یِقّرونی قاجاری برگشت
به گزارش واحد تحلیلی خبرگزاری صبح اقتصاد این روزها که مردم تا حدی در قرنطینه کرونایی به سر می برند و در منزل به لطف اینترنت مشغول دیدن سریال و فیلم و سرگرمی اند، دولت و مجلس هم با کمک هم سرگرمی جدیدی در پوشش کاذب مثلا یک کار بظاهراقتصادی با عنوان حذف ۴ صفر از پول ایران برای مردم درست کرده اند. روز گذشته دوشنبه ۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۹ بالاخره مجلس شورای اسلامی در یک جلسه علنی لایحه حذف ۴ صفر از پول ملی ایران را تصویب کرد و نام و نشان پول ایران به «تومان» و«قِران» زمان محمد شاه قاجار برگشت. واحد پول ایران در زمان محمدشاه قاجار (از سال ۱۲۵۰تا ۱۲۶۴ هجری قمری تقریبا ۱۸۰ سال قبل) از مسکوکات نقره و معادل ۱۲۵۰ دینار بود. در اواخر قاجاریه معادل یک قران و پنج شاهی شد. واحد پول ایران از سدهٔ هفتم هجری تا زمان اوایل حکومت پهلوی با نام دینار شناخته میشد. یک تومان واحد شمارش برای دینار و برابر ده قران یا ده هزار دینار بود. در ۲۷ اسفند ۱۳۰۸ (۱۹۳۲ میلادی)، طبق قانونی که از مجلس گذشت تعیین واحد و مقیاسِ پولِ قانونیِ ایران، ریال به جای قران با وزن خالصِ ۰٫۳۶۶۱۱۹۱ گرمْ طلا انتخاب شد. همچنین به صد دینار جدید تقسیم پذیر بود. بلحاظ اجتماعی و محاوره بین مردم عنوان ریال اگر چه عنوانی رسمی تلقی میشد لاکن در میان مردم مقبولیت و استفاده در کلام و بیان پیدا ننمود و آنچنان که باید رواج نیافت و مردم ایران ۱۰ ریال را یک تومان صدا می کردند و در میان مردم، واژگان تومان و قران (تُمَن و قِرون) کاربرد عمومی تری داشت. واحدهای رسمی ریال و دینار در محاوره مردم استفاده نمی شد. حتی در میان رسانه‌های ایران و مسئولان کشوری نیز استفاده از عنوان تومان مرسوم تر بود. قبل از تبدیل واحدهای پولی به ارقام اعشاری در سنه ۱۳۱۱ خورشیدی، سکه‌ها و واحدهای پولی با عناوین متفاوتی از قبیل شاهی و صناری و قرون و ربع و نیم تمام مورد استفاده بودند، حتی در زمان پهلوی هم ده شاهی با عنوان ۵۰۰ دیناری مسکوک زرد رنگ ضرب میشد و دو عدد آن یعنی ۱۰۰۰ دینار را یک قران یا یک ریال می نامیدند. در فرهنگ فارسی زبانان برخی از این الفاظ هنوز کاربردهایی در میان مردم و حتی ضرب المثل های فارسی دارند. مجلس شورای اسلامی با پیشنهاد دولت دوازدهم و بمنظور ایجاد یک اقدام روحی روانی و نه اقتصادی تصویب حذف ۴ صفر را کلید زد و نامهای قاجاری زمان گذشته را به پول ایران عودت داد. این در حالی است که مجلس دوران انتهایی بقای دوره خود را میگذراند و شاکله انتخاب نمایندگان در مجلس یازدهم کاملا تغییر نموده و انتخابات ۲ اسفند سال گذشته تحکم دیگری را رایج نموده است. این اقدام بعنوان یک کار شکلی و با شرایط شیوع و مدیریت کرونا احتمالا توسط شورای محترم نگهبان تصویب نخواهد شد و یا اصلاحات و یا تکمیل آن به دوره جدید مجلس احاله خواهد شد. اما اینکه تاثیر تحقق این تصمیم در اقتصاد ایران چه خواهد بود را در سرمقاله های گذشته بطور مشروح اشاره داشته ام . این اقدام در شرایط رکود متکی به وضع کرونایی در کشور جز دامن زدن به یک سردر گمی مضاعف که به عمیق تر شدن رکود ناشی از کرونا بیانجامد، منجر نخواهد شد. اساس این تصمیم بطور طبیعی وقتی درست خواهد بود که دولت مستقر در ایران پایه های مستحکم پولی را به نوعی قرار داده باشد که تورم به رقمی کمتر از ۵ درصد سالیانه و بهره و سود یا ربای بانکی به رقمی پایین تر یا معادل تورم میل کند و در اقتصاد ثبات و تعادل بین تولید ناخالص داخلی و حجم درجریانِ نقدینگی با گردشی معنی دار وجود داشته باشد والا اساس این بحث در شرایط کرونایی که کشور دچار یک رکود تورمی عمیق بوده باشد بجز افزودن به هیجانات و التهابات ناشی از کاهش ارزش مقداری، در تقابل کالا و پول چیز دیگری نیست. صرف نظر از اینکه این تصمیم در این مقطع کاملا اشتباه است و صرف نظر از اینکه در دوره های انتهایی دولت دوازدهم و مجلس یازدهم چه پخت و پزی برای جیب مردم انجام شده است، که تصمیم علیه مردم و انقلاب متاسفانه بی سابقه نیست، ایجاد این تنش را جایز نمیدانم و معتقدم این اقدام یک عملی ملی از مجلس شورای اسلامی تلقی نمیشود. امروز مردم درگیر تامین نان شب و رفع گرسنگی از خود و خانواده اند. امروز مردم درگیر عدم ابتلای خود و خانواده خود به ویروس کرونایند. امروز دولت برای تامین کسری بودجه خود دست به حراج اموال دولتی زده تا همه مردم را از کسی که ۵۰۰ هزار تومان در کیسه دارد تا آنکه ۵۰۰ میلیارد تومان را درگیر بازار سرمایه کند. که البته ناگفته نماند اقدام به فروش اموال دولتی از طریق بازار سرمایه در نوع خود شاید در گسترش حجم بازار سرمایه تا حدی مفید باشد، اما و صد البته افزودن به دغدغه های مردم در این وانفسا اساسا کاری شبهه ناک و غیر منطقی است. باشد که کسی یا کسانی دین در نَفَس عاقلانه بر طبل تاخیر در اجرای این تصمیم تا قانون شدن بکوبند و مردم را در این شرایط دچار ابهامات مضاعف ننماید. والسلام
حمید رضا نقاشیان
- منبع خبر : صبح اقتصاد
