبهه در خصوص این همکاری که هنوز در حد و اندازه یک تفاهم‌نامه ۱۸ صفحه‌ای و فقط کلیات در آن آمده این است که سرمایه‌گذاری چین در همکاری و مشارکت با شرکت‌های ایرانی را به فروش نفت گره میزنند که این فرضیه اساسا غلط و شبهه‌افکنانه طرح میشود. موضوع سرمایه‌گذاری با فروش نفت دو موضوع کاملا متفاوت و از هم جداست. چین امروزه نیاز به خرید روزانه نفت در حد ۸۰۰ هزار بشکه دارد و با محور قراردادهای کوتاه‌مدت بازرگانی خریداری نموده وجه آن را هم با مناسباتی پرداخت میکند. اما وقتی بحث سرمایه‌گذاری میشود موضوع کاملا متفاوت است. حقیقت این است که امروزه در دنیا بر سر جذب هر چه بیشتر سرمایه‌گذاری خارجی رقابت بسیار شدیدی وجود دارد و کشورهایی موفق‌تر هستند که بتوانند با فراهم آوردن زمینه‌های داخلی، میزان بیشتری از سرمایه‌های خارجی را به دست آورند. تقریبا یکی از عوامل اصلی در تمامی کشورهایی که در چند دهه اخیر توانسته‌اند اقتصاد و صنعت خود را سر و سامان داده و خود را به سطح کشورهای صنعتی برسانند، موفقیت در جذب سرمایه‌گذاری خارجی بوده است؛ از چین و کره جنوبی گرفته تا مالزی و ترکیه و حتی کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس. دولت ایالات متحده آمریکا و دولت‌های اروپایی، قوانین و مقررات بسیاری جهت تسهیل و جذب سرمایه‌گذاری خارجی دارند. جالب این جاست که تمامی تلاش دولت حسن روحانی که در سند برجام جنجالی واهی و پوچ آفرید، فراهم آوردن زمینه جذب سرمایه‌گذاری خارجی از غرب با خط و نشان‌های ضد امنیتی و ضد اسلامی بود جالب‌‌تر اینکه مهمترین هدف ایالات متحده آمریکا در اعمال تحریم‌های اقتصادی علیه ایران جلوگیری از سرمایه‌گذاری خارجی در جمهوری اسلامی ایران بوده است. در این شرایط، بسیار عجیب است که در داخل ایران نیز عده‌ای با دشمنان نظام همنوا شده و سرمایه‌گذاری خارجی را به معنای فروش مملکت تفسیر می‌کنند. در بحث سرمایه‌گذاری چین اساسا موضوعی به نام مبادله با نفت صورت نمیگیرد که بحث نفت ارزان در کار بوده باشد. اشتیاق چین برای سرمایه‌گذاری در خارج از سرزمین جمهوری خلق چین منوط و محدود به جمهوری اسلامی ایران نیست. جمهوری خلق چین بر اساس داده‌های “موسسه امریکن اینترپرایز”، فقط ظرف ۱۵ سال گذشته، ۲ تریلیون و ۱۰۰ میلیارد دلار در همه کشورها در اقصی نقاط جهان سرمایه‌گذاری کرده است؛ از کشورهای ثروتمند مثل سوئیس و آمریکا گرفته تا کشورهای آفریقایی مانند کنگو. بنا بر داده‌های “مرکز مطالعات استراتژیک بین‌المللی” (CSIS) چین تنها طی شش سال (۲۰۱۳ تا ۲۰۱۹) حدود ۶۲ میلیارد دلار در بخش راه آهن ۳۴ کشور سرمایه‌گذاری کرده است. حضور فعال اقتصادی چین در واقع هرگز به معنای گسترش نفوذ سیاسی این کشور نبوده است اما طبیعت این سرمایه‌گذاری‌ها محل وقوع امنیت اقتصادی نیز خواهد بود. با سرمایه‌گذاری‌های چین در آفریقا تحلیل‌های بسیاری به رسانه‌ها آمده که حتی کارشناسان می‌گویند با این سرمایه‌گذاری‌ها انقلاب چهارم صنعتی در آفریقا رخ خواهد نمود. این در حالی است که زیرساخت‌های کافی برای تحقق این تحول هنوز وجود ندارد. چین و هند در حال تهیه برنامه‌های توسعه زیرساخت برای افریقا به سیاستهای کلان در تغییر بافت کشاورزی صنعتی و خدمات آموزشی پرداخته‌اند. مجله فوربس، در انواع تحلیل‌های خود تشریح میکند که چین بزرگترین شریک تجاری آفریقا است و حجم سالانه تبادلات دو طرف به ۲۰۰ میلیارد دلار می‌رسد. بر این اساس، بیش از ۱۰۰ هزار شرکت چینی در آفریقا فعالند. بیشترین صادارات از آفریقا به چین در سال ۲۰۱۹ به ترتیب از کشورهای آنگولا، آفریقای جنوبی و جمهوری کنگو صورت گرفته است. آفریقا ۲۰ درصد کتان مورد نیاز چین را تامین میکند. آفریقا نصف ذخایر منیزیم جهان را داراست که در صنعت فولاد به کار می‌رود و جمهوری دموکراتیک کنگو به تنهایی نصف ذخایر تلق جهان را در اختیار دارد. چین به همه این منابع نیاز دارد. جزئیات توافق راهبردی ۲۵ ساله ایران و چین منتشر که هنوز نشده است. روزنامه “نیویورک تایمز” پیش از این نوشته بود که طرح این توافقنامه را رئیس‌جمهور چین پنج سال پیش (۲۰۱۶) پیشنهاد کرده بوده است. پیش‌نویس این توافقنامه ۴ تیرماه ۱۳۹۹ در پکن به امضا رسید. گفته میشود در طول ۲۵ سال چینی‌ها ۶۰۰ میلیارد دلار از ذخایر ارزی خارجی خود را به ایران خواهند آورد و با میزان همین قدر سرمایه‌گذاری از طرف سازمان‌ها و شرکت‌ها چه در بخش خصوصی و چه در بخش‌های عمومی به مشارکت میپردازند. تضمین لازم برای خارج کردن سود سرمایه‌گذاری آن میتواند نفت بوده باشد. حال اگر خواستند وجه نقد میبرند و اگر خواستند با سود سرمایه‌گذاری نفت خریداری کرده و نفت ببرند و اگر نه دست آنها باز خواهد بود که همین سود ناشی از سرمایه‌گذاری‌ها را به توسعه در همان بخش‌ها اختصاص دهند. اینکه ایران بجز زیرساخت مهیا و سرزمین مستقل و نیروی کار ورزیده و تحصیل کرده و تضمینی به ارزش و اعتبار نفت در اختیار دارد بوده که سرمایه‌گذاری را برای چینی‌ها شیرین نموده است. پس القا نفت در مقابل سرمایه‌گذاری آن هم ارزان دروغ بزرگی است که در تخریب این رابطه برای فشار بر ذهن مردم صورت می‌پذیرد. والسلام
حمیدرضا نقاشیان
- منبع خبر : صبح اقتصاد
