توجیه مذاکره با دلار ۲۰ تومنی

به گزارش واحد تحلیلی خبرگزاری صبح اقتصاد، سخنان عبد الناصر همتی در خصوص افزایش نرخ دلار در بازار کودکانه بود. بنظر میرسد دولت در مسیر ایجاد فضای اقتصادی سخت­تر برای مردم و ایجاد توجیه مذاکره با ترامپ افتاده باشد.

اینکه رئیس مجلس شورای اسلامی هشدار بدهد: « مذاکره با اروپا با بدبینی مطلق و مذاکره با آمریکا ممنوع » یعنی که دولت مسیر غلط دیگری را انتخاب کرده و در آن مسیر بسمت زمینه­سازی حرکت میکند. بیانیه عبدالناصر همتی نشان میداد او مقصر نیست و در صدد رفع اتهام از خویش در ایجاد زمینه برای ۲۰ هزار تومانی شدن نرخ دلار است! اما این یادداشت توجیهی بر ۲۰ هزار تومان شدن نرخ دلار بیش نبود. اولا اینکه بگوییم ارزش ذاتی برای نرخ دلار قائل هستیم حرف علمی نیست. چرا که دلار و یا هر نوع ارز دیگری همانند کالا تابع میزان عرضه و تقاضاست. وقتی کسی کالا را دارد و عرضه نمیکند به او انگ احتکار میزنیم اما وقتی دولت ارز دارد و عرضه نمیکند او را مبری از احتکار بدانیم این بی­انصافی مطلق است. بله تجربه دو سال اخیر نشان داده که نرخ ارز قابل کنترل است اما هرگاه دولت در صدد اعمال فشار به مردم و حکومت بوده با کنترل نکردن نرخ ارز، عرصه را بر مردم تنگ و نیات سیاسی خود را به منصه بروز و ظهور گذاشته. اینکه رئیس کل بانک مرکزی بگوید ارزش ذاتی نرخ ارز، با در نظر گرفتن متغیرهای اقتصادی، سیاسی و روانی، درمقایسه با نرخی که امروز در بازار خرید و فروش می­شود، حتماً پایین­تر است به معنی آن است که قادر به کنترل بوده است و خواهد بود، اما متکی به نیت خاصی فعلا پشت پرده تصمیم گرفته شده این کنترل با توجیهاتی به تعویق بیفتد. در واقع یادداشت عبد الناصر همتی جز توجیه ظاهری تصمیم دولت نیست. به متن یادداشت ایشان توجه کنیم. اول ایشان میگوید: « ارزش ذاتی نرخ ارز، با در نظر گرفتن متغیرهای اقتصادی، سیاسی و روانی در مقایسه با نرخی که امروز در بازار خرید و فروش می­شود، حتماً پایین­تر است. البته نمی­توان محدودیتهای ایجاد شده برای کشور را در نظر نگرفت. لیکن ثبات نرخ حقیقی ارز برای بانک مرکزی مهم است. نرخ خرید و فروش اعلامی صرافی­های منتخب بازار نیز، برای جلوگیری از سفته بازی و آربیتراژ میباشد». در این خصوص حرف کاملا غیر علمی و کودکانه است و ایشان با استفاده از عبارت سفته­بازی و آربیتراژ به دنبال انتقال دادن توپ به دامان دیگری است. امروز آربیتراژ را بانک مرکزی انجام میدهد و نه کس دیگر. مقایسه حجم حضور بانک مرکزی در بازار نشان­دهنده این ادعا است. جمله ایشان که میگوید محدودیت­های ایجاد شده برای کشور را نمیتوان در نظر نگرفت فقط یک جمله سیاسی است. دوم ایشان نوشته­اند که: « تجربه دو سال اخیر بویژه تا مهرماه ۹۸، نشان داده است نرخ ارز قابل کنترل است.علیرغم التهابات آبان سال ۹۸، ورود به لیست سیاه FATF،شیوع کرونا و افت شدید قیمت نفت و فرآورده­ها که هرکدام به نوعی تأثیر افزایشی در نرخ داشتند، بانک مرکزی از تمام ظرفیتهای خود برای اعاده ثبات استفاده کرد. لذا، شرایط بوجود آمده به خاطر کرونا و فشار موقت وارده به بازار ارز در فصل اول امسال و جو روانی ناشی از قطعنامه شورای حکام آژانس، نباید موجب دریافت سیگنال اشتباه بشود. علیرغم محدودیت درآمد نفت، موازنه مبادلات خارجی کشور مناسب است. بانک مرکزی نیز، علیرغم تداوم فشار آمریکا، ارز مورد نیاز فعالان اقتصادی را تأمین خواهد کرد». این جملات ثابت میکنند که بانک مرکزی برای ایجاد ثبات مشکلی ندارد. [موازنه مبادلات خارجی مناسب است] اما دستی پنهان برای اقدامی پنهان برای نیتی مشخص برای دوره­ای موقت دست بانک مرکزی را بسته است. سوم ایشان نوشته است که: « پیگیری آزادسازی و دسترسی به منابع ارزی مسدودی متعلق به ایران، بصورت ویژه، در دستور کار بانک مرکزی و سایر دستگاهها قرار دارد. برخی را نتیجه گرفته ایم و نتایج عملی برخی دیگر نیز به تدریج مشخص خواهد شد». در مقابل این جمله باید گفت همتی تناقض گفته است. اینکه بانک مرکزی منابع مورد نیاز را داراست یک مطلب، اینکه زلف افزایش نرخ ارز در بازار را به ذخایر مسدودی امثال کشور کره جنوبی گره بزنیم حرفی غیر معقول و غیر متجانس با جملات قبلی اوست. چرا که بالاخره ارز داریم یا نداریم؟ موازنه مبادلات خارجی مناسب است یا نیست؟ منتظریم کره جنوبی ارز ما را تامین کند؟ چهارم ایشان گفته است: « صادرکنندگان، بایستی تتمهٔ ارز حاصل از صادرات خود در سال ۹۸ را به روش­های اعلامی بانک مرکزی، تا پایان تیرماه به چرخه اقتصاد کشور برگردانند. با توجه به حجم بالای تعهدات آنها، قطعاً در هفته­های پیش رو شاهد تأثیر آن در بازار ارز خواهیم بود». این جمله آخر فقط منویات نگران­ساز دولت را مبنی بر اینکه وضع فعلا خراب است و نبودن ارز برای توزیع  را توجیه میکند و این همان توجیه برای مذاکره با ترامپ است و ارز را به درگاه ۲۰ هزار تومان میکشانیم تا نگرانی حادث شود. نگرانی از جنس پاسخ دادن به اینکه ترامپ گفته من الان حاضرم امتیاز بدهم اما دموکراتها معلوم نیست. والسلام

 حمید رضا نقاشیان