هوش مصنوعی تیغ دو لبه بازار کار
به گزارش واحد اقتصادی خبرگزاری صبح اقتصاد در چند سال اخیر و به دنبال توسعه فناوری هوش مصنوعی در جهان و روی کار آمدن ربات‌های انسان نما، حرف و حدیث درباره از بین رفتن مشاغل شدت گرفته و اخبار مختلفی نیز در مورد لیست مشاغلی که با گسترش هوش مصنوعی از بین می‌روند، منتشر شده است.
مرکز پژوهش های مجلس اما بیکار ننشسته و به بررسی مطالعات بین المللی و داخلی پیرامون تاثیر هوش مصنوعی بر آینده بازار کار پرداخته و حتی گریزی به این موضوع زده است که با بهره گیری از این فناوری چگونه می توان بهره وری مشاغل را در بنگاه‌های اقتصادی افزایش داد.
بر اساس بخشی از نتایج حاصل از این پژوهش پیش بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۰ در جهان حدود ۱۷۰ میلیون شغل جدید ایجاد شود، رقمی که معادل ۱۴ درصد از مشاغل فعلی است، از سوی دیگر این تحولات منجر به حذف ۹۲ میلیون شغل نیز خواهد شد.
وظایف کاری که تنها انسان‌ها قادر به انجام آن هستند از ۴۷ درصد فعلی به ۳۳ درصد کاهش می‌یابد در حالی که سهم وظایف انجام شده توسط فناوری از ۲۲ به ۳۳ درصد و ترکیب انسان ماشین از ۳۰ به ۳۴ درصد افزایش یابد.
با استناد به مطالعات بین‌المللی و تطبیق آن با داده‌های مرکز آمار ایران، سهم در معرض اتوماسیون هوش مصنوعی در ایران حدود ۲۰ درصد خواهد بود، با استفاده از عدد تاثیر هوش مصنوعی بر مشاغل در ایران و مقایسه با سایر کشورهای مشابه، می‌توان بهره‌وری هوش مصنوعی در بلند مدت را تخمین زد؛ این تخمین، رشدی سالیانه بین ۱.۱ تا ۱.۲ درصدی در ایران را به وسیله هوش مصنوعی نشان می‌دهد.
رابطه مهارت و بهره‌برداری مؤثر از هوش مصنوعی
سیدمهدی شریعت‌زاده معاون اجرایی سابق ستاد هوش مصنوعی معاونت علمی ریاست جمهوری در همین زمینه با تاکید بر توانمندی‌های چشمگیر هوش مصنوعی در تغییر الگوهای کار در جهان به خبرنگار ایرنا می گوید: افرادی که دارای تجربه و مهارت بالا هستند، نسبت به افرادی که مهارت کمتری دارند، بهتر از ظرفیت‌های هوش مصنوعی استفاده کرده و بهره‌وری بیشتری خواهند داشت.
وی بهره گیری از هوش مصنوعی در اجرای کارها را موجب افزایش ۵ برابری بهره وری دانست و این موضوع را مطرح کرد که خواسته یا ناخواسته آینده همه مشاغل به شدت تحت تأثیر هوش مصنوعی قرار خواهد گرفت؛ چنانچه از فرصت‌های این فناوری به‌درستی استفاده شود، می‌توان بهره‌وری بازار کار را افزایش داد.
شریعت‌زاده معتقد است که طی سال های آتی بسیاری از مشاغل به شدت از هوش مصنوعی متاثر می‌شوند و در صورتی که نیروی کار به نحوه استفاده از این ابزار و فناوری مسلط باشد، می‌تواند با ۵ برابر بهره وری کار و شغل خود را بهبود دهد و در مقابل نیز افرادی که آموزش های لازم را دریافت نکرده اند و توانایی استفاده از این فناوری را ندارند حذف خواهند شد.
وی همچنین به سندهای راهبردی بسیاری از کشورها برای افق ۱۰ ساله در بهره‌گیری از این فناوری اشاره کرد و اظهار داشت: در صورت استفاده بهینه از هوش مصنوعی، بهره‌وری بسیاری از صنایع حداقل تا پنج برابر افزایش می‌یابد و کشورهای توسعه‌یافته با برخورداری از فناوری و تکیه بر دانش بومی می‌توانند تولیدات بیشتری با نیروی انسانی کمتر داشته باشند.
بهره وری، لازمه ماندگاری نیروی کار
حسن طایی استاد دانشگاه و اقتصاددان نیز معتقد است که شرط لازم برای ماندگاری نیروی کار در هر بنگاه اقتصادی، میزان بهره وری وی است و نیروی کار باید بداند که برای تداوم حضور در بنگاه باید هر آنچه که به عنوان ارزش کالا تولید می کند باید بیش از میزان حقوق و دستمزد وی باشد تا به اصطلاح استخدام این نیرو قابل توجیه قلمداد شود.
