تجربه برجام ، مفید در عمان
به گزارش واحد تحلیلی خبرگزاری صبح اقتصاد چرا که اتفاقاتی که در متن و اجرای برجام افتاد جامعه ایران را به دو قطب متمایز از هم تفکیک کرد.
موافقین برجام به راه کار گشوده شدن در های بسته در اقتصاد می اندیشیدند و جدا از اقتصاد اینکه غرب راهی برای ورود به فضای ایران یافته و از این طریق بنیه سکولاریسم در ایران مستحکم تر و زمینه معامله با شرکتهای غربی فراهم تر خواهد شد.
اما مخالفین که بیشتر دغدغه حفظ نظام جمهوری اسلامی و انقلاب را در سر داشتند اینگونه
تحلیل میکردند که برجام ریشه مذهب در ایران را خواهد خشکانید و از جانب موافقین برجام و برای انگ زنی و و تمسخر، متهم به دلواپسان هم شدند.
شکست برجام باحسرت موفقیت برای تراشیدن خوره به جان انقلاب و مذهب فاصله دو قطب موجود در کشور را فزون تر نمود زیرا در سال ۱۳۹۷ با خروج دونالد ترامپ از این توافق، عملا برجام تبدیل به سند بی استفاده ای شد که امروزه داغ ننگ آن به پیشانی علی لاریجانی و مجلس دوره او و دولت غرب گرای حسن فریدون(روحانی) به تاریخ نگاری آنگلوساکسونهای دوره مشروطیت و امثال تقی زاده ها و وثوق الدوله ها تنه میزند .
این که چه اعمالی انجام شد که برجام تبدیل به تجربه موفقی نشد و حتی بعد از حدود ۱۰ سال از سال ۱۳۹۴ آغاز مذاکره تا امروز ۱۴۰۴ شروع مذاکره با آمریکا در داخل کشور هنوز تحلیل ها و نگاه ها و بگو مگو ها و گاهی هم جدلها درباره آن ادامه دارد بسیار مهم و قابل ارزیابی و درک عمیق از نگاه نوکر مآبی است.
شاید اولین بعد منفی تبلیغاتی برجام آن بود که سطح توقعات از آن صد ها و شاید هزار ها برابر بیش از واقعیت موجود در مفید بودن آن ، بالا رفت.
دولت حسن فریدون ، روحانی ، برای دفاع از برجام مجبور بود بر مزایای آن هزاران بار بزرگنمایی کند که با شکست آن و افشای همداستانی اروپا و آمریکا با رژیم صهیونیستی خیلی زود خلاف آن اثبات شد و برجام سراسر فتنه علیه مردم و انقلاب و مذهب در ایران را حتی در ضعیف ترین قشر جامعه بی اعتبار کرد.
منتقدان برجام به تمسخر، سراغ “وعده های بزرگ نمائی شده برجام” را می‌گرفتند و افکارعمومی هم به تدریج با این کنایه‌ها همراه شدند.
از دیگر سو، جریان سیاسی حامی برجام، با هدف استفاده از آن در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۶ سعی کرد برجام را به یک کمپین انتخاباتی در تنازعات سیاسی داخلی تقلیل دهد که این موضوع نیز نقش مهمی در فتنه بودن و صد البته تضعیف بیشتر از گذشته این توافق داشت.
از یاد نبریم که قهرمان‌سازی از محمد جواد ظریف از دارو دسته نیویورکی های همدوش ولایتی در ادوار وزارت خارجه و مطرح کردن او به عنوان گزینه کاندیداتوری ریاست جمهوری، برجام را بیش از آن که یک قرار داد و معاهده برای منافع ملی بنمایاند، به یک تز انتخاباتی تبدیل کرد که تکرار آن درباره عباس عراقچی می‌تواند، نگران کننده ، انحراف زا ، تحریک کننده و آدرس های غلط بوده باشد، هرچند بی تردید عراقچی ظرفیت تبدیل شدن به گزینه نامزدی ریاست جمهوری در آینده را هرگز ندارد. چرا که سابقه اظهارات ضد و نقیض او در مواجهه با مجلس و رسانه ها در همراهی با ظریف تابلوی تمیزی از او نکشیده و حتی دعوت کمال خرازی بعد از دولت روحانی برای پیوستنش به دفتر مطالعات راهبردی رهبری شبهات عدیده ای آفرید.
به جز اینها، تجربه برجام نشان داد که در این توافق بر روی نقش برخی کشورهای واسطه بزرگنمایی شده بود. مثلا اروپا و بخصوص انگلیس که نقش خط دهی اصلی پشت برجام را به عهده داشت، عملا بدون آمریکا هیچ نقشی در تامین منافع کشورمان نداشتند و دخیل کردن این کشورها در مذاکرات در واقع بی فایده و حتی مضر و فریب دهنده بود و امروز طناب دار مکانیزم ماشه و اسنپ بک شاهد اظهرو من الشمس آن است
برجام همچنین نشان داد که نمی‌تواند بی توجه به سایر چالش‌ها در حوزه‌های دیگر کارآیی داشته باشد. بنابراین سرریز چالش در دیگر حوزه‌ها خیلی زود برجام را .نیز به آلودگی و فتنه بودن متهم و آن را به محاق در سلک خیانتهای تاریخی پهلوی و قاجار برد.
به هر ترتیب تجربه برجام نشان داد که رسیدن به یک توافق دیپلماتیک خارجی نیاز به یک وفاق داخلی همه جانبه و اصیل وبدون نگاه به منافع جناحی دارد.
وفاقی که سطح بالایی از واقع‌گرایی در خود داشته باشد و این درس حالا باید دید چطور خود را در مذاکرات پیش روی عمان به نمایش خواهد گذاشت که البته امروز ایران در مذاکرات خوش بینی سابق را نداشته و تماما با تجربه ای که از برجام گرفته و با کسی که رسما ترور شهید سلیمانی را به عهده گرفته روبروست. دونالد ترامپ اهدافی را در سر میپروراند که بخشی از آن صهیونیستی و بخش دیگر آن پان امریکنیستی است.
شتاب ترامپ برای حصول توافق در مذاکرات عمان اول مواجهه با حزب رقیب خود یعنی دموکراتها است که در زمان کارتر دموکرات، ایران را از دست داده اند و دوم مهار تفکر و ریشه های جریان مقاومت در منطقه و شکستن سد توسعه سیاسی اجتماعی و جغرافیایی صهیونیزم در غرب آسیاست و صد البته توجه و امید او به اینکه داخل ایران ترامپیست ها حامی موفقیت ترامپ در مذاکراتند.والسلام
- نویسنده : حمید رضا نقاشیان
- منبع خبر : صبح اقتصاد
لینک کوتاه :
https://sobh-eqtesad.ir/?p=189210
