عباسیون جانشین امویون

به گزارش واحد تحلیلی خبرگزاری صبح اقتصاد ابوالعباس سفاح اولین خلیفه از سلسله عباسیان بود که پس از سرنگونی خلافت امویان به قدرت رسید. لقب “سفاح ” به معنای “بسیار بخشنده” یا ” بسیار خونریز” است که به دلیل بخشش های فراوان او به حامیانش اعم از اقوام یا عوامل کلیدی همراه
(و به روایتی به دلیل قساوتش با دشمنان) به او داده شد.در فرهنگ لغت سفاح میتواند تعدیل یافته لغت سفاک هم بوده باشد.
پیروزی عباسیان و به قدرت رسیدن سفاح نتیجه یک جنبش گسترده و سازمان یافته سیاسی و تبلیغاتی علیه حاکمیت اموی و ظلم عمال آنها در بلاد بود که در جای خود و آن زمان ب«انقلاب عباسی» معروف شد.
صد البته این پیروزی یکشبه به دست نیامد و مراحل هم نوا و هم آهنگی در تضعیف امویان را طی کرد:
عباسیان که از خاندان بنی هاشم و عموزادگان پیامبر بودند، از اواسط حکومت امویان شروع به تبلیغات مخفیانه علیه امویان کردند.
آنها مرکز اصلی فعالیت خود را منطقه خراسان
(در شرق ایران امروزی) قرار دادند،
جایی که نارضایتی از حکومت امویان به اوج خود رسیده بود. آنها شعار “الرضا من آل محمد” (خشنودی از خاندان محمد) را سردادند تا بدون مشخص کردن فرد خاصی، همه ناراضیان را به دور خود جمع کنند. یکی از کلیدی ترین عوامل موفقیت عباسیان، رهبری نظامی یک فرد کاریزماتیک و باهوش به نام ابومسلم خراسانی بود.
کاراکتر ابومسلم را امروزه میتوان به احمد شاه مسعود و یا قاسم سلیمانی تشبیه نمود. او به عنوان نماینده امام ابراهیم (رهبر عباسیان در آن زمان) به خراسان رفت و توانست قبایل مختلف عرب و ایرانیان ناراضی را متحد کند و یک ارتش قدرتمند تشکیل دهد.
ابومسلم در سال ۱۲۹ هجری قمری پرچم قیام علیه امویان را برافراشت. نیروهای او به سرعت شهرهای مهم خراسان مانند مرو و نیشابور را فتح کردند. سپاه عباسی با نمادی به رنگ سیاه خود در پرچم ها و بیرق ها (که به نماد آنها تبدیل شد) شباهت پرچم داعش از این پرچم مقتبس است، به سمت غرب خراسان در بلاد ایران حرکت کرد. نبرد های جانانه ای کرد در هر شهری با عمال اموی درگیر شد
نقطه اوج این نبردها، «نبرد زاب» (یا نبرد زاب کبیر) در سال ۱۳۲ هجری قمری بود. در این نبرد، ارتش عباسیان به رهبری عبدالله بن علی (عموی سفاح) با ارتش آخرین خلیفه اموی، ( مروان دوم )روبرو شد. این نبرد سقوط نهایی حکومت امویان را رقم زد.
پس از پیروزی در نبرد زاب، عباسیان وارد شهر کوفه شدند. در آنجا بود که در مسجد بزرگ کوفه، در سال ۱۳۲ ه.ق، با ابوالعباس سفاح به عنوان اولین خلیفه عباسی بیعت کردند.
عوامل کلیدی پیروزی عباسیان بر امویان استفاده از شعارهای کلی مانند “الرضا من آل محمد” برای جذب همه ناراضیان و ایجاد شبکه ای از مبلغان در سراسر قلمرو اسلامی بود همچنین استفاده از نارضایتی عمیق مردم خراسان از تبعیض امویان.
و در عین حال نقش تعیین کننده ابومسلم خراسانی غیر قابل انکار است. در عین حال ناراضی شدن مردم و ضعف داخلی امویان و درگیری های داخلی و قبیله ای در حکومت اموی آنها را تضعیف کرده بود.
به این ترتیب، ابوالعباس سفاح نه با یک انتخاب، بلکه از طریق یک لشکر کشی تمام عیار و مسلحانه به خلافت رسید و دولت عباسیان را تأسیس کرد که برای بیش از پنج قرن (۱۳۲ – ۶۵۶ ه.ق) دوام آورد و پله دوم ظلم امویان در غصب حق آل رسول علیهم صلوات الله شد. والسلام