بعد از آرت فر دوبی که دو نوبت در سال برگزار می شود، آرت فر استانبول مهمترین آرت فر منطقه است البته در دوره های اخیر به دلیل اتفاقات و رویدادهای تروریستی که در استانبول رخ داد و بی ثباتی های سیاسی، این آرت فر رونق گذشته را از دست داده است، اما برگزارکنندگان این رویداد تمام تلاش خود را به کار می بندند تا همچنان از نظر کیفی جزو برندهای منطقه و دنیا باقی بمانند.

امسال در آرت فر استانبول که این روزها در حال برگزاری است (۲۳ تا ۲۶ شهریور) از ایران سه گالری زیرزمین دستان، آب انبار و شیرین حضور دارند، در حالیکه در آخرین آرت فر دوبی که اسفند ۹۵ برگزار شد از ایران سه گالری آریا، شهریور و شیرین در بخش هنر مدرن و ۶ گالری اُ، خاک، دستان، محسن، آب انبار و Ag در بخش هنر  معاصر حضور داشتند.

هر چند هر سه گالری که امروز در آرت فر استانبول حضور دارند، تجربه حضور در آرت فر دوبی را دارند و حداقل دو گالری شیرین و زیرزمین دستان گالری های فعال و موفقی در عرصه بین المللی هستند، اما به نظر می رسد همچنان گالری های ایران نسبت به حضور در نمایشگاه ها و رویدادهای خارج از کشور نوعی کرختی را تجربه می کنند. اینها در حالی است که در داخل کشور هم زمزمه های برگزاری آرت فر تهران از ابتدای سال ۹۶ به گوش می رسد و بنا به اعلام دبیرخانه، این آرت فر قرارست با حضور مجموعه داران و گالری های بزرگ هنری از سراسر دنیا در پاییز سال ۹۶ (اول تا پنجم آذر ماه) برگزار شود؛ هر چند از فروردین ۹۵ تا کنون دیگر خبری از این رویداد به گوش نمی رسد و سایت این رویداد نیز عنوان «به زودی اعلام خواهد شد» را بر صفحه اصلی خود قرار داده است.

اما آرت فرها در دنیا محلی هستند برای نمایش و فروش آثار هنری که از طریق گالری ها ارائه می شود و به نوعی گردهمایی هنر مدرن و معاصر به شمار می روند. آرت فر دوبی دو بخش هنر مدرن و معاصر را چند سالی است از هم جدا کرده اما در آرت فر استانبول از این دست جدایی ها دیده نمی شود و بیشتر رویکرد این است که بازدیدکنندگان در جریان اتفاقات روز هنری قرار بگیرند و هنر مدرن و معاصر را در دل هم مشاهده کنند. در این آرت فر عموما خریدارانی از منطقه و البته مجموعه دارانی از اروپا هم دیده می شوند اما این استقبال به پای استقبال از آرت فر دوبی نمی رسد که سال ها کوشیده استانداردی را در این زمینه برای خود دست و پا کند و جزو یکی از ۱۰ آرت فر موفق دنیا باشد.

حمیدرضا کرمی مسئول بخش بین الملل و برون مرزی گالری آریا که در آخرین آرت فر دوبی همراه با آثار هنرمندان این گالری حضور داشت درباره آرت فرها و نحوه حضور در آنها گفت: آرت فرهای دنیا از طریق یک فراخوان که روی سایت خود قرار می دهند و عموما در آن معیارهایی را که در انتخاب هایشان دخیل است اعلام می کنند، گالری و آثار را می پذیرند و این پروسه حداقل از یکسال قبل کلید می خورد.

وی ادامه داد: در وهله اول باید پروپزال و طرح گالری برای حضور در آرت فر پذیرفته و به تدریج بین گالری و آرت فر یک قرارداد منعقد شود. این را بگویم که حضور در آرت فرها برای گالری ها هزینه دارد چون آرت فرها از فروش آثار درصد دریافت نمی کنند بلکه غرفه ها را اجاره می دهند.

کرمی با بیان اینکه امروزه بازارهای هنری مختلفی در دنیا وجود دارد و در شهرهای کوچک اروپایی هم می توان رد این آرت فرها را گرفت، اظهار کرد: آرت فر دوبی در کنار آرت فر بازل، هنگ کنگ، میامی، فریز در لندن، جزو ۱۰ آرت فر معتبر دنیاست. در منطقه و آسیا آرت فرهای دیگری هم وجود دارند اما کمتر شناخته شده هستند و البته ظرفیت هر کدام متفاوت است و باید این ظرفیت ها از طرف گالری داران شناسایی شود.

وی با بیان اینکه کشور ترکیه سنت طولانی در هنر مدرن و معاصر دارد اما به دلایل زیادی نمی تواند با آرت فر دوبی رقابت کند، گفت: آرت فر دوبی به لحاظ جذب اسپانسر بسیار موفق است و برنامه های جنبی خوبی هم در کنارش برگزار می شود همچنین ثبات اقتصادی و سیاسی هم در آنجا بیشتر به چشم می خورد برای همین آرت فر دوبی در این سال ها همیشه موفق تر و گسترده تر عمل کرده است، با اینهمه آرت فر استانبول هم ظرفیت های بسیار خوبی دارد.

این گالری دار در پایان درباره حضور کم‌تعداد گالری های ایرانی در آرت فر ترکیه بیان کرد: خیلی از گالری های ما بخش بین الملل و حتی سیاست کاری درستی ندارند و تنها هدفشان ایجاد فضایی برای نمایش هفتگی تعدادی اثر تجسمی است. بسیاری از نمایشگاه های ما نه کاتالوگی دارد و اگر هم داشته باشد دو زبانه نیست. ضمن اینکه حضور در آرت فرها همانطور که گفتم هزینه دارد.

آرت فر استانبول (CI) از ۲۳ تا ۲۶ شهریور با حضور بیش از ۷۰ گالری در حال برگزاری است. کیمار ملکی، مدیر نمایشگاه CI است و امسال نمایشگاه شامل بخش Galleries برای گالری‌هایی است که قبل از سال ۲۰۱۰ تأسیس شده‌اند. بخش گالری‌های جدید برای گالری‌هایی تعبیه شده که در ۶ سال گذشته تأسیس شده‌اند، نمایش‌های انفرادی برای این گالری‌ها توسط یک هنرمند و یا گروهی از هنرمندان در نظر گرفته و همچنین جایگاه‌هایی برای استودیوهای گالری و معماری اختصاص داده شده است.