به گزارش واحد تحلیلی خبرگزاری صبح اقتصاد سعدی علیه الرحمه میفرماید :« آورده‌اند که نوشین روان عادل را در شکار گاهی صید کباب کردند و نمک نبود غلامی به روستا رفت تا نمک آرد نوشیروان گفت نمک به قیمت بستان تا رسمی نشود و ده خراب نگردد گفتند از این قدر چه خلل آید گفت بنیاد ظلم در جهان اوّل اندکی بوده است هر که آمد برو مزیدی کرده تا بدین غایت رسیده است». اگر خوشبینانه بنگریم و کسی را به خیانت متهم نکنیم رابطه قیمت دلار که چه بخواهی و چه نخواهی ارز شاخص و مبنای قیمت گذار برای امروز داد و ستد بین المللی است ، در ادوار مختلف و با مدیران بانک مرکزی جا بجا میشده است . من در همین ارتباط مقاله ای را مطالعه میکردم که نویسنده آن خانمی به نام فاطمه اکبر خانی بود و برای شاهد مثال خود و در همین ارتباط بخشی از مقاله ایشان را که به رفتار بازار در واکنش به تصمیمات بانک مرکزی را تشریح میکند ذیلا می اورم. ایشان اینگونه می نویسند که : «طهماسب مظاهری شهریور ماه سال ۸۶ سکان بانک مرکزی را در دست گرفت و در بهمن ۱۳۸۷ ساختمان میرداماد را ترک کرد، نرخ دلار در آغاز فعالیت او حدود ۹۳۶ تومان بود و در پایان ریاستش به ۹۷۷ تومان رسید.  بر این اساس قیمت دلار در دوره یک سال و پنج ماهه ریاست مظاهری ، حدودا ۴درصد رشد قیمتی داشته است. مظاهری پس از اختلاف نظر با احمدی‌نژاد در مورد افزایش نقدینگی و مخالفت با سیاست‌های بانکی او و همچنین تقاضاهای متعدد وزیر کار دولت نهم در تزریق نقدینگی به صورت وام به بنگاه‌های زودبازده و مخالفت با کاهش نرخ بهره بانکی، از همکاری با دولت سر باز زد و محمود بهمنی دبیر کل بانک مرکزی با حکم رئیس جمهور به ریاست این بانک منصوب شد. با توجه به این که بهمنی مدافع سرسخت دخالت در بازار ارز بود و ( تسنجیده و گز نکرده پاره میکرد.) وعده ارزانی می‌داد، اما دلار در دوران تصدی‌گری‌اش بیشترین رشد قیمتی را داشته به طوری که در مهر ماه ۸۷ و همزمان با آغاز ریاست بهمنی نرخ دلار ۹۷۷تومان بود و در پایان فعالیتش یعنی در شهریور ماه سال ۱۳٩٢ با ٢٢٥درصد افزایش به ٣١٧٧ تومان رسید. پس از بهمنی، ولی الله سیف در دولت حسن روحانی و در سال ۱۳۹۲به عنوان رییس کل بانک مرکزی معرفی  شد. سیاست بانک مرکزی در دوره ولی‌الله سیف مبنی بر دخالت مستقیم روی نرخ ارزهای مختلف و به خصوص  دلار بود. طبق آمارهای بانک مرکزی قیمت دلار از سه هزار و ۱۷۷ تومان در ابتدای شهریور ماه سال ۱۳۹۲ و شروع ریاست سیف بر بانک مرکزی به ۹ هزار و ۵۰۸ تومان در پایان دوره ریاستش رسید که طبق محاسبه، قیمت دلار در این دوران ١٩٩ درصد افزایش یافته است. دوران ریاست سیف ( که متهم به تخریب بازار نیز شده بود و پرونده سنگینی برای خود دست و پا کرده است) با انتصاب عبدالناصر همتی در مرداد ماه سال ٩٧ به پایان رسید. سیف دوران ریاست خود را در نرخ ۹ هزار و ۵۰۸ تومان و همزمان با اوج‌گیری قیمت‌ها و دور دوم تحریم‌ها آغاز کرد.  اگرچه دلار در برخی روز‌های دوران ریاست همتی از کانال ۱۹هزار تومان نیز عبور کرد اما در تاریخ  اسفند ماه ۹۷ قیمت این ارز پرطرفدار حدود ١٢۹٠٠تومان بالغ بوده  است که در یک دوره هفت ماهه افزایش ٣۵درصدی داشته است. بر اساس این مرقومه ، در بین چهار رئیس کل بانک مرکزی طی ۱۰ ساله گذشته، دلار در زمان محمود بهمنی به دلیل دفاع سرسختانه‌اش بر دخالت بانک مرکزی در بازار ارز با افزایش ۲۲۵ درصدی بیشترین جهش قیمتی را داشته است. و بطور بسیار جدی میتوان شاهد بود که همین دلار در ابتدای انقلاب در محدوده ۷۰ ریال و امروزه با نوساناتی در حوزه ارقامی به ۱۴۰.۰۰۰ ریال در حالت خوف و رجاست . با این بررسی ساده میتوان گفت مدیریت اقتصاد پولی و از یک نگاه اقتصاد ریل گذار در کشور تن به ۲۰۰۰ برابر شدن قیمت این ارز پایه داده و تاثر و تاسف اینجاست که معیار سنجی قیمت ها در اقتصاد داخلی با سنگ بنای این ارز سنجیده میشود و این ارقام در همه شاخص های مرتبط با بازار اثر گذاشته که حتی برخی بانک مرکزی را به انتحاری عمل نمودن متهم کرده اند اما اگر منصف باشیم تصمیم سازان را به جهل یا جنون متهم کردن اصلح است تا انتحار و یا خیانت.والسلام

حمید رضا نقاشیان