به گزارش واحد اقتصادی خبرگزاری صبح اقتصاد سعید نمکی در جمع نمایندگان عضو فراکسیون ولایی مجلس شورای اسلامی گفت: «یک‌میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار ارز به حوزه تجهیزات پزشکی اختصاص یافته است، اما هنوز دقیقا معلوم نیست چه کسی این ارزها را برده و چه چیزی آورده و به چه کسانی داده است.»

وی ادامه داد: «بنده در سرازیری عمر خود هستم و البته از پیگیری، شناسایی و افشاگری علیه این شبکه رانت و فساد عقب‌نشینی نمی‌کنم. با یک فساد سازمان‌یافته در دارو و تجهیزات پزشکی و حتی برخی شرکت‌های وابسته به وزارت بهداشت درگیر بودیم، ابایی ندارم بگویم بسیاری از این شرکت‌های وابسته به هیات‌امنای ارزی هریک به‌نوعی مشکل دارند، یک جریان از بیرون وزارت بهداشت هدایت می‌شود و عده‌ای را تطمیع می‌کند که اتفاقا من را مصمم‌تر کرده با جدیت و سرعت بیشتری برخورد کنم.»

وزیر بهداشت همچنین از پول‌های کثیفی حرف می‌زند که علیه او در فضای مجازی هزینه می‌شود که جلوی افشاگری و پیگیری‌های وی را بگیرد. اگرچه اظهارات جنجالی وزیر بهداشت طولی نکشید که به‌سرعت در فضای مجازی پخش شد، اما حال این سوال‌ها بدون پاسخ مانده است که ۱- چه کسانی، ۲- چرا، ۳- چگونه و ۴- کجا این ارزهای دولتی را دریافت و سپس هزینه کرده‌اند.

در این زمینه این روزنامه با تحلیل آمارهای لیست دریافت‌کنندگان ارز دولتی در بخش واردات دارو و تجهیزات پزشکی را بررسی کرده است که نتایج آن بسیار قابل تامل است، به‌طوری که بررسی لیست دریافت‌کنندکان ارز دولتی نشان می‌دهد در بخش واردات دارو و تجهیزات پزشکی بیش از ۳٫۵ میلیارد دلار ارز ۴۲۰۰ تومانی از سوی دولت تخصیص داده شده که با فرض ۱٫۵ میلیارد دلار سهم واردات دارو، سهم واردات تجهیزات پزشکی به دومیلیارد دلار می‌رسد که این میزان ۷۰۰ میلیون دلار هم بیش از رقم مورد اشاره وزیر بهداشت است.

همچنین طبق بررسی‌ها، فروش آزاد دومیلیارد دلار ارز تجهیزات پزشکی برای دریافت‌کنندگان آن در کمترین برآورد معادل ۲۵ هزار میلیارد تومان رانت ایجاد می‌کند که این مقدار معادل بودجه پنج استان کشور شامل البرز (۴٫۳ هزار میلیارد تومان)، خراسان‌جنوبی (۵٫۴ هزار میلیارد تومان)، خراسان‌شمالی (۴٫۵ هزار میلیارد تومان)، گلستان (۶٫۷ هزار میلیارد تومان) و قزوین (۴٫۱ هزار میلیارد تومان) در سال ۹۸ است.

اما سرنوشت نامعلوم ارز دریافتی در حوزه واردات تجهیزات پزشکی به همین‌جا ختم نمی‌شود، به‌طوری که بررسی‌ها نشان می‌دهد در حالی طی یک‌سال اخیر برای واردات تجهیزات پزشکی دومیلیارد دلار ارز دولتی اختصاص یافته که بررسی‌ها نشان می‌دهد میزان ارز دریافتی ۲۶ برند حوزه تجهیزات پزشکی در یک‌سال اخیر حدود ۲۷۸ میلیون دلار ارز است.

به‌عبارت دیگر، بررسی موردی وضعیت ۲۶ برند فعال در حوزه واردات تجهیزات پزشکی طی یک‌سال اخیر نشان می‌دهد کل ارز دریافتی این شرکت‌ها فقط معادل ۱۴ درصد ارز اختصاص‌یافته به این حوزه است، در یک جمع‌بندی، بررسی آماری موید این امر است که دست‌های پنهان زیادی در حوزه واردات تجهیزات پزشکی بوده که در شرایط محدودیت ارزی به‌طور چراغ‌خاموش ارزهای دولتی را بلعیده‌اند.