وی تاکید کرد: یکی از عوامل مهم در افزایش بهره وری، انگیزه نیروی کار و تحولات آموزشی است که یادگیری خلاقیت و ابتکار عمل به دنبال دارد و همچنین اگر کارگران به دنبال رشد خود و محل کارشان باشند، به تدریج بر میزان کیفیت کالاها نیز افزوده می شود.
این استاد دانشگاه گفت: هرچه کالاها متنوع‌تر، با کیفیت تر و برپایه دانش باشد، قیمت کالاها نیز بهبود پیدا می کند و به دنبال آن صاحبان بنگاه ها، میزان پرداختی نیروی کار را افزایش می دهد، با تعمیم این موضوع را به منطقه و کشور می توان به این نتیجه رسید که اگر نیروی کار در جستجوی شرایط بهتری هست، باید قابلیت‌های خود را ارتقا بخشد تا اوضاع بهبود یابد.
ماندگاری نیروی کار در گروی آموزش مادام العمر
غلامحسین محمدی رئیس سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور نیز که مسئولیت مهارت آموزی به نیروی کار و تربیت نیرو متناسب با نیاز بازار را بر عهده دارد، در پاسخ به این پرسش که هوش مصنوعی چه آینده ای را برای مشاغل سنتی رقم خواهد زد، به آخرین بیانیه بریکس مبنی بر لزوم آموزش مادام العمر نیروی کار برای ماندگار در شغل خود اشاره کرد.
وی به این موضوع نیز اشاره کرد که ۸۵ درصد کارفرمایان ارتقای نیروی کار را در اولویت خود قرار داده اند و اکنون ۷۰ درصد نیروی کار را با مهارت های جدید استخدام می کنند.
محمدی با بیان اینکه با دنیای جدید کار مواجه هستیم، از تغییر رویه مهارت آموزی سازمان آموزش فنی و حرفه ای به سمت اقتصاد دیجیتال و آموزش نیروی کار در این حوزه خبر داد.
رئیس سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور از هدف‌گذاری برای آموزش ۵۰۰ هزار نفر در حوزه اقتصاد دیجیتال خبر داد و به لزوم تغییر و تامین زیر ساخت های تربیت و آموزش نیروی آشنا و مسلط به هوش مصنوعی و فناوری های جدید در این سازمان اشاره کرد.
وی توضیح داد: برای آموزش حداقل پنج میلیون نفر در حوزه فناوری های جدید و اقتصاد دیجیتال طی ۵ سال آینده با هدف جذب ۵۰۰ هزار نیروی مسلط و ماهر، باید زیر ساخت های مورد نیاز تامین شود که اکنون این زیر ساخت ها در اختیار سازمان آموزش فنی و حرفه ای نیست.
محمدی این خبر خوب را داد که امسال با تاکید وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی بنا شده است تا سهم مسئولیت اجتماعی شرکت های زیر مجموعه این وزارتخانه و با مذاکرات شکل گرفته سهم وزارت نفت به تامین زیر ساخت ها و به روز رسانی تجهیزات فنی و حرفه ای اختصاص یابد.
پیشنهاد پژوهش مجلس برای آینده بازار کار
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در پژوهشی که با عنوان “حکمرانی هوش مصنوعی؛ بررسی تاثیر هوش مصنوعی بر بازار مشاغل و بهره وری در جهان و ایران” برای مواجه بازار کار ایران با گسترش و تاثیرگذاری فناوری های نوین پیشنهاداتی را مطرح می کند که از آن جمله انجام پژوهش‌های تفصیلی در خصوص ارتباط دقیق هوش مصنوعی و مشاغل و صنایع خاص با اولویت مشاغلی که بیشترین شمول افراد، گردش مالی و حجم تاثیر پذیری را دارند، می شود.
این پژوهش در ادامه پیشنهاد می کند که “در نظر داشتن شاخص‌های متعارف بین‌المللی و همچنین تعریف شاخص‌های کلیدی در خصوص توسعه هوش مصنوعی در ایران متناسب با بستر توسعه فناوری در کشور و اندازه‌گیری این شاخص‌ها” و “برنامه‌ریزی و حمایت از آموزش‌های عمومی و اختصاصی در ارتباط با تاثیرات و نحوه مواجهه و بهره‌مندی از فناوری هوش مصنوعی در مشاغل مختلف و ایجاد بستر تربیت نیروی کار متناسب با تغییرات مشاغل با هدف تحقق افزایش افراد توانمند جهت استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی به منظور کاربست در حیطه کاری خود تا ۵۰ درصد شاغلین بر اساس اهداف شاخص‌های کلان سند ملی هوش مصنوعی” در دستور کار متولیان و مجریان این حوزه قرار گیرد.
- منبع خبر : ایرنا
