قاجاریه و حوزه علمیه قم
به گزارش واحد تحلیلی خبرگزاری صبح اقتصاد پادشاهان قاجار پشتیبانی مالی و سیاسی قابل توجهی از نهاد مذهبی در قم به عمل آوردند و در مقابل، این نهاد مذهبی به مشروعیت دینی سلسله قاجار کمک میکرد.
بازسازی و مرمت مدارس بزرگ فیضیه و دارالشفا و احداث مدارس جدید (مانند مدرسه حاجی و مدرسه خان) قدم دیگری از حمایت جلوه میکرد.
مشروعیت‌بخشی سیاسی از حوزه نفع دو طرفه داشت، پشتیبانی از حوزه و علمایی مانند میرزای قمی به مشروعیت دینی قاجارها کمک کرد؛ پادشاهان قاجار به قم زیارت می رفتند و آن را به عنوان محل دفن خود انتخاب نمودند.
توسعه اقتصادی و زیرساختی هم مهم بود تعمیر راه‌ها، کاروانسراها و توسعه حرم حضرت معصومه(س) برای تسهیل سفر زائران به رونق اقتصادی و مذهبی قم انجامید.
سیاست حمایت قاجارها از قم پدیده‌ای منفرد و متکی تنها به قاجار نبود، بلکه بخشی از یک سنت دیرینه بود. پیش از قاجارها، سلسله‌های صفویه و آق قویونلو نیز احترام و توجه قابل توجهی به این شهر و حرم مطهر نشان داده بودند. قاجارها فقط این سنت را تداوم بخشیدند و حمایت‌های آنان پایه‌ای شد برای بنیان‌گذاری حوزه علمیه به شکلی که امروزه می‌شناسیم. با این حال، درک ساختار اداری حوزه در آن زمان بسیار مهم است. در عصر قاجار، “حوزه” یک نهاد متمرکز نبود، بلکه مجموعه‌ای از حلقه‌های درسی مستقل بود که حول محور خانه‌های مراجع و علمای بزرگ شکل می‌گرفت. بنابراین، رابطه عمدتاً بین حکومت و علما و مراجع برجسته به صورت فردی بود، نه با یک نهاد یکپارچه. و همین هم موجب بقای حوزه در عصر پهلوی ها شد. والسلام
- منبع خبر : صبح اقتصاد