۲۵ هزار میلیارد برای واردات تجهیزات پزشکی گرچه در زمینه واردات تجهیزات پزشکی آمار مستندی وجود ندارد، با این حال در گزارش حاضر با مدنظر قراردادن عنوان شرکت‌های واردکننده به ارقام جالب‌توجهی در زمینه واردات این اقلام رسیده‌ایم، به‌طوری که بررسی لیست دریافت‌کنندگان ارز دولتی نشان می‌دهد در یک‌سال اخیر شرکت‌هایی با عناوین «طب، تجهیزات پزشکی، پزشکی، درمان، دارو و سلامت» بیش از ۳٫۵ میلیارد دلار ارز دولتی برای واردات دریافت کرده‌اند که در نوع خود رقم شگفت‌انگیزی است. حال از آنجاکه طبق اظهارات مدیرکل نظارت و ارزیابی دارو و مواد مخدر سازمان غذا و دارو در سال ۹۵ میزان واردات دارویی کشور ۱٫۱ میلیارد دلار و در سال ۹۶ نیز حدود ۱٫۳ میلیارد دلار بوده، بنابراین به فرض هم میزان واردات دارو در سال ۹۷ را هم ۱٫۵ میلیارد دلار در نظر بگیریم، بر این اساس از مجموع ۳٫۵ میلیارد دلار ارز اختصاص داده شده به حوزه دارو و تجهیزات پزشکی، دومیلیارد دلار برای تجهیزات پزشکی باقی می‌ماند که رقمی بسیار عجیب و چشمگیر است. بر این اساس، با این حجم از اختصاص ارز دولتی برای واردات تجهیزات پزشکی، قطعا رانت چشمگیری در حوزه واردات تجهیزات پزشکی وجود دارد، به‌طوری که اگر فرض بگیریم واردکنندگان کالاهای پزشکی ارز دریافتی خود را با دلار آزاد ۱۲٫۵هزار تومانی در بازار عرضه کنند، گردش مالی این دومیلیارد دلار ۲۵ هزار میلیارد تومان خواهد بود که این رقم معادل بودجه ۶ استان کشور در سال ۹۸ است.

 چه کسی یک‌میلیارد دلار را برد؟

یکی از نکات جالب‌توجه در سخنان اخیر وزیر بهداشت، بلاتکیلفی سرنوشت یک‌میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار ارز دولتی است. نمکی در جمع فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس گفته است: «ما نمی‌دانیم یک‌میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار تجهیزات پزشکی را کجا و چطور هزینه کردند.» در این زمینه با توجه به اینکه آمار و لیست مستندی از تعداد واردکنندگان تجهیزات پزشکی وجود ندارد، این روزنامه میزان واردات ۲۶ شرکت معتبر در حوزه واردات و توزیع تجهیزات پزشکی در کشور را بررسی کرده است که این آمار ابعاد پیچیده‌تری به اظهارات وزیر بهداشت می‌افزاید، به‌طوری که طبق لیست دریافت‌کنندگان ارز دولتی، ۲۶ شرکت معتبر در حوزه واردات تجهیزات پزشکی از اول فروردین سال ۹۷ تا ششم تیرماه سال جاری (آخرین آمار منتشرشده از سوی بانک مرکزی) درمجموع فقط ۲۷۹ میلیون دلار ارز ۴۲۰۰ تومانی دریافت کرده‌اند.

به‌عبارت دیگر، در حالی وزیر بهداشت از سرنوشت نامعلوم یک‌میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار ارز دولتی در حوزه واردات تجهیزات پزشکی خبر می‌دهد که مجموع ارز دریافتی ۲۶ شرکت معتبر در حوزه واردات تجهیزات پزشکی که اتفاقا جزء شرکت‌های بزرگ وارداتی و توزیعی در کشور هستند، معادل ۲۲ درصد رقم ارز مورد اشاره وزیر است. بر این اساس می‌توان گفت این یک‌میلیارد دلار مورد اشاره وزیر بهداشت را آن شرکت‌ها یا اشخاص حقیقی‌ دریافت کرده‌اند که چندان فعالیت اقتصادی نداشته و اتفاقا ارز را برای خروج سرمایه از کشور یا موارد دیگر همچون فروش در بازار آزاد و پولشویی دریافت کرده‌اند.