به گزارش واحد تحلیلی خبرگزاری صبح اقتصاد عراقی ها آبادان را در محاصره گرفته بودند و امام خمینی رحمت الله علیه فرمودند: «حصر آبادان شکسته شود».

شهید “یوسف کلاهدوز” قائم مقام وقت فرماندهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، طرح شکست حصر آبادان را که توسط شهید حسن باقری طراحی شده بود به شورای عالی دفاع ارایه داد. پس از تصویب طرح و هماهنگی با نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی و نیروهای تحت امر سپاه پاسداران، چگونگی عملیات و نحوه انسجام و ادغام نیروها، همچنین نام حمله، روز و ساعت آن مشخص شد. موقعیت جغرافیایی زمین و طرز گسترش و آرایش یگانهای ارتش عراق در منطقه جنوب، به گونه ای بود که یک حمله غافلگیرانه و محاصره برق آسا، می توانست ضربه کمرشکنی به دشمن وارد سازد. فراتر از همه انگیزه هایی که برای عملیات نظامی در شرق رودخانه کارون و پاکسازی دشمن در آن منطقه به لحاظ سیاسی و نظامی وجود داشت موجب میشد شوق اطاعت از فرمان امام (ره) حضرت امام خمینی(ره) مبنی بر اینکه حصر آبادان بایستی شکسته شود، به روحیه ها جان تازه دهد. فرمان امام خمینی رحمت الله علیه پس از گذشت یک سال از آغاز جنگ و محاصره شهر ساحلی آبادان با امکانات نفتی و پالایشگاهی آن همچنان به صورت یک مسئولیت بر دوش فرماندهان و بویژه ارتشیان “لشگر ۷۷ خراسان” که درحوزه جغرافیایی شرق اهواز و در استان خوزستان مستقر بودند، سنگینی می کرد. سرانجام در ساعت۱ بامداد پنجم مهر ماه ۱۳۶۰،  نخستین عملیات گسترده مشترک ارتش و سپاه با نام “ثامن الائمه(ع)” و با رمز “نصر من الله و فتح قریب” به منظور تصرف پلهای روی کارون و قطع حلقه ارتباطی نیروهای محاصره کننده صدام با یکدیگر آغاز شد. پیروزی در این عملیات به معنای ورود به مرحله تازه ای از فراین افزایش روحیه و ابتکار عمل در جنگ و گشودن گره کور جنگ محسوب میشد. بیش از ۱۴  کیلومتر مربع از کناره رود کارون و به همین میزان  یعنی بیش از ۱۲ کیلومتر مربع از کارون تا جنوب جاده ماهشهر بسمت آبادان در اشغال عراقی ها بود، به گونه ای که دو جاده اهواز – آبادان و ماهشهر- آبادان در منطقه استقرار نیروهای صدامی واقع بود و قسمتهایی از آن نیز در تصرف ارتش عراق قرار داشت. استحکامات مهمی که عراق برای پدافند در این منطقه بوجود آورده بود، به اندازه ای به آنها قوت قلب بخشید که تمام منطقه را با آرامش خاطر، از دو پل “قصبه” و “حفار” و گاهی هم با یک پل، تدارک و پشتیبانی میکردند. با این وجود، ساعت ۲ بعد از ظهر روز پنجم مهرماه یعنی به فاصله نصف روز از آغاز عملیات، خبری مبنی بر اینکه دومین پل ارتباطی دشمن با غرب کارون نیز به تصرف نیروهای رزمنده ایران درآمده است و پیشروی از همین نقطه ادامه دارد، منتشر شد. عراق با استعداد سه تیپ از لشگرهای زرهی ۳ ۱۱۱، و چهار گردان پیاده و پنج گردان توپخانه، در منطقه حضوری کاملا مسلط و حساب شده داشت. آثار و برکات این عملیات موفقیت آمیز را می توان به خسارات و تلفات عراقی های صدامی در عملیات ثامن الائمه (ع)، انهدام ۹۰  دستگاه تانک و نفربر، ۱۰۰  دستگاه خودرو، دو پل آهنی مشهور به  پی.ام.پی و کشته وزخمی شدن و اسارت بیش از ۴۰۰۰  تن از نیروهای عراقی نسبت داد. همچنین مقدار قابل توجهی تجهیزات پیشرفته از آنها به غنیمت گرفته شد که عبارت بودند از: ۱۶۰  دستگاه تانک و نفربر، ۱۵۰  دستگاه خود روی نظامی، ۳۰ دستگاه بولدوزر، ۵  قبضه توپ ۱۶۲  میلیمتری دوربرد، ۲ قبضه موشک انداز کاتیوشا، شماری توپ ۱۰۶  میلیمتری و مقداری اسلحه سبک و سنگین و مهمات که فی الواقع سبب تجهیز نیروهای سپاه پاسداران شد که به تازگی فرمان ورود به جنگ دریافت کرده بودند. تلفات و خسارات زیاد نیروهای صدامی  در طی دو روز عملیات، به واسطه حمله سریع و شیوه تهاجم نیروهای ایرانی زبانزد و سرفصل یادداشتها و مقالات در روزنامه های جهان گردید. به همین سبب به لشگر ۷۷ خراسان، لقب “لشگر پیروز خراسان” داده شد. فرماندهان ایرانی در این نبرد به هدفهایی مهم دست یافتند که نشان میداد، با اطاعت از فرمان رهبری میتوان دست به یک عملیات موفق و گسترده زد که دارای این ویژگیها باشد: الف- انهدام نیروهای متجاوز صدامی . ب – آزادسازی نیروهای خودی از حلقه محاصره نیروهای تا دندان مجهز و مسلط عراقی در منطقه مذکور . ج – آماده شدن برای حمله تعیین کننده نهایی.

پس از انجام موفق عملیات ثامن الائمه (ع) و اعلام تبریک خبر شکست حصرآبادان به محضر امام خمینی(ره)،  اما دردناک اینکه هواپیمای نظامی سی –  ۱۳۰ نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران ، حامل شماری از فرماندهان ارتش و سپاه به هنگام بازگشت به تهران سقوط کرد که مشکوک به نفوذ عوامل پشت جبهه دشمن و طراحی بمب در هواپیما بود. در این سانحه که روز هفتم مهر ماه اتفاق افتاد، “محمد جهان آرا” فرمانده سپاه پاسداران خرمشهر، “جواد فکوری” فرمانده نیروی هوایی ارتش، “یوسف کلاهدوز” قائم مقام فرماندهی سپاه پاسداران، ” ولی الله فلاحی” رئیس ستاد مشترک ارتش، “موسی نامجو” وزیر دفاع و نماینده امام خمینی(ره)  در شورای عالی دفاع که همگی در طراحی و اجرای عملیات شکست حصرآبادان شرکت داشتند، به همراه چند تن از افسران و همراهان به شهادت رسیدند. یادشان و نامشان همیشه بر مصدر افتخارات دفاع مقدس باقی است . والسلام

 حمید رضا نقاشیان