در قره باغ طرفدار کفرباشیم یا تزویر؟
به گزارش واحد تحلیلی خبرگزاری صبح اقتصاد , آیا تاکنون بفکر کسی رسیده که ترکیه در طرفداری از آذربایجان در حمله به ارمنستان بخشی از سناریوی نو عثمانیزاسیون را دنبال میکند؟
در اینکه مناقشه قره باغ دارای ابعاد بسیار زیاد و چند بعدی با امثال منشأهای درون مرزی و برون مرزی و منطقه‌ای و حتی بین‌المللی است و به همین دلیل هم بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی درگیر در این منازعه شده اند، جمهوری اسلامی اما برخلاف ایشان بر حل و فصل آن به شیوه مسالمت‌‌آمیز آنهم از طریق میانجیگری تاکید داشته و پای می‌فشارد لاکن سایر طرف‌ها اراده و تمایلی برای حل و فصل این مناقشه نداشته و در جلوگیری از این آتش خانمانسوز و خون‌ریز همتی نمی گمارند. جالب نیست، اینکه سهم لازم‌الرعایه ایران امروز از همه طرف‌ها در این مناقشه بیشتر بوده است؟ چرا که قره باغ در گذشته از مناطق شمالی ایران بوده که پس از جنگ اول جهانی و درگیر شدن ایران و روسیه تزاری و کشته شدن جوادخان قاجار آخرین حاکم ایرانی آن دیار، در طی عهدنامه گلستان، از خاک ایران جدا شده و پس از فروپاشی حکومت تزاری در روسیه، آذربایجان و ارمنستان تا حدودی با تملک اراضی ایران مستقل شدند؟ متاسفیم که می بینیم امروزه برخی علما بیانیه میدهند که آذربایجان چون کشور شیعه و طرفدار اهل بیت است پس ما به عنوان طرفداری از کشور شیعه باید از آذربایجان دفاع کرده و از ارمنستان ببریم. این درست در حالی است که منافع ملی کشور ما فعلا ایجاب نمیکند که طرف هیچ یک از طرفین ایستاده و حتا اعلام آمادگی برای میانجیگری عقلانی‌ترین کار ممکن بوده است. با این حال باید پرسید چه کسی باور دارد که الهام علی اف بخاطر منافع تشیع دست به اقدام نظامی زده است؟ حال اینکه جمهوری باکو با رژیم اسرائیل پیمان امنیتی و نظامی دارد و پایگاه پهپادی در اختیار این رژیم قرار داده است. از تجهیزات اسرائیلی علیه مردم قره باغ استفاده میکند. در جمهوری باکو که آنرا کشور شیعه و اهل بیت خوانده ایم، مسلمانان حق راه اندازی دسته های مذهبی در ماه محرم را ندارند و با متخلفین از این دستور به شدت برخورد می شود. در این کشور بسیاری از مساجد مورد احترام اکثریت جمعیت شیعه این کشور تخریب شده اند که آخرین مورد آن مسجد فاطمه زهرا (س) در منطقه “ینی گونشلی” بود. در این جمهوری رعایت حجاب در مدارس، دانشگاه ها و اماکن دولتی ممنوع است و بسیاری از دختران مسلمان بابت رعایت حجاب از محیط آموزشی اخراج می شوند و برخی معترضان به این سیاست همچون حاج علی اکرام علی اوف ۱۵ سال به زندان رفت و بر اثر سختی‌های مخوف‌ترین زندان آن کشور درگذشت و حاج محسن صمد اوف نیز به دلیل مذهبی بودن هنوز دربند است. در آذربایجان همجنسگرایان آزادند که راهپیمایی و تظاهرات انجام دهند و حتی ازدواج کنند و دولت الهام علی اف از آنان پشتیبانی میکند ( فراموش نشده که همین چند ماه پیش اقدام مزبور خشم هزاران نفر از مردم تبریز را برانگیخت و دست به تظاهرات مقابل کنسولگری آذربایجان زدند). این در حالی ست که برپایی دسته‌های عزاداری در عاشورا و اربعین امام سوم شیعیان در خیابانها به شدت منع میشود. در آذربایجان پخش اذان و قرآن از مساجد ممنوع است و اگر رعایت نشود اقدامی ضدامنیتی تلقی می گردد. در آذربایجان خواندن نماز در اماکن عمومی و دولتی ممنوع است و مجازات سنگین در پی دارد ( چند فرمانده ارشد ارتش این کشور، به همین علت یعنی فقط نماز خواندن از ارتش اخراج شده اند). در این کشور زنان موظفند در گذرنامه و سایر اسناد هویتی، از عکس بدون حجاب استفاده کنند. ادعای شیعه گری این دولت را خوش باورانه بپذیریم؟ یا بپذیریم که ادعای شیعه گری یک تزویر عیان و آشکار است که قابل انکار نیست؟ فرض کنیم که ما هیچ رابطه مسالمت‌آمیزی با ارمنستان که کشور غیر اسلامی است و ما آنان را کافر میخوانیم نداشته و نداریم اما اهداف ترکیه را چگونه پشت این مناقشه نبینیم؟ علاقه ترکیه برای حضور فعال در منطقه قفقاز و همکاری و نزدیکی با آذربایجان را می‌توان در اهداف سلطه‌جویانه تحلیل کرده و اهم آن اهداف را بوضوح برشمرد. اولا ترکیه با حمایت از آذربایجان نگاه استراتژیک به منطقه قفقاز برای ایجاد موازنه راهبردی در رقابت با بازیگران منطقه‌ای مانند روسیه و ایران داشته و به بستر افزایش طول مرز مشترک با ایران توجه ویژه میکند. ثانیا اهداف اقتصادی ترکیه در منطقه قفقاز مبتنی بر تامین انرژی خود از طریق توسعه و گسترش خط لوله نفتی ( باکو- تفلیس- جیهان ) و همکاری با آذربایجان راهبردی قدیمی و فرایندی دور اندیشانه در برداشته و جزئی از راهبرد « نو عثمانیزاسیون Neo Ottomanzation » در منطقه است. ثالثا انگیزه ترکیه برای ورود به منطقه قفقاز جنوبی با یک نگاه ملی گرایانه و ایدئولوژیک نیز همراه است. زبان ترکی، دین و مذهب مشترک باعث گردیده که اردوغان نگاه ویژه و آمیخته با حمایت را در مسئله قره باغ از کشور آذربایجان داشته باشد. حال کاملا واضح است که برخی هزینه‌ها که پان ترکیسم در ایران انجام میدهد از کدام ابشخور سیراب میشود. هوشمندانه باید توجه داشت که شرایط حاکم بر منطقه قفقاز به گونه‌ای است که کشورهای داری بحران مانند ترکمنستان و آذربایجان به دلیل عدم توان در مدیریت بحران و حل و فصل منازعه، با تکیه بر بازیگران و قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای مناسبات و اهداف خود را دنبال کنند. لذا موفقیت ترکیه در این منطقه هرگز بسود منطقه نخواهد بود. علت اصلی اینکه ترکیه قصد ندارد آذربایجان را در پذیرش میانجیگری ایران بعنوان شیخ منطقه متقاعد کند در این موضوع خلاصه میشود که نقش غیرسازنده بازیگران بین المللی مانند گروه مینسک (آمریکا، روسیه و فرانسه) برای حل و فصل مناقشه به دلیل اختلاف منافع با یکدیگر بسیار حساب شده و پر رنگ است و تداوم مناقشه و مهمتر از همه موفقیت آذربایجان هرگز به نفع صلح پایدار در این جغرافیا نخواهد بود. والسلام
حمید رضا نقاشیان
- منبع خبر : صبح اقتصاد
