درماندگی بایدن در همکاری با ظریف

به گزارش واحد تحلیلی خبرگزاری صبح اقتصاد , این روزها بعضی‌ها خاطرات محمدجواد ظریف را با جوبایدن در مقابل خود گذاشته دائما مرور میکنند و به این دلخوش میکنند که بایدن میتواند کمکی به ظربف برای آبروی از دست رفته در برجام انجام دهد اما و صد اما که بایدن حتی اگر زمانی زودتر از حد تصور کارشناسان بتواند قدمی در کاخ سفید نهاده و سکان‌دار کاخ سفید گردد، تنها کاری که میتواند برای ظریف دست و پا کند این خواهد بود که اولا محدودیت سفر او را به آمریکا بردارد و یا پیشنهاد یک پاسپورت آمریکایی برای خود او و خانواده او را تدارک ببیند که تا مانند مرحله قبل درگیر کنسولگری آمریکا در استانبول یا آنکارا نشود. شاید این نظر به ذهن تبادر کند که بدبینانه تحلیل میکنم اما توجه کنیم که  اگر به حافظه تاریخی مراجعه کنیم لابی صهیونیستی همیشه سایه عمیق‌تری بر حزب دموکرات در آمریکا داشته است. همین سایه عمیق و سنگین نشان میدهد که بایدن بدون شرط و شروطی که آن را صهیونیستها تعیین میکنند پا به توافق برای بازگشت به برجام نخواهد گذاشت. از جانب آمریکا هم که نگاه نکنیم، در ایران رهبری معظم انقلاب اسلامی در روز سه‌شنبه ۱۳ آبان که مصادف با میلاد رسول گرامی اسلام (ص) و همچنین روز مبارزه با استکبار نیزبود طی فرمایشاتی بسیار عمیق و راهبردی تاکید فرمودند: « که راهبرد ما همان است که بود و با تغییر افراد تغییری نخواهد نمود». پس به راحتی میتوان دریافت که راه برجام از نظر ما نیز بسته خواهد بود و حتی اگر فرض کنیم ( فرض محال که محال نیست)  که آمریکا با عذر خواهی !!‌ از رفتار رئیس جمهور سابق خود، دونالد ترامپ و بدون هیچ شرطی به برجام بازگردد، حال بدون چون و چرا این ما هستیم که از ورود به ماجرای مجدد به برجام استنکاف خواهیم نمود. از این گذشته شرایط ما نسبت به گذشته با آمریکا و کاخ سفید تفاوتهایی هم کرده است چرا که  ترامپ با طرح صلحی خبیثانه، موذیانه و ناعادلانه کوشید تا کشورهای عرب را به عادی‌‌سازی روابط‌‌شان با رژیم اشغالگر قدس متقاعد کند. این عادی‌سازی به هزار دلیل از جمله عدم رعایت حقوق فلسطینیان نامنصفانه، موذیانه و خبیثانه بود زیرا هم خشم فلسطینی‌ها را برانگیخت و هم سبب سرافکندگی پیدا و پنهانِ رهبران عرب غیر خائن به آرمان فلسطین برای عادی‌ سازی رابطه، در افکار عمومی منطقه شد. امروز اردوگاه مقاومت از ما توقع متفاوتی در دل نهفته است. کمترین توقع این است که ما به سادگی تن به مذاکره با آمریکا نداده و به نوعی اَبروان درهم کشیده خود را در مقابل اعراب خیانت پیشه به آرمان‌های مقاومت و فلسطین، نگشاییم. رژیم صهیونیستی اما تلاش مضاعف خواهد نمود گسترش عادی‌سازی را در دستور قرار داده  و در این مرحله با دموکراتها به تفاهمی همسو برای ارتقاء و یا حداقل حفظ شرایط موجود عادی‌سازی روابط با اعراب تفاهم نماید که البته شرایط رو در رویی با ایران را به مراتب سخت‌تر خواهد نمود. از این گذشته در ایران دولت دوازدهم که متاسفانه در گذشته پا روی همه خط قرمزها گذاشت و رابطه با امریکایی‌ها را در یک چارچوب جمعی به نام و بهانه (۵+۱) به امضای برجامی رسانید هم شرایط گذشته را ندارد که بتواند با اتکای به اعتبار بقای خود در این راه قدم بردارد و هم عمر ماندگاری در پیش رویش نیست تا مجددا خط قرمزها را  به سادگیِ گذشته ندیده بینگارد، لذاست که نه وزارت خارجه و نه دولت روحانی هیچکدام زمینه مناسبی برای عدول مجدد از خواست رهبری نخواهند داشت. البته و صد البته این واقعیت هم قابل درک است که همراهی بایدن با اروپا و اعلام گشایش در تحریم‌ها هم در حوزه نفت و هم در حوزه بانکداری دولت و شاید حکومت و حتی رهبری را در مقابل انتخابی دشوار قرار دهد. لذاست که مواجهه با امتیازات بظاهر زیبا اما فریبنده از جانب اروپا و( تجمع مجدد ۵+۱ ) کمی پیچیده و دشوار خواهد بود. بخصوص اینکه چین و روسیه در این گروه قرار خواهند داشت. چین به نیاز راهبردی نزدیک شدن به بایدن برای کاستن از تنشها با هزینه تراشی برای دیگران می اندیشد و روسیه باید روابط خود را با بایدن در کاستن از عقبه وقایع گذشته خود با ترامپ، بازسازی کند. اینکه تحلیل شرایط آتی کمی پیچیده باشد مهم نیست و مطمئنم ما امروز کاملا به شرایط سیاسی منطقه و جهان مسلطیم. یقینا سناریو را با لطیف‌ترین شرایط بسود مردم ایران رقم خواهیم زد و این حتما در شرایطی است که  منتظر خواهیم شد تا  بایدن بعد از حل منازعات به کاخ سفید راه یابد و راهبرد آمریکا در شرایط دشوار کرونا و اقتصاد ویرانه و آشفتگی با دوقطبی‌گری را پشت سر نهاده و آماده شرایط بیرون از آمریکا شود. ولسلام

 حمیدرضا نقاشیان