بازگشت به برجام کافی نیست

به گزارش واحد تحلیلی خبرگزاری صبح اقتصاد  روزی که رهبرمعظم انقلاب در تبیین مواضع جمهوری اسلامی ایران شروط ایران را برای بازگشت به برجام ، «« لغو و راستی آزمایی عملی همه تحریم ها دانستند»»، شاید کسی باور نداشت که اول آمریکای بعد از ترامپ و سپس همه جهان مجبور به تمکین به این فرایند حق طلبانه شوند،  اما امروز با ایستادگی نظام جمهوری اسلامی ایران ، این امر مقرون به نتیجه و در شرف پیاده شدن و سر در استانه تسلیم نهادن طرفهای مقابل در برجام است. در خبر ها آمده بود که سی و دو نهاد اطلاعاتی ، مطالعاتی، پژوهشی در آمریکا در نامه ای به جو بایدن رئیس‌جمهور این کشور از او خواسته اند هر چه سریعتر با عمل به وعده های انتخاباتی خود به برجام باز گردد. در نامه این نهادها خطاب به آقای بایدن آمده است: بازگشت به برجام یکی از مهمترین و صریح ترین وعده های شما در طول مبارزات انتخاباتی بوده است . شما در این وعده ها همچنین تصریح کردید که آمادگی دارید سیاست خارجی آمریکا را از یک جانبه گرایی بی پروا و جنگ طلبانه دونالد ترامپ دور کنید. این نهادها همچنین تاکید کرده اند که ، سیاست “حداکثر فشار” بر ایران “یک سیاست خطرناک و شکست خورده” است و این سیاست نه تنها باعث افزایش چرخه تنش ها در خاور میانه گردید، بلکه در واقع ایران را به داشتن توانایی تسلیحات هسته ای نیز نزدیک تر کرده است . این سی و دو نهاد آمریکایی در نامه خود گفته اند که هرچه بیشتر سیاست “حداکثر فشار” باقی بماند ، بیشتر به سیاستهای تندروها در ایران دامن خواهد زد و دیپلماسی آمریکا و ایران را از شرایط منتج به التهاب زدایی دور تر و مسیر دستیابی به آرامش در خاور میانه را  دشوارتر خواهد کرد. این نهادها گفته اند:« افزایش تنشهای نظامی اخیر بین ایالات متحده و “گروههای تحت حمایت” ایران در سوریه و عراق  [ اشاره به حملات اخیر به عین الاسد] نشان می‌دهد که در پیش گرفتن یک اقدام جدید  و کاستن از تشدید شرایط ناهنجار تا چه حد ضروری است». این نهادهای امریکایی در نامه خود در عین حال تحولات مختلف اخیر امثال ، نگاه جدید اروپا به برجام ، پذیرفتن دعوت اروپا برای پیوستن آمریکا به مذاکرات ، و تنظیم راهبرد درباره آینده توافق با ایران  ، تاکید و تأیید عدم موفقیت تلاش ترامپ در قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه ایران ، تکیه براقدام نخست ایران با عمل به تعهداتش بر اساس برجام ،  گفته اند از آنجا که این آمریکا بوده که ابتدا توافق را نقض کرده و از برجام خارج شده در نتیجه منطقی است که برای احیای توافق برجام خود نیز بدون شرط  برای بازگشت به برجام پیشگام شود. بنظر میرسد صحنه سازی برای انتشار نامه سی و دو نهاد و تاکید بر نظر کارشناسی و نظر جمع بندی شده اروپا زمینه ساز پذیرش قهرمانانه ای از یک نرمش با پیشگامی آمریکا بوده باشد. و بنظر میرسد در گام اول جوبایدن در کاخ سفید بیانیه بدهد که بدون شرط به برجام باز میگردد. حال با اینکه بدون شک جمهوری اسلامی ایران از این اقدام استقبال خواهد نمود اما باید بدانیم که عدول از اقدامات غیر قابل قبول دونالد ترامپ قدم اول این تعدیل سیاست در اروپا و آمریکا قلمدادمیشود که باید زمینه برداشتن گام هایی جدی در مسیر حذف تحریم ها قلمداد شود. تاکید مقام معظم رهبری انقلاب اسلامی در ایران بر محور راستی آزمایی ۶ ماهه و استنتاج از عدم وجود موانع عملی در مسیر تجارت آزاد ایران در استفاده از سوئیفت و خرید و فروش و دریافت و پرداخت بانکی ، موضوعی نیست که با یک بیانیه در کاخ سفید پایان یابد. لذا جمهوری اسلامی ایران در تداوم اقدامات کشورهای غربی بر این نکته تاکید خواهد نمود که بازگش به برجام مقدمه برای تحقق عینی بند های برجام در حذف  عملی و اجرایی تحریم هاست. تجربه نشان میدهد آمریکا و اروپا در یک همسویی خبری سعی خواهند نمود بیانیه کاخ سفید را یک اقدام برزگ جلوه داده و بدون برداشتن تحریم ها قدم دوم را از ایران مطالبه نمایند و این امر را در بوق و کرنای رسانه ای آن گونه جلوه دهند که حال نوبت ایران است. حال آنکه باید به این نکته تاکید نمود که خروج از برجام در طول بیش از دوسال چه خساراتی برای جمهوری اسلامی ایران به بار آورده و با ایجاد جو بی اعتمادی اگر بازگشتن آمریکا به برجام لغو تحریم ها را به دنبال نداشته باشد و در عین حال این برداشته شدن تحریم ها راستی آزمایی نشوند که متاسفانه با عمل دوگانه نظام تجارت جهانی حتی وقتی آمریکا در زمان اوباما در برجام بود با تاکید مقامات سیاسی اقتصادی و با تمهیدات پشت پرده ، جمهوری اسلامی از هیچ یک از امتیازات برجامی بهره ای نبرد. لذاست که باید تاکید شود بازگشتن تنها به برجام دردی از ایران دوا نخواهد نمود و لغو عملی تحریم ها و اجرای راستی آزمایی با طول زمان منطقی در اجرا ، اهمیت خواهد داشت. والسلام

حمیدرضا نقاشیان